- Hinajana -
Termin ten został nadany kilku szkołom spośród wczesnych szkół
buddyjskich przez ich oponentów ze szkoły mahāsaṃghika na II soborze w
Vesali (lub Vaishali, Wajśali) za panowania króla Kalasoki około roku
386 p.n.e..
Zgodnie z tekstami mahajany, istniało kilkanaście
(różne źródła podają osiemnaście albo dwanaście) szkół określanych
wspólnym mianem "hinajana". W buddyzmie tybetańskim przekazywane są
nadal poglądy filozoficzne dwóch szkół hinajany: sautrāntika i
wajbaszika. Obie wywodziły się z sarvāstivādy i nie były powiązane ze
szkołą theravady. Wymieniane są obok szkół madhyamika i cittamatra
(jogaczara) należących do mahajany.
Szkoły hinajany określało się
również mianem śravakajana i pratjekabuddajana. Nazwa ta wywodziła się z
ideału śravaka - kogoś kto pragnie własnego oświecenia,
przeciwstawianego ideałowi bodhisattvy.
Nazwa hinajana
współcześnie jest używana jako określenie podstawowego poziomu nauk
buddyjskich przez tradycje mahajany. Nieprzerwany przekaz nauk dawnych
szkół hinajany istnieje nadal m.in. w buddyzmie tybetańskim, który jest
"buddyzmem Trzech Pojazdów": hinajany, mahajany i wadżrajany", gdzie
przekazy hinajany istnieją obok przekazów mahajany w trzech zbiorach
kanonu Sutr, Vinaji, Abhidarmy zawartych w Kandziurze. Przekaz hinajany
stanowi tam podstawę i rdzeń nauk buddyjskich oraz odniesienie dla nauk
mahajany - więcej czytaj w artykule Hinajana w buddyzmie tybetańskim.
Podobnie w pozostałych współczesnych tradycjach buddyjskich nauki
związane z poziomem hinajany stanowią fundament dla charakterystycznych
dla danej szkoły nauk i metod.
- mahajana - nie była ruchem jednolitym ani jednorodnym. Wyodrębniła się z buddyzmu pierwotnego i rozwijała stopniowo od I w.p.n.e. kiedy zaczęło powstawać coraz bogatsze piśmiennictwo. Nowa religia zawarta w sutrach wskazywała inna, wyższą drogę w stosunku do tej wcześniej obranej. W sutrach zawarto wiele nowych koncepcji, adaptując wcześniejszy dorobek myśli buddyjskiej.
Mahajana rozwijała się obok hinajany, często w
tych samych klasztorach i w bardzo krótkim czasie rozpowszechniła się na
całą Azję.
- wadżrajana -
to kierunek buddyzmu związany z praktyką tantr, który wyodrębnił się w
II wieku n.e. w Indiach w ramach tradycji mahāyāny, gdzie ideałami są
postawa bodhisattwy, który rozwija miłujące współczucie (skt.
bodhiczitta) dla pożytku wszystkich istot oraz zrozumienie natury
rzeczywistości siunjata i wiedzy o naturze Buddy. Jest też trzecim z
najważniejszych kierunków buddyzmu indyjskiego i można ją uznać za
rozwinięcie mahajany ze względu na podobne założenia filozoficzne.
W
wadżrajanie praktyki przekazywane są od czasów Buddy w nieprzerwanej
linii od nauczyciela do ucznia. To dlatego tak ważna jest tu rola
duchowego nauczyciela – lamy, jako spadkobiercy autentycznej linii
przekazu. Bez jego kierownictwa uczeń nie ma dostępu do najgłębszych
nauk i praktyk, takich jak mahamudra, dzogczen i tantry Jogi Najwyższej.
W
systemie wadżrajany, oprócz rozwijania współczucia, kładzie się nacisk
na praktykę tantr buddyjskich, utrzymywania ślubowań bodhisattwy i
ślubowań tantrycznych. Tantry nie koncentrują się jedynie na intelekcie,
lecz angażują cały potencjał człowieka, pełne spektrum doświadczeń.
Jest to konsekwentny system technik medytacyjnych, które polegają między
innymi na wizualizacji określonych form buddów, powtarzaniu mantr,
usypywaniu mandali, czy stosowaniu jogicznych ćwiczeń. Z tego powodu
ścieżka ta nazywana jest czasami mantrayāna lub tantrayāna. Więcej patrz
w artykule Tantry Jogi Najwyższej o klasyfikacji tantr.
Tybetańska ceremonia tantryczna
Słowo
tantra dosłownie znaczy "sieć", "tkać". Odnosi się do
najsubtelniejszego stanu umysłu, którego kontynuacja trwa po śmierci
poprzez kolejne odrodzenia, zwanego "Przejrzystym Światłem". Stan ten,
zwany również naturą buddy, jest nieoddzielny od doskonałego oświecenia,
w taki sposób, jak dwie nici splecione są w gęstej fakturze materiału.
Osiągnięcie tego stanu przez praktykującego, jest dlatego trwałe i
niezniszczalne. Wadżrajana kładzie największy nacisk na uzyskanie
wolnego od konceptualnych wyobrażeń medytacyjnego wglądu, i zgodne z nim
działania dla pożytku wszystkich czujących istot (bodhiczitta) w
codziennym życiu.
W tradycyjnej mahajanie bodhisattwa praktykuje
postawę bodhiczitta oraz właściwe zrozumienie rzeczywistości, zgodnie z
naukami o "pustości" Siunjata i naturze Buddy poprzez Sześć Paramit,
zbierając stopniowo oraz oddzielnie (podczas medytacji lub poza nią)
nagromadzenie tzw. zasługi (dobroczynnego potencjału) i mądrości,
niezbędnych, aby osiągnąć oświecenie, tj trzy ciała Buddy, co zajmuje
czas trzech niezliczonych okresów (skt. kalpa). Wadżrajana jednak
posiada szczególne metody praktyk, które umożliwia owe zrealizowanie
bodhisattwie niezwykle szybko oraz nie-oddzielnie (tym samym czasie),
zwłaszcza poprzez praktykę Tantr Jogi Najwyższej, bezpośrednio prowadząc
do oświecenia, tj trzech ciał buddy, już za życia praktykującego.
dewa matta
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz