Ogólnie możemy wyróżnić 2 grupy: sztuki stosowane z bronią oraz sztuki (sporty) walki bez broni.
Sztuki z bronią dzielą się na 3 podgrupy:
- Główna: - łucznictwo: - kyujutsu
- kyudo
- shagei
Ogólne założenia łucznictwa - pojęcia:
- Przez wiele stuleci łuk stanowił główną broń wojownika
- z czasem przekształcał się do postaci dyscypliny sportowej pod kierunkiem przewodników duchowych i w takiej niezmienionej formie przetrwał do dziś pod nazwą kyudo
- każdy z ważniejszych rodów posiadał własne strzelnice wew i zew (matoba, iba, yaba)
- makiwara- cel, yadate - pojemniki na strzały, ya-bako- futerały na strzały, chado-kake - stojaki do łuków, ite- łucznik, yumi-tori - "posiadacz łuku"
- w średniowiecznej Japonii uważano łuk za istotna część edukacji
- zawody łucznicze zaczęto organizować już w IV w n.e, było ulubionym zajęciem arystokracji, wtedy też rozwinięto i sklasyfikowano podstawowy system treningu.
- trening polegał przede wszystkim na strzelaniu do celów ruchomych, i nie; z pozycji stojącej i podczas jazdy konnej.
- do nieruchomych celów zaliczamy:
- o-moto - duży cel; marumono - okrągły cel; i kusajishi - jeden cel - każdy ustawiony w innej odległości i innym rozmiarem tarczy. Cele dla utrudnienia zawieszano czasem na żerdziach i wprawiano w ruch.
- strzelanie z końskiego grzbietu był najbardziej arystokratyczny - łucznicy nie zajmowali się dalszym losem przeciwnika. Robili to za niego piesi giermkowie jeśli była to osoba podrzędna. W innym przypadku sam się tym zajmował.
- samo strzelanie wymagało właściwego treningu:
- do najbardziej popularnych form należało:
- yabusame - pełen galop, do potrójnego celu; kasagake - do bambusowego kapelusza; inuoumono - do psów; inuoi - polowanie na psy; oitorigari - polowanie na ptaki a także - makigari - wielkie polowanie na niedźwiedzie, jelenie etc.
- yodo-droga strzały; tokasagake - strzelanie z daleka; kokasagake - strzelanie z bliska
- do łuków krótkich zaliczamy:
- hankyuu-na palo bitwy; yokyu - dla rozrywki; suzume-yumi - do polowań; azusa-yumi - używany przez szamanów
- Buki-Niyaku opisuje 5 typów łuków: maru-ki - okrągły; shige-no-yumi - owijany rattanen; bankyu lub hankyu - podobny do poprzedniego lecz w mniejszym rozmiarze i hoko-yumi - o kształcie "tatarskim".
- oprócz powyższych typów był tez bojowy łuk (daikyu) noszony przez kawalerie i piechotę
- tsura-sashi to specjalni rzemieślnicy produkujący cięciwy
- tsuru-maki - koszyk na cięciwy; yebira - kołczany; yazutsu (yatsubo) - lżejsza wersja klasycznego kołczanu z mniejszą ilością strzał
- utsubo; kari ebira, otwarte kołczany; stojące; zamknięte używane przez różnych wojowników; ya-haki - rzemieślnicy wytwarzający strzały; yagara - strzały wykonane z trzciny; yajiri - grot
- do treningu używano stępionych strzał - matoya
- ki-hoko - drewniane groty
- hao-shi, ming-ti - "gwiżądżące strzały"
- hi-ya - "ogniste strzały"
- groty: kompaku-gata; sampaku/maku-muki; tsurugi-jiri; tobu/tobi-naoshi; hoso-yanagiba; watakushi; yanagi-ba; togari-ya; kira-ha-hirane; rizetsu; ryokai; tadenari; hikime; karimata z hiki-me (strzała-piła); watakushi
- łucznictwo ceremonialne - yabusame
- meigen - dźwięk zwalnianej cięciwy a ceremonialne zwalniane: tanjo-hikme, yagoshi-hikime
- łuku używano również podczas seppuku
- ceremonia yumitori-shiki
- bliskie strzelanie - chikamoto
- dalekie strzelanie - enteki
- podstawowe ruchy stosowane w szkołach: zrównoważona pozycja -ashibumi; oddychanie - dozukuri; wyjęcie strzały - yugame; wzniesienie łuku z nałożoną strzałą - uchikoshi; opuszczenie łuku i napięcie cięciwy - kai; zwolnienia cięciwy - hanare; i końcowy moment koncentracji - zanshin
****
- walka włócznią: - sojutsu- yarijutsu
- naginatajutsu (naginata)
- sodegaramijutsu
- sasumatajutsu
Ogólne założenia włóczni - pojęcia:
- najstarsza była halbarda hoko (chiny)
- oryginalna konstrukcją była prosta włócznia yari
- yari-kake - stojaki
- sujigare - wzmacnianie i dekorowane metalowymi paskami i pierścieniami
- kształty: proste, wygięte, nieregularne
- yari-saki - kształt wierzchołka
- najstarszy z typów yari - dużych rozmiarów tsukushi-boko, inne: shakujo-yari
- oszczepy: uchi-ne, nage-yari, makura-yari oraz naguya; te-yari i te-boko
- z forma przejściową - nakamaki
- naginata: tsukushu-naginata; ta-no-saki
- naginate używały także kobiety
- sasu-mata; futamata-yari; magari-yari; kagiyari; sode-garami; tsuku-bo; kumade; yari-ate (yari-hasami i yari-sashi); tampo
- yarijutsu - technika posługiwania się prostą yori
- nagina-tajutsu
- take-yari
- shakujo- kij buddyjski
- su-yari
- sade-garami
***
- szermierka: - tojutsu
- kenjutsu
- kendo
- iaijutsu
- iaido
- tantojutsu
Główne założenia - pojęcia szermierki
- w życiu chłopca należącego do klasy samurajów istniały dwa główne punkty zwrotne
- w pierwszym była ceremonia, w której otrzymywał swój pierwszy miecz mamori-gatama z przymocowaną sakwą, którego pochwa i rękojeść pokryte były brokatem; chłopcy nosili do 5 roku życia
- drugą było gembuku - a było to przyjęcie do grona dorosłych. Otrzymywał wtedy pierwsze prawdziwe miecze i zbroje a jego włosy ścinano we fryzurę noszoną przez wojowników
- wszyscy żołnierze niezależnie od pozycji ćwiczyli się we władaniu mieczem
- shira-tachi; tachi
- to-ken- kazdy rodzaj miecza; jego najstarszą formą jest tsurugi lub ken
- katany: jin-tachi
- daisho - akatana, wakizashi
- nodachi/ dai-katana
- miecze: daito-długi; tachi; katana- średnie; wakizashi - średnio-krótszy; tanto; aikuchi - krótki
- katana-zatsu - futerał
- sage-o - sznury mocujące miecze do pasa
- hikihada, shirazaya - pokrowce
- chisa-katana
- tanto/hamadashi - sztylety
- aikuchi
- yori-toshi, himagatana
- kozuka-nóz
- kogai -ozdobna szpila
- sanhei - kowale
- meiki - eksperci
- Nen-ryu - szkoła fechtunku jednej z najstarszych szkół
- Shinto ryu, Aisu-kuge ryu, Itto ryu, Koto-eiri ryu (ezoteryczna), Shinkage ryu, Aisoko ryu
- bokken - drewniany miecz ćwiczebny
- po 1868 r. zaczęto stosować ochronny ekwipunek
- (men-hełm, do - ochraniacz klatki piersiowej, tare - cięcia, kote - rękawice)
- kiri - cięciwa, tsuki - pchnięcie, kisagake - ruch (ataku), iaijutsu - ruch obnażania (miecza)
- iaido
- szkoły iai: Katori-shinto, Hasegawa, Yagyu, Omori Mukai
- nodachi
- metoda nito
- tai-sabaki - technika
- ko-gatana - nóż
- tantijutsu - sztuka
- kaiken - sztylet
- sage-o - sznur
- kurikata - pętla przy pochwie
- kumitachi
- shinai - kij - starożytny chikuto
- katsugi - bloki
- cele: głowa, krtań, boki klatki piersiowej i nadgarstki
- renshi-trenerzy, kyoshi - instruktorzy, hanshi- mistrzowie
- jobajutsu
- suibajutsu
- pływanie: - suieijutsu
- oyogijutsu
- katchu gozen oyogi
- Drugorzędne:
- sztuka posługiwania się wojennym wachlarzem - tessenjutsu (tessen)
- sashiba
- chukei - dworski wachlarz
- wachlarze ceremonialne
- uma-shirushi-jedwabne wachlarze
- saihai (miotelki) służyły do podkreślania wykonywanych poleceń
- uchiwa/dansen - osobiste, sztywne, nieskładane
- ogi/sensu - składane
- shaku
- gumbai-uchiwa - wachlarz wojenny
- gunsen - składane, noszone do czasów dzisiejszych przez sędziów sumo
- tetsu-sen/tessen - noszone na co dzień
- Yagyu ryu - szkoła
- sztuka walki kijem: - jojutsu (bo)
- jodo
- tetsubojutsu
-sztuka posługiwania się jitte: - juttejutsu (jitte)
- Poboczne:
- sztuka walki łańcuchem itp.:
- kusarijutsu
- kusarigamajutsu
- manrikikusari
- chigirigijutsu
- gegikanjutsu
- sztuki tajemne: - ninjutsu
- początki ninjutsu 500-300 r.p.n.e
- głównymi celami były: infiltracja środowiska, sabotaż i zabójstwa oraz zniknięcia po misji
- toiri-no-jutsu - sztuka wnikania na teren wroga
- chikairi-no-jutsu - sztuka przenikania w czasie wojny
- jonin - przywódca, chunin - zastępca, genin - agenci
- ninja trzeba było się urodzić. Każda grupa posiadała własne rodzaje broni i własne techniki walki, które utrzymywano w sekrecie i przekazywano ja z ojca na syna
- toniki, shaken, shuko
- hurikenjutsu
- koppa - sztuka łamania kości
- sai
- saiminjutsu - wróżenia z ręki
- hipnoza
- shurikenjutsu
- yubijutsu - atak na punkty witalne
- toiri-no-jutsu
- shinobijutsu
- chikairi-no-jutsu
- shurikenjutsu
- yubijutsu
- koppo
- fukihari
- suijohokojutsu
No to teraz czas na sztuki (sporty) walki bez broni
- bez grup: - aikido
- aikijutsu
- chikarakurabe
- chogusoku
- genkotsu
- gusoku
- hakushi
- judo
- jujustu
- karate
- kempo
- kiaijutsu
- kogusoku
- koshi-no-mawari
- koshi-no-wakari
- kumiuchi
- roikumiuchi
- shikaku
- shnobi
- shubaku
- sumai
- sumo
- taido
- taidojutsu
- torite
- wajutsu
- yawara
ja ne
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz