Dokończenie poprzedniej notki.
_______
Okres Trzech Królestw - 220 - 265 n.e
Dynastia Jin - 265 - 420 n.e.
Okres Dynastii Południowych i Północnych - 420 - 589 n.e.
Dynastia Sui - 589 - 618 n.e
Kontynuowano wielkie przedsięwzięcia budowlane oraz zbudowano Wielki Kanał (5000km), który połączył północ z południem.
Dynastia Tang - 618 – 907 n.e.
Po udanej próbie zamachu na życie cesarza dynastii Sui w 618 roku n.e. do władzy doszła dynastia Tang. Dla Chin był to okres wielkiego rozkwitu gospodarczego i kulturalnego. Stolicą państwa było Changan, wówczas największe miasto świata o liczbie ludności ponad milion. Changan był ważnym centrum kultury, do którego ściągali uczeni, artyści, kupcy i dyplomaci z całego świata. Dynastia Tang wydała trzech wielkich cesarzy: Taizonga, Xuanzonga i Wu Zetian, pierwszego chińskiego cesarza-kobietę.
Władcy dynastii Tang sprawowali władzę za pomocą silnego rządu centralnego i popierali handel jako źródło bogactwa państwa. Nefryty, jedwab, przyprawy, herbata i inne chińskie produkty trafiały do Indii, Europy i na Bliski Wschód. Transportowano je szlakami handlowymi, które otwarto w tym okresie.
Cesarze dynastii Tang ustanowili buddyzm główną religią. Około 800 roku n.e. doszło do odrodzenia konfucjanizmu. Nastąpił rozkwit literatury i sztuk pięknych. Wynaleziono druk wypukły i w 868 roku wydrukowano pierwszą w historii świata książkę. Była nią „Diamentowa sutra”.
Do upadku dynastii Tang przyczyniły się dwie rebelie. Powstanie An Lushana w 755 roku n.e. i powstanie chłopów w latach 875 - 884 tak osłabiły władzę dynastii, że władcy Tang stracili militarną kontrolę nad gubernatorami prowincji. Panowanie dynastii zakończyło się w 907 roku. Potem nastąpił okres władzy kilku krótkotrwałych wojskowych dyktatur.
Okres Pięciu Dynastii - 907 - 960 n.e.
Dynastia Song - 960 – 1279 n.e.
Dynastia Song została założona w 960 roku przez generała, który zaprowadzał w Chinach pokój po upadku dynastii Tang. Władcy dynastii Tang powołali silny centralny rząd, ograniczyli władzę gubernatorów prowincji, którzy w dużym stopniu przyczynili się do upadku poprzednich dynastii.
Dynastia Song wprowadziła dwie kluczowe zmiany, które na zawsze zmieniły oblicze imperialnych Chin. Zinstytucjonalizowała system egzaminów do służby cywilnej, zapoczątkowany już w czasach dynastii Tang, kładąc nacisk nie tylko na arystokratyczne pochodzenie urzędników, ale także ich kompetencję i wiedzę. Władcy Song przyjęli również neokonfucjanizm, który łączył tradycyjny konfucjanizm z elementami taoizmu i buddyzmu. Neokonfucjanizm otrzymał status oficjalnej filozofii państwa.
Za czasów dynastii Song narodził się nowy stan społeczny - kupcy. Chiny prowadziły ożywiony handel z wieloma państwami. Rozrastały się miasta. Coraz więcej ludzi potrafiło pisać i czytać. Literatura, sztuka i filozofia przeżywały swój złoty wiek. Opracowano przenośne systemy drukowania. Coraz większą popularność zyskiwały wyroby ze szkliwionej porcelany. Podczas starć zbrojnych żołnierze używali prochu strzelniczego.
Panowanie dynastii Song dzielimy na dwa okresy: dynastia Północna Song (960 - 1127 n.e.) i dynastia Południowa Song (1127 - 1279 n.e.). Dynastia Północna Song sprawowała władzę nad całymi Chinami. Dynastia Południowa Song utraciła północne Chiny na rzecz Dżurdżenów. Później na tereny Dżurdżenów i dynastii Song najechały hordy Mongołów pod przywództwem Czyngis-chana. Całe Chiny zostały podbite przez wnuka Czyngis-chana, Kubilaja w 1279 roku n.e.
Dynastia Yuan - 1271 – 1368 n.e.
W 1271 roku mongolskie hordy, które najechały Chiny, założyły pierwszą w historii tego państwa obcą dynastię. W 1279 roku Mongołowie podbili całe Chiny. Władcy Yuan odmawiali przyswajania kultury chińskiej, a ich poddani, rdzenni Chińczycy (Han), żywili do swoich nowych panów niechęć i urazę.
Epokę dynastii Yuan charakteryzowała bogata, różnorodna kultura i ożywiona współpraca z innymi kulturami z całego mongolskiego imperium, chociaż wszystko, co prawdziwie chińskie spychane było na margines. W tym okresie wzrosło zainteresowanie Chinami wśród europejskich kupców. Podróżnik z Wenecji, Marco Polo, przemierzył całe cesarstwo, któremu nadał nazwę Kataj.
Surowe i wysokie podatki nałożone na chłopów oraz klęska głodu po ogromnych powodziach stały się wkrótce przyczyną powstania. W 1368 roku chłopska armia rebeliantów pod przywództwem buddyjskiego mnicha pomogła wypędzić Mongołów z Chin. Rozpoczęła się epoka kolejnej dynastii, dynastii Ming.
Dynastia Ming - 1368 – 1644 n.e.
Dynastia Ming została założona w 1368 roku przez przywódcę chińskiego powstania, który wypędził Mongołów z Chin. Władcy Ming odbudowali struktury administracji państwowej i dążyli do stworzenia społeczeństwa rolniczego, korzystając z rad neokonfucjańskich urzędników.
Pod rządami dynastii Ming nastąpił kolejny rozkwit kultury i sztuki. Artyści tworzyli piękne dzieła i przedmioty z porcelany, brązu, jedwabiu i laki. Architekci epoki Ming dodali splendoru budowlom Zakazanego Miasta.
Chiny dynastii Ming stały się militarną potęgą. Podbiły lub uczyniły wasalami takie sąsiednie państwa jak Wietnam, Birma, Nepal i Korea. Stała armia liczyła ponad milion żołnierzy. Silna flota pływała po morzach wokół kontynentu azjatyckiego i wodach Oceanu Indyjskiego, wymuszając daniny od słabszych państw. W 1421 roku admirał Zheng poprowadził największą wówczas flotę świata w rejs do Ameryki, a potem dookoła świata.
Rządy dynastii Ming osłabiła konieczność obrony poszerzonych granic oraz przewlekłe wojny z sąsiadami. Władcy Ming zwrócili się do Mandżurów o pomoc podczas tłumienia ludowego powstania, kiedy rebelianci wkroczyli do stolicy. Dla Mandżurów był to początek rządów w Chinach. Cesarz dynastii Ming popełnił samobójstwo. W 1644 roku zakończyła się epoka dynastii Ming.
Dynastia Qing - 1644 – 1911 n.e.
Ostatnia dynastia została zapoczątkowana w 1644 roku, kiedy Mandżurowie dokonali inwazji na Chiny. Po raz drugi w historii państwo znalazło się pod obcymi rządami. W przeciwieństwie do mongolskiej dynastii Yuan Mandżurowie przyswajali elementy chińskiej kultury i opowiadali się za neokonfucjańskimi kanonami dynastii Ming.
Wczesne lata panowania dynastii to okres stabilizacji i dobrobytu. Na tronie zasiadali wówczas tacy cesarze jak Kangxi, Yongzheng i Qianlong. W połowie XVIII wieku Chiny przeżyły okres cudu gospodarczego, dokonując znacznego postępu w stosunku do dokonań poprzednich dynastii. Wzrosła produkcja przemysłowa i rolnicza.
W latach późniejszych korupcja i autokratyczne rządy osłabiły władzę dynastii Qing. Brak reform i polityka izolacjonizmu pogłębiły gospodarczą zapaść. Powstanie przeciwko Mandżurom w latach 1796 - 1804 również naderwało autorytet władzy dynastii Qing.
Ingerencja zachodnich mocarstw zakończyła się podziałem Chin na strefy wpływów. Po wojnie opiumowej w 1839 roku Wielka Brytania zabrała dynastii Qing Hongkong. Chiny traciły wpływy i kolejne terytoria na rzecz innych mocarstw zachodnich, szczególnie, kiedy otrzymały od nich pomoc na zdławienie powstania tajpingów (1850 – 1864).
Po Powstaniu Bokserów w 1900 roku Mandżurowie postanowili zreformować Chiny, ale było już za późno, aby uratować dynastię. W 1911 roku rewolucja pod przewodnictwem chińskich nacjonalistów całkowicie obaliła rządy Mandżurów. Koniec epoki dynastii Qing oznaczał jednocześnie koniec Chin feudalnych i rozpoczęcie Chińskiej Republiki Ludowej.
matta ne
Okres Trzech Królestw - 220 - 265 n.e
Dynastia Jin - 265 - 420 n.e.
Okres Dynastii Południowych i Północnych - 420 - 589 n.e.
Dynastia Sui - 589 - 618 n.e
Kontynuowano wielkie przedsięwzięcia budowlane oraz zbudowano Wielki Kanał (5000km), który połączył północ z południem.
Dynastia Tang - 618 – 907 n.e.
Po udanej próbie zamachu na życie cesarza dynastii Sui w 618 roku n.e. do władzy doszła dynastia Tang. Dla Chin był to okres wielkiego rozkwitu gospodarczego i kulturalnego. Stolicą państwa było Changan, wówczas największe miasto świata o liczbie ludności ponad milion. Changan był ważnym centrum kultury, do którego ściągali uczeni, artyści, kupcy i dyplomaci z całego świata. Dynastia Tang wydała trzech wielkich cesarzy: Taizonga, Xuanzonga i Wu Zetian, pierwszego chińskiego cesarza-kobietę.
Władcy dynastii Tang sprawowali władzę za pomocą silnego rządu centralnego i popierali handel jako źródło bogactwa państwa. Nefryty, jedwab, przyprawy, herbata i inne chińskie produkty trafiały do Indii, Europy i na Bliski Wschód. Transportowano je szlakami handlowymi, które otwarto w tym okresie.
Cesarze dynastii Tang ustanowili buddyzm główną religią. Około 800 roku n.e. doszło do odrodzenia konfucjanizmu. Nastąpił rozkwit literatury i sztuk pięknych. Wynaleziono druk wypukły i w 868 roku wydrukowano pierwszą w historii świata książkę. Była nią „Diamentowa sutra”.
Do upadku dynastii Tang przyczyniły się dwie rebelie. Powstanie An Lushana w 755 roku n.e. i powstanie chłopów w latach 875 - 884 tak osłabiły władzę dynastii, że władcy Tang stracili militarną kontrolę nad gubernatorami prowincji. Panowanie dynastii zakończyło się w 907 roku. Potem nastąpił okres władzy kilku krótkotrwałych wojskowych dyktatur.
Okres Pięciu Dynastii - 907 - 960 n.e.
Dynastia Song - 960 – 1279 n.e.
Dynastia Song została założona w 960 roku przez generała, który zaprowadzał w Chinach pokój po upadku dynastii Tang. Władcy dynastii Tang powołali silny centralny rząd, ograniczyli władzę gubernatorów prowincji, którzy w dużym stopniu przyczynili się do upadku poprzednich dynastii.
Dynastia Song wprowadziła dwie kluczowe zmiany, które na zawsze zmieniły oblicze imperialnych Chin. Zinstytucjonalizowała system egzaminów do służby cywilnej, zapoczątkowany już w czasach dynastii Tang, kładąc nacisk nie tylko na arystokratyczne pochodzenie urzędników, ale także ich kompetencję i wiedzę. Władcy Song przyjęli również neokonfucjanizm, który łączył tradycyjny konfucjanizm z elementami taoizmu i buddyzmu. Neokonfucjanizm otrzymał status oficjalnej filozofii państwa.
Za czasów dynastii Song narodził się nowy stan społeczny - kupcy. Chiny prowadziły ożywiony handel z wieloma państwami. Rozrastały się miasta. Coraz więcej ludzi potrafiło pisać i czytać. Literatura, sztuka i filozofia przeżywały swój złoty wiek. Opracowano przenośne systemy drukowania. Coraz większą popularność zyskiwały wyroby ze szkliwionej porcelany. Podczas starć zbrojnych żołnierze używali prochu strzelniczego.
Panowanie dynastii Song dzielimy na dwa okresy: dynastia Północna Song (960 - 1127 n.e.) i dynastia Południowa Song (1127 - 1279 n.e.). Dynastia Północna Song sprawowała władzę nad całymi Chinami. Dynastia Południowa Song utraciła północne Chiny na rzecz Dżurdżenów. Później na tereny Dżurdżenów i dynastii Song najechały hordy Mongołów pod przywództwem Czyngis-chana. Całe Chiny zostały podbite przez wnuka Czyngis-chana, Kubilaja w 1279 roku n.e.
Dynastia Yuan - 1271 – 1368 n.e.
W 1271 roku mongolskie hordy, które najechały Chiny, założyły pierwszą w historii tego państwa obcą dynastię. W 1279 roku Mongołowie podbili całe Chiny. Władcy Yuan odmawiali przyswajania kultury chińskiej, a ich poddani, rdzenni Chińczycy (Han), żywili do swoich nowych panów niechęć i urazę.
Epokę dynastii Yuan charakteryzowała bogata, różnorodna kultura i ożywiona współpraca z innymi kulturami z całego mongolskiego imperium, chociaż wszystko, co prawdziwie chińskie spychane było na margines. W tym okresie wzrosło zainteresowanie Chinami wśród europejskich kupców. Podróżnik z Wenecji, Marco Polo, przemierzył całe cesarstwo, któremu nadał nazwę Kataj.
Surowe i wysokie podatki nałożone na chłopów oraz klęska głodu po ogromnych powodziach stały się wkrótce przyczyną powstania. W 1368 roku chłopska armia rebeliantów pod przywództwem buddyjskiego mnicha pomogła wypędzić Mongołów z Chin. Rozpoczęła się epoka kolejnej dynastii, dynastii Ming.
Dynastia Ming - 1368 – 1644 n.e.
Dynastia Ming została założona w 1368 roku przez przywódcę chińskiego powstania, który wypędził Mongołów z Chin. Władcy Ming odbudowali struktury administracji państwowej i dążyli do stworzenia społeczeństwa rolniczego, korzystając z rad neokonfucjańskich urzędników.
Pod rządami dynastii Ming nastąpił kolejny rozkwit kultury i sztuki. Artyści tworzyli piękne dzieła i przedmioty z porcelany, brązu, jedwabiu i laki. Architekci epoki Ming dodali splendoru budowlom Zakazanego Miasta.
Chiny dynastii Ming stały się militarną potęgą. Podbiły lub uczyniły wasalami takie sąsiednie państwa jak Wietnam, Birma, Nepal i Korea. Stała armia liczyła ponad milion żołnierzy. Silna flota pływała po morzach wokół kontynentu azjatyckiego i wodach Oceanu Indyjskiego, wymuszając daniny od słabszych państw. W 1421 roku admirał Zheng poprowadził największą wówczas flotę świata w rejs do Ameryki, a potem dookoła świata.
Rządy dynastii Ming osłabiła konieczność obrony poszerzonych granic oraz przewlekłe wojny z sąsiadami. Władcy Ming zwrócili się do Mandżurów o pomoc podczas tłumienia ludowego powstania, kiedy rebelianci wkroczyli do stolicy. Dla Mandżurów był to początek rządów w Chinach. Cesarz dynastii Ming popełnił samobójstwo. W 1644 roku zakończyła się epoka dynastii Ming.
Dynastia Qing - 1644 – 1911 n.e.
Ostatnia dynastia została zapoczątkowana w 1644 roku, kiedy Mandżurowie dokonali inwazji na Chiny. Po raz drugi w historii państwo znalazło się pod obcymi rządami. W przeciwieństwie do mongolskiej dynastii Yuan Mandżurowie przyswajali elementy chińskiej kultury i opowiadali się za neokonfucjańskimi kanonami dynastii Ming.
Wczesne lata panowania dynastii to okres stabilizacji i dobrobytu. Na tronie zasiadali wówczas tacy cesarze jak Kangxi, Yongzheng i Qianlong. W połowie XVIII wieku Chiny przeżyły okres cudu gospodarczego, dokonując znacznego postępu w stosunku do dokonań poprzednich dynastii. Wzrosła produkcja przemysłowa i rolnicza.
W latach późniejszych korupcja i autokratyczne rządy osłabiły władzę dynastii Qing. Brak reform i polityka izolacjonizmu pogłębiły gospodarczą zapaść. Powstanie przeciwko Mandżurom w latach 1796 - 1804 również naderwało autorytet władzy dynastii Qing.
Ingerencja zachodnich mocarstw zakończyła się podziałem Chin na strefy wpływów. Po wojnie opiumowej w 1839 roku Wielka Brytania zabrała dynastii Qing Hongkong. Chiny traciły wpływy i kolejne terytoria na rzecz innych mocarstw zachodnich, szczególnie, kiedy otrzymały od nich pomoc na zdławienie powstania tajpingów (1850 – 1864).
Po Powstaniu Bokserów w 1900 roku Mandżurowie postanowili zreformować Chiny, ale było już za późno, aby uratować dynastię. W 1911 roku rewolucja pod przewodnictwem chińskich nacjonalistów całkowicie obaliła rządy Mandżurów. Koniec epoki dynastii Qing oznaczał jednocześnie koniec Chin feudalnych i rozpoczęcie Chińskiej Republiki Ludowej.
matta ne
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz