Zastosowanie starożytnych wynalazków

Napis „Made in China” można znaleźć dzisiaj niemal na wszystkim – od jedzenia, pamiątek z różnych krajów, kończąc na drogich samochodach. I w zasadzie nie powinno nas to dziwić, bo historia pokazuje, że dzieje się tak od zawsze.

• Papier toaletowy

Chińczycy są mistrzami, jeśli chodzi o wytwarzanie papieru. Nie dość, że to Chińczyk – eunuch Cai Lun – kancelista na dworze cesarza He Di z dynastii Han, wynalazł papier około 105 r. n. e., to również Chińczycy jako pierwsi użyli tego samego papieru w dziedzinie higieny. Pierwsze wzmianki o papierze toaletowym datowane są na rok 589 n.e., kiedy to chiński myśliciel Cai Lun w swoich notatkach zaleca, aby nie używać do celów higienicznych papieru z cytatami z Pięcioksięgu (I Ching), ani z nazwiskami mędrców.

W IX wieku arabski podróżnik, który odwiedził Chiny doznał szoku: „Chińczycy nie dbają o czystość – nie myją się wodą, a jedynie podcierają papierem!” – pisał.

W XIV produkcja papieru toaletowego w Chinach osiągnęła skalę przemysłową. Rok 1393 był rekordowy, jeśli chodzi o zużycie papieru na cesarskim dworze i wyniósł 720 000 arkuszy papieru toaletowego, produkowanego w rozmiarze 50 x 90 cm. 

Do Europy papier toaletowy trafił w XIV wieku, dzięki kontaktom chińskich kupców i podróżnika Marco Polo.

• Menu

Papier miał tę przewagę nad innymi tworzywami, że był bardziej dostępny, jeśli chodzi o wytwarzanie i miał niewysoką cenę, w przeciwieństwie do skóry jagnięcej używanej przez Europejczyków do produkcji pergaminu. Dlatego zaradni ludzie wynajdywali coraz to nowe jego zastosowania. I tak na przykład w Chinach, na początku panowania dynastii Song (960-1279 r.), kiedy klasa średnia mogła sobie pozwolić na jadanie posiłków poza domem, w tawernach, herbaciarniach i restauracjach zaczęto stosować listy dostępnych dań (dzisiejsze menu). Potem przyszedł czas na przedstawianie programu występów artystycznych oraz teatrów dramatycznych (repertuar).

W restauracjach bywali podróżni z innych regionów Chin, albo nawet innych krajów, reprezentujący różne style gotowania. Aby zaspokoić ich wymagania, konieczne było wprowadzenie bogatego menu.

• Banknoty

Papierowy pieniądz również pochodzi z Chin. Został wymyślony w VII wieku, aby uwolnić kupców od konieczności noszenia ciężkich monet, które zresztą służyły także jako przynęta dla złodziei. Pierwsze banknoty nie miały swoich nominałów – zawierały tylko informację o stanie posiadania danego kupca. Były to swego rodzaju weksle, kwity depozytowe wystawiane na konkretną osobę i tylko ona mogła z nich korzystać. 

W Europie na podobny system, niezależnie od Chin, wpadli Templariusze, aby chronić dobra pielgrzymów w drodze do Ziemi Świętej przed złodziejami. Stało się to znacznie później – dopiero w XII wieku.

• Widelec

Widelec wszedł do powszechnego użycia już w XI wieku, na dworze bizantyjskim. W Chinach używano go już dużo, dużo wcześniej. Najstarsze widelce wykonane z kości znaleziono w grobowcach ludzi żyjących w epoce dynastii Xia (2400-1900 p.n.e.), a także w grobowcach dynastii Chang (1600-1050-27 p.n.e). Oczywiście, były one dostępne wyłącznie dla dynastii panujących, a niedostępne dla zwykłych śmiertelników. Dlatego pałeczki, których używano już wtedy, szybko rozpowszechniły się i wyparły swoich trójzębnych odpowiedników.

• Karty do gry

Reguły wielu karcianych gier, jak również same karty do gry wymyślono także w Chinach. Przynajmniej najstarsza wzmianka o nich znajduje się w chińskim traktacie z IX wieku (czasy panowania dynastii Tang). Powstały po przeniesieniu na papier notacji używanej podczas gry w kości.

Do Europy karty trafiły około XIV wieku i zostały spopularyzowane po rozpowszechnieniu się druku wynalezionego w przez Johannesa Gutenberga. Jednak już w 1329 roku, za papieża Jana XXII, gry w karty, kości oraz szachy zostały uznane za hazard i zakazane.

• Wentylator

W oświeconej epoce dynastii Han władcy byli zainteresowani rozwojem techniki i technologii. Jednym z owoców prac ówczesnych inżynierów był pierwszy na świecie wentylator. Został on wynaleziony przez „złotą rączkę” Din Xuana, który skonstruował obrotowy wentylator z siedmioma 3-metrowymi ramionami. Ówczesny wentylator napędzanymi był ręcznie.

Ten „cud techniki” zainstalowany był w jednej z komnat cesarskiego pałacu podczas panowania Dynastii Tang (lata 618-907 n.e). Oczywiście cieszyć się chłodnym powiewem w gorące letnie dni mogła wyłącznie cesarska rodzina i jej świta.

• Wizytówki

Pierwsze wizytówki oczywiście nie przypominały tych używanych dzisiaj, ale również pochodzą one ze starożytnych Chin. Wzmianki o nich można znaleźć już w II-III wieku p.n.e. Chińscy urzędnicy byli zobowiązani do wykonania drewnianych lub bambusowych „wizytówek”, na których podawano imię i nazwisko oraz swoje stanowisko. Były one również wykorzystywane w pochówkach, do podania nazwiska i statusu zmarłego.