Tradycyjne parasole japońskie

Szczypta historii:

Początkowo w Japonii noszono na głowach charakterystyczne stożkowate kapelusze, które wyposażone były w swego rodzaju narzutki przeciwdeszczowe. Tego typu nakrycia głowy nosiły wszystkie klasy społeczne, chociaż oczywiście różnił je standard wykonania oraz wykorzystywane materiały.

Parasol został wynaleziony w starożytnych Chinach jako baldachim do trzymania nad szlachcicem. W 552 roku, w okresie Asuka, parasol został wprowadzony do Japonii przez Kudara (Półwysep Koreański) w ramach buddyjskich ceremonii.

W Japonii parasol był pierwotnie nazywany „kinugasa”, ale ponieważ pochodził z Chin („kara”), nazywano go również „karakasa”. Oryginalna forma parasola została z czasem ulepszona: środkowa rurka i żebra wykonano z bambusa, a pokrycie wykonano z papieru olejnego, impregnowanego persymoną, olejem lnianym i olejem z drewna chińskiego. Pomimo silnej wodoodporności, jego głównymi wadami było to, że nie był lekki ani trwały.

Istnieją dwa rodzaje japońskich parasoli: bangasa (parasol z grubego papieru olejowego) i janomegasa (parasol wężowy/papierowy). Janomegasa jest zrobiona z papieru, jest niebieska pośrodku i na krawędziach i biała pomiędzy nimi, a patrząc z góry wygląda jak oko węża. Ten parasol ma różne warianty, takie jak pomalowane czarne pierścienie na powierzchni i zastosowanie innych ściągających materiałów.

Obecnie parasol kano, wyprodukowany w Kano w prefekturze Gifu, jest dumny z tego, że jako jedyny w Japonii jest głównym producentem tradycyjnych japońskich parasoli.

Pierwsze parasole (gasa) pojawiły się w okresie Heian (794 - 1185) i były stosowane wyłącznie przez dostojników dworskich (w kolorze czerwonym) i przez członków klasy samurajów (biały). Papierowe parasole zaczęto wytwarzać dla szerszego ogółu dopiero w okresie Edo (1603 - 1868),  a szczególną popularność uzyskały one w okresie Meiji (1868 - 1912) i Taisho (1912 - 1926). 

W mieście Gifu (dystr. Kano) już w VI w. produkowano papier „mino-washi” a nad rzeką Kiso rosły wysokiej jakości bambusy. W XVIII w. powstało w Kanazawie ponad sto warsztatów, które stanowiły główne centrum produkcji parasoli. 

Na początku XX wieku, w szczytowym okresie produkcji, wytwarzano ponad milion parasoli wa-gasa w ciągu roku. Po roku 1950-tym pojawiły się w Japonii niedrogie parasolki (z metalu i sztucznego materiału) z Europy i dotychczasowy popyt na parasole pokryte papierem szybko zmalał. 

Obecnie w lokalnych warsztatach powstaje rocznie tylko kilkadziesiąt tysięcy parasoli. 

Wytwarzanie:

Tradycyjne parasole japońskie wytwarzane są z naturalnych materiałów i potrzeba kilku miesięcy pracy i doświadczenia rzemieślników, aby różnorodne procesy na około stu etapach jego produkcji, scalić mistrzowsko w całość. Rzemieślnicy stosują w produkcji parasoli gatunek bambusa zwany „moso” oraz włókna zwane „kozo” z drzew morwy, które rosną w okolicach Kanazawy.

Parasole, które nadal wytwarzane są przy użyciu tradycyjnych materiałów oraz technik, cieszą się dużą popularnością wśród turystów.

Podsumowując parasole, to mamy:

- janome-gasa (przeciwdeszczowe, z grubego drewna i wytrzymałego papieru)

- buyo-gasa (przeciwsłoneczne z papieru lub jedwabiu) używane podczas tradycyjnego tańca Nihon-buyo

- duże parasole nodate-gasa, używane podczas ceremonii herbacianej na otwartej przestrzeni oraz przy uroczystościach świątynnych

- ban-gasa - do powszechnego, codziennego użytku (jeśli chce się je uzywać - wszystko zależy do kwestii gustu użytkownika)

A jakie parasole noszą Japończycy na co dzień, np. w drodze do szkoły lub pracy? Jak najbardziej na ulicach japońskich miast można zobaczyć nowoczesne parasole, które doskonale znane są także w kulturze zachodniej. Chodzi o typowe modele z poliestrowymi czaszami, które tak chętnie noszone są również w wielu innych rejonach świata.