Nara: Skarbiec Shōsōin

  

Shōsōin należy do kompleksu świątynnego Todaiji w Narze. Powstał za panowania cesarza Shomu oraz cesarzowej Kōmyō. Sam budynek został wpisany do rejestru Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest również skarbem narodowym. 

W historii kraju było wiele takich obiektów. Niestety do naszych czasów przetrwał tylko 1.  Zbudowano go w stylu azekura. Sama konstrukcja budynku wznosi się na palach a ściany składają się z trójgranasto-obciosanych belek ułożonych poziomo. Ma ona w tym przypadku istotną funkcje : chroni go przed czynnikami atmosferycznymi - jak jest mokro drewno nasiąka wilgocią, przez co wszystkie części przylegają do siebie, chroniąc wnętrze przed wpływem mokrego powietrza. Natomiast gdy jest ciepło - umożliwia swobodny przepływ powietrza.

Shōsōin był przez wiele wieków zamknięty dla odwiedzających. Przedmioty w nim znajdujące mają zły stan, dlatego tylko nieliczni mają pełny wstęp. Po pierwszym otwarciu skarbca niektóre się po prostu rozsypały w kontakcie świeżego powietrza, dlatego konserwatorzy muszą zachować wielką ostrożność.

Z jeszcze jednym wyjątkiem - raz w roku (w październiku), otwiera się go, wietrzy i ewentualnie reperuję. Przy tej okazji nieliczne osoby za specjalnym pozwoleniem mogą je oglądać. Jak ten szczególny miesiąc się kończy, zamykany i zaplombowany jest za pomocą skomplikowanego systemu pieczęci, z których najważniejsza nosi autentyczny podpis aktualnie panującego cesarza.

Ogólnie skarbiec Shōsōin-u dzieli się na dwie główne części:

• dary cesarzowej Komyo dla świątyni Todaiji, do której wcześniej należał Shōsōin,
• przedmioty przeniesione z Kenzakuin.

Ponadto jest bardzo wiele przedmiotów niewiadomego pochodzenia z różnych epok oraz przywiezionych z Chin lub z Persji i in..

Pierwszą grupę stanowią dary cesarzowej, przekazane Todaiji po śmierci jej małżonka cesarza Shomu w 756 roku. Druga grupa jest liczniejsza i obejmuje w znacznej mierze przedmioty liturgiczne. Kenzakuin był także magazynem Todaiji, z którego ok. X wieku przeniesiono zawartość do Shōsōin-u. Znajduje się w tym zbiorze m. in. szereg przedmiotów używanych podczas wspaniałej ceremonii odsłonięcia oczu Wielkiego Buddy.

Zgromadzone w skarbcu okazy są unikatowe na skalę światową. Ich liczba waha się od ponad 9 tys. do ponad setki tysięcy. Różnica wynika ze sposobu liczenia przez różnych badaczy np. niektórzy plansze gry w go (goban) traktują jako jedną całość wraz z bilami, inni natomiast osobno. We wnętrzu stoją też rzędy skrzyń i kufrów zawierających bezcenne skarby z dworu cesarskiego w Narze.

Bogactwo i różnorodność przedmiotów jest oszałamiająca. Meble wykładane rogiem, szylkretem i kością słoniową; wazy z metali szlachetnych, szkła, kamionki, pozłacane hełmy i zbroje, tkaniny, hafty, monety i gry towarzyskie, instrumenty muzyczne, dokumenty i mapy, zwierciadła i pudła z laki, kadzielnice, klejnoty czy też największy zbiór 164 masek, rzeźbionych w drewnie i stosowanych w czasie rytualnych tańców gigaku stanowią mały procent zawartości skarbca. Wprost nie w sposób wszystkiego tu wymienić.

Jednym zdaniem: kolekcja jest niesamowicie bogata i szeroka. Można tylko żałować, że ogląda się owe skarby niezwykle rzadko podczas okolicznościowych wystaw w japońskich muzeach, a i to tylko niektóre. I warto też zaznaczyć, że zbiory ze skarbca Shōsōin są jedynie wycinkiem materialnego bogactwa i duchowej kultury okresu Nara.