30 sie 2012

Ubiór arystokracji w epoce Heian (794-1192) cz. 2 Kobiety i dzieci


Literatura okresu Heian jest bogatym źródłem informacji o strojach ceremonialnych kobiet. Drogocenne szaty były (są) od wieków przechowywane w cesarskich skarbcach, taki jak skarbiec Shosoin (wzniesiono go na ternie kompleksu świątynnego w Narze ). Obecnie konserwacją tkanin, kimon i przygotowaniem ceremonialnych strojów przeznaczonych dla członków rodziny cesarskiej zajmuje się Instytut Strojów Cesarskich im. Takaty (jap. Takata Sozoku Kenkyujo, założono go w 1346 roku). No ale wróćmy do Epoki Heian - ściśle mówiąc jedna z moich ulubionych epok w dziejach Japonii, ale co ja tam będę Was męczyć ględzeniem "staruszki" ^^

 >klik< Ceremonialne stroje dziecięce ^^ (ja też chce takie :)
 >klik<

Królujące w epoce Heian junihitoe ( strój dwunasto-warstwowy ) było symbolem szyku, elegancji i dobrego smaku. Jego styl zupełnie odbiegał od tego co noszono w poprzedniej epoce. Samo słowo junihitoe miało oznaczać bardzo wiele warstw, gdyż zależnie od upodobań, gustu, pory roku czy też różnego rodzaju okazji wkładano ich od 5 do nawet 40. Trzeba tu zaznaczyć, że latem temperatura nie pozwalały założyć więcej niż 12 (stąd określenie tego stroju). Natomiast w okresie zimowym - a trzeba tu zaznaczyć, że było bardzo mroźno i śnieżnie - konstrukcja budynków w stylu shindenzukuri* sprawiała mieszkańcom wiele kłopotów, dlatego by nie zmarznąć kobiety odziewały się kilkoma warstwami odzienia.

 W okresie Kamakura ( 1192-1333) liczbę kimon zredukowano do 5 - praktyczne podejście.

***

Junihitoe zachwyca nie tylko elegancją, ale także rozmiarem. Długie i ciężkie szaty o szerokich rękawach przysparzały damom wiele kłopotów. By temu zaradzić porzuciły ciasne i oplatające ciało odzienia na rzecz luźnego i szerokiego kimona. 

Formalny ubiór arystokratki jak już wcześniej wspomniałam składał się z wielu warstw:

- hitoe (pojedyncza szata, jedyna przylegająca bezpośrednio do ciała) - najczęściej wykonywano je w kolorze żółtym (ukon), zielononiebieskim (moegi) i czerwonym (aka)

- hakama (rodzaj szerokich spodni) a na specjalne okazje zakładano spodnie uchibakama - dla dam dworu i kobiet zamężnych odpowiednie były spodnie w kolorze czerwonym (kurenai), a dla niezamężnych - w kolorze fioletowym (koki)

- uchiki (kimono wkładane na hitoe) - szlachetnie urodzone kobiety nosiły aż 20 warstw, natomiast arystokratki mogły nosić większą ilość uchiki zwłaszcza podczas jakiś uroczystości. W czasie chłodu uchiki było sposobem radzenia sobie z uporczywym zimnem. Damy dworu zakładały najczęściej 5 warstw (itsutsuginu), lecz niezależnie ile warstw nakładano, ściśle trzymano się reguły by każda kolejna wkładana warstwa była krótsza od poprzedniej. Dzięki temu można było zastosować różne zestawy kolorystyczne (iro me).

Strój złożony z wyżej wymienionych wymienionych szat był ubraniem codziennym (kouchiki lub uchikisugata - małe uchiki). Niekiedy warstwy uchiki określano słowem kasane a dobór kolorystyczny irome no kasane

 >klik<  >klik<  uchiki

 >klik<  >klik<  kouchiki

- uchiginu (usztywniane  kimono - kilka warstw)- elementem wyróżniającym uchiginu od pozostałych warstw była faktura. Efektem było to, że materiał był odporny na pogniecenie. Kwestia koloru była osobistym wyborem kobiety, najpopularniejszym kolorem tego okresu było ciemny fiolet (murasaki) lub czerwień (kurenai)

- uwagi (kimono zewnętrzne) - ostatni element stroju. księżniczki i damy dworu o najwyższej pozycji nosiły uwagi z podwójnym zdobieniem (futae orimono), damom dworu niższej rangi przypadał pojedynczy a kobietom usługującym damom dworu - gładki jedwab.

Ostatnim elementem, która decydowała o społecznym statusie arystokratki, była długość tylnej części kimona, który przypominał trochę tren ^^ Im wyższe miejsce w hierarchii, tym tren był dłuższy.

- mo (rodzaj spódnicy)
- oraz karaginu (rodzaj kamizelki) - dawna nazwa to haishi, która przywędrowała do Japonii przed epoką Heian

Każda z warstw była wyjątkowa i niepowtarzalna dzięki szerokiej palecie kolorów oraz rozmaitym wzorom nanoszonym na tkaniny. Cały ten strój nazwano kasane shozoku (ubiór wielowarstwowy) lub karaginumo (ubiór składający się z szaty karaginu i spódnicy mo)

Najbardziej uroczystym junihitoe są te noszone przez rodzinę cesarską (oraz najwyższą arystokracje) podczas intronizacji i ślubów i są one dostosowane do wymogów obecnie panujących, a nie tych z okresu Heian.
Kolory zarezerwowany dla cesarza i jego rodziny to: niebieskozielone (ao) i czerwone (aka). Tych kolorów nie mogli używać niżsi w hierarchii (zakazane kolory nazwane były kinjiki)  

 >klik<  >klik<  >klik<  - po cesarsku ^^

Do innych kolorów zaliczymy:
  • o-beni - głęboka czerwień 
  • beni - czerwień cynobrowa 
  • usuaka - bladoczerwony 
  • asagi - jasnoniebieski 
  • ai - indygo 
  • midori - jasna zieleń 
  • murasaki - purpura 
  • taisha - brąz lub sienna palona
  • usuzumii - szary 
  • sumi - czarny
  • aoi - błękitno-zielony
  • murosaki - fiolet
  • kuchinashi-iro - jasminowo-żółty 
  • midori-no sode - zielony

* Shindenzukuri (styl środkowego pawilonu) - charakterystyczną cechą było powiązanie wnętrza ze światem zewnętrznym.

ja ne

1 komentarz: