Dowiemy
się jak w poszczególnych okresach przebiegała edukacja samurajów oraz
na co kładziono nacisk w kształceniu ;) - serdecznie zapraszam.
________________
Krótki wstęp:
Rozwój edukacji i statusu społecznego dzielimy na 4 okresy:
- okres Heian
- okres Kamakura
- okres Ashikaga (Muromachi)
- i okres Tokugawa
W
każdym z tych okresów na kształcenie kładziona szczególny nacisk -
głównie na kwalifikacje, natomiast sama edukacja jawiła się jako ciąg
powtarzanych wzorców myślenia i zachowania, w którym nie było miejsca na
jakąkolwiek improwizację.
-------------------------------------------------
Era Heian
Wyżsi
rangą wojownicy zagłębiali matematykę, prawo i zarządzanie, sądownictwo
i wojenną strategię, dzięki czemu można było pić się po szczeblach
administracyjnej kariery, zajmując posady kierownicze w samorządach
miejskich i na dworze cesarskim.
Niżsi szczeblem nie byli kształceni, bo ich zwierzchnicy uważali ich edukację za nieprzydatną do niczego.
Dyscypliny nauczania w tym okresie:
- klasyka chińska (myokyo)
- prawo (myoho)
- kaligrafia (sho, shodo)
- matematyka (san)
- retoryka (monjo, mongaku)
- poezja chińska (shigaku)
- poezja japońska (kagaku)
- planowanie i strategia (shusai)
- polityka (shinshi)
- wróżenie (in-yo)
- kalendarz (koyomi)
- astrologia (temmon)
- muzyka (gagaku)
- medycyna i farmakologia (tenyaku)
Era Kamakura
W
tym okresie wielkie rody zakładały swoje własne centra edukacji, z
obszernymi zasobami bibliotecznymi, w których szczególny nacisk
kładziono na dyscypliny związane z zarządzaniem.
Ich podwładni
skoncentrowali się tylko na doskonaleniu swych żołnierskich
umiejętnościach. Perfekcyjnie posługiwanie się orężem miało dla nich
decydujące znaczenie.
Okres Ashikaga
Szeregowi żołnierze tylko sporadycznie potrafili
czytać, a większość z nich była analfabetami. Ich dowódcy uważali naukę
za zjawisko wręcz szkodliwe, bo powodujące stratę cennego czasu i mogące
zachęcić prostego żołnierza do zajmowania się sprawami zbyt odległymi,
poza jego bardzo niskim statusem. Oczywiście zdarzały się też przypadki
osób, którzy nie godzili się na tę ograniczoną rolę, czyli do
bezmyślnego wykonywania poleceń. Więc gdzie i kiedy tylko mogli posyłali
swoje dzieci do klasztorów i świątyń na nauki czytania i pisania.
Okres Tokugawa
Wraz
z nadejściem tej ery proces uwarunkowania i specjalizacji osiągnął już
swój szczyt. Liderzy tego rodu doprowadzili restrykcyjna (w zakresie
edukacji) politykę swoich poprzedników i przede wszystkim zajęto się
potomkami daimiyo. Główne ośrodki kształcenia przesunięto ze stolicy
(Kyoto) do prowincjonalnych centrów. Główny nacisk kładziono przede
wszystkim na wpajaniu absolutnego oddania swemu zwierzchnikowi i naukę
konfucjańskich idei dotyczących stosunków społecznych. Jednak w celu
przygotowania przyszłych władców do swej roli program ich nauki był
znacznie bardziej poszerzony.
Świetnym przykładem jest tu klan
Aizu. W celu odpowiedniego przygotowania chłopcy oficjalnie zaczynali w
wleku 8 lat. Swoje pierwsze miecze otrzymywali już w 5 roku życia i już
wtedy rozpoczęto wdrażanie ich do żołnierskiej etykiety. Chłopiec
dołączał wtedy do innych dzieci podzielonych na grupy i pobierał nauki u
nauczycieli w odpowiedniej świątyni lub w Instytucie Nisshinkan. Po
ukończeniu 10-11 lat rozpoczynał pamięciowe opanowanie regulaminu a do
14 roku życia powinien być już zaznajomiony z oficjalną etykietą. W
wieku 13 lat zaczynał naukę posługiwania się mieczem, włócznią i
łukiem, którą w późniejszym czasie kontynuował. 15-latek uczył się
chińskiej klasyki i różnych dziedzin wojskowych. Grupę rozwiązywano po
ukończeniu przez chłopców 16 lat i każdy z nich, już osobno, uczył się
szczególnych specjalności - program kontynuowano do 21 roku życia.Teraz
adept mógł pozostać w Instytucie lub kształcić się dalej w innym miejscu
na terenie całego kraju. Generalnie zachęcano wszystkich absolwentów
do rozpoczynania kariery zgodnie z pozycja głowy rodu, której
sukcesorami mieli być w przyszłości.
Program nauki w Instytucie Nisshinkan obejmował:
1) przedmioty obligatoryjne:
- literatura: - klasyka chińska (jugaku)
- religia i literatura narodowa (shinto oyobi kogaku)
- kaligrafia (shogaku, shuji)
- etykieta (reishiki)
- muzyka klasyczna (gagaku)
- matematyka (sugaku)
- medycyna (igaku)
- astronomia (temmon)
- wojskowość: - łucznictwo (kyujutsu)
- walka włócznią (yarijutsu, naginata, bojutsu i in.)
- szermierka (tojutsu, kenjutsu i in.)
- sztuki walki bez broni lub bez zbroi (jujutsu)
- broń palna (hojutsu)
- fortyfikacje (chikujojutsu)
- jeździectwo (bajutsu, suibajutsu)
- pływanie w zbroi (suiei)
2) inne przedmioty:
- ceremonia herbaciana (sado)
- poezja (shisaku)
- poetyckie improwizacje (sokuseki)
- polowanie (torioi)
Mniej
utalentowanym uczniom dawano więcej czasu i otaczano ich szczególną
opieką, ponieważ niepodołanie obowiązkom było równoznaczne z
przyniesieniem hańby swojej rodzinie a przecież nikt nie chciał do tego
dopuścić, czyż nie?
W okresie Tokugawa rząd bardzo aktywnie
popierał powstawaniu szkół kształcących samurajów niższą rangą (hangaku,
hanko). Powstawały one w większych miastach, a środki na ich utrzymanie
łożyły poszczególne rody. Jednak jakość nauk była w tych placówkach
niezbyt wysoka, dlatego też bariera w poszczególnych rangach była
wyjątkowo wysoka i praktycznie nie do przekroczenia. Dlatego też ich
nauka prawie nigdy nie wykraczała poza znajomość Klasycznego
Pięcioksięgu. Skoncentrowali się głównie na opanowaniu kaligrafii i
arytmetyki, dzięki czemu mogli choć w niewielkim stopniu podnieść swoje
kwalifikacje. Jednak nie na długo jak się to potem okazało. W
późniejszych latach (w okresie pokoju) znacznie zredukowano czas nauki i
nie przywiązywano do niej tak wielkiej uwagi jak wcześniej, co
doprowadziło do upadku klasy wojownik - chodzi mi o podział między
rangami. Co czasem doprowadziła do walk lub zamieszek. W tym też czasie
znani byli ronini a ich umiejętności walku w posługiwaniu się bronią
były wręcz legendarne, więc niektórzy woleli schodzić im z drogi.
Uff ... i zakończyliśmy dość długą notkę ^^, ale myślę że jest zrozumiała.
Ja ne
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz