Ojigi cz.1 czyli krótki wstęp o... etykiecie pokłonów

Pokłony w Japonii (お辞儀, Ojigi ) to akt pochylania głowy lub górnej części tułowia, powszechnie używany jako znak pozdrowienia, czci, przeprosin lub wdzięczności w sytuacjach społecznych lub religijnych. 

Historycznie ojigi było ściśle związane z samurajami. Powstanie klasy wojowników w okresie Kamakura (1185–1333) doprowadziło do powstania wielu dobrze zdyscyplinowanych podręczników etykiety wojowników, które zawierały instrukcje na temat właściwych sposobów kłaniania się samurajom.

Japońskie słowoお辞儀(ojigi) wywodzi się od homophoneお時宜, które pierwotnie oznaczało „dogodny moment na zrobienie czegoś”. Dopiero późny okres Edo (1603-1868), kiedy samurajska etykieta kłaniania się rozpowszechniła wśród pospólstwa, zaczęła oznaczać konkretnie kłanianie się we współczesnym znaczeniu. 

Obecnie zwyczaje ojigi oparte na doktrynach szkoły etykiety wojownika Ogasawara – która została założona około 800 lat temu – są najbardziej rozpowszechnione w społeczeństwie. 

We współczesnej Japonii pokłony są fundamentalną częścią etykiety społecznej, która jest zarówno pochodną, ​​jak i przedstawicielem kultury japońskiej, podkreślając szacunek i rangi społeczne. Od codziennych powitań, przez spotkania biznesowe po pogrzeby, ojigi jest wszechobecne w japońskim społeczeństwie, a umiejętność prawidłowego i eleganckiego ukłonu jest powszechnie uważana za jedną z cech definiujących dorosłość. Dlatego też, mimo że większość Japończyków zaczyna kłaniać się w bardzo młodym wieku, wiele firm w Japonii podejmie dodatkowy wysiłek, aby specjalnie przeszkolić swoich pracowników, jak kłaniać się podczas spotkań biznesowych.

Ogólnie rzecz biorąc, ojigi w Japonii można z grubsza podzielić na dwie kategorie: zarei (座礼), czyli kłanianie się podczas klęczenia i ritsurei (立礼), czyli kłanianie się podczas stania. 

W obu przypadkach uważa się za konieczne zginanie ciała tylko w pasie i utrzymywanie całkowicie wyprostowanych pleców podczas gestu ukłonu. Niezastosowanie się do tego jest często uważane za oznakę letargu, nieszczerości, a nawet braku szacunku. Poszczególne podkategorie ojigi różnią się głównie kątami pochylenia ciała i ułożeniem rąk, które determinowane są zarówno statusem osoby, której się kłania, jak i scenariuszem lub kontekstem gestu, ale więcej o tym będzie w kolejnej części.