1. Podstawowe liczebniki w języku japońskim
*Liczebniki główne:
1 ichi
2 ni
3 san
4 shi (yon)
5 go ?
6 roku
7 shichi (nana)
8 hachi
9 ku (kyuu)
10 juu
Dalej zestawia się to tak:
11 juuichi (10_1)
12 juuni (10_2)
14 juuyon (10_4)
17 juushichi (juunana)
20 nijuu (2_10)
21 nijuuichi (2_10_1)
i tak dalej aż do 99. W złożonych liczebnikach (a także w datach, godzinach) często występuje oboczna forma (ta w nawiasie).
44 yonjuuyon
Wyżej:
100 hyaku
1000 sen
10.000 ichiman
Man to jednostka kulturowo nam obca. Określa 10.000.
100.000 juuman (dziesięć dziesięciotysiąców)
Milion - hyakuman
10.000.000 issenman
100.000.000 - ichioku
Oku to kolejny liczebnik obcy nam kulturowo.
Przykładowo:
- ichimansanhyakunijuugo - 10.325
- sen'ichi - 1001
- ichiokuissenmanhyakumanjuumansenhyakujuuichi - 111.111.111
- nanajuuhachi - 78
- 8005 - hachisengo
*Tradycyjne główne liczebniki japońskie:
1 hitotsu (jak normalny +tsu. Tak samo się pisze pozostałe.)
2 futatsu
3 mittsu
4 yottsu
5 itsutsu
6 muttsu
7 nanatsu
8 yattsu
9 kokonotsu
10 too (wyjątek)
Tradycyjne liczebniki główne występują tylko w przedziale 1-10. Chcąc napisać 11 użyjemy juuichi.
*Liczebniki porządkowe.
Podstawową metodą jest dodawanie sufiksu banme .
Pierwszy - ichibanme (i tak dalej...)
Drugi - nibanme
Czwarty - yonbanme
Siódmy - nanabamne
Dziewiąty - kyuubanme
Dwunasty - juunibanme
Liczebniki porządkowe można stworzyć też przy pomocy tradycyjnych liczebników (ale tylko w przedziale 1-9!). Wyglądają one wtedy tak:
Pierwszy - hitotsume
Czwarty - yottsume
Siódmy - nanatsume
Zauważyliście zasadę? Bierzemy w lewą rękę tradycyjny liczebnik główny z przedziału 1-9, w prawą przyrostek me i siłą doprowadzamy je do kontaktu.
_______________________ Ciekawostka_____________________
Liczby 4 oraz 9 są uważane za pechowe w Japonii. 4 jest wymawiane jako shi, podobnie jak wyraz "śmierć", natomiast liczba 9 wymawiana jest jako kū co brzmi podobnie do wyrazu "cierpienie".
Pośrednie numery są tworzone w następujący sposób:
Dziesiątki od 20 do 90: "(cyfra)-jū".
Setki od 200 do 900: "(cyfra)-hyaku".
Tysiące od 2000 do 9000: "(cyfra)-sen".
Przy większych liczbach występują pewnie fonetyczne modyfikacje.
2. Uwaga: to nie wszystko.
Do sprawnego operowania językiem potrzeba jeszcze trochę zwiększyć zasób wiedzy. Mianowicie: większość przedmiotów, zwierząt, czy nawet pojęć, Japończycy segregują (ze względu na niektóre specyficzne cechy) i dodają określający te cechy klasyfikator. Teoria brzmi może skomplikowanie, ale w praktyce jest łatwiej. Na tym etapie nauki nie będziemy poznawać wszystkich, wystarczą nam te najbardziej podstawowe/najczęściej używane. A są to:
nin - ludzie
fun - minuty
ji - godziny
nen - lata
sai - wiek ludzi i zwierząt
Odczytywanie czasu.
hon - przedmioty podłużne (patyk, ołówek, drzewo, słup)
ko - małe i stosunkowo twarde, takie jak jabłko czy kamyk.
hiki - małe zwierzęta - kot, pies
tou - zwierzaczki duże - słoń, krowa
mai - płaskie przedmioty - talerz, kartka papieru
satsu - publikacje
hai - pojemność miseczek, czarek...
dai - maszyny, urządzenia, meble
kai - wielokrotność - raz, dwa razy, trzy razy, cztery razy itd., oraz piętra budynków
Klasyfikowanie jest trudne - często nawet Japończycy mają z tym problemy - i w takich sytuacjach ratują się używaniem tradycyjnych liczebników głównych - hitotsu, futatsu, itd.
jedno jabłko - ringo ikko
dwie osoby futari
czterdzieści cztery osoby - yonjuuyonin
trzy koty - neko sanbiki (oboczność od hiki)
Oboczne formy klasyfikatorów (połączonych z liczebnikami) wymienionych w lekcji, a których będziemy potrzebować:
Hon:
1 ippon
3 sanbon
6 roppon
8 happon
10 juppon
Ile? Nanbon? <-używane w pytaniach, typu 'ile chcesz ołówków'. Szerzej o tym w kolejnych lekcjach.
Nin:
1 hitori
2 futari
4 yonin
Kai:
1 ikkai
3 sangai (trzecie piętro), sankai (trzy razy)
6 rokkai
8 hakkai
10 jukkai
Ile? Nangai? (które piętro?), nankai (ile razy?)
Sai:
1 issai
8 hassai
10 jussai
Przykładowo: 11 lat - juuissai, a 15 lat - juugosai.
Fun:
1 ippun
3 sanpun
4 yonpun
6 roppun
8 happun
10 juppun
Ile? Nanpun?
3. Potęgi liczby 10
Duże liczby
Bardzo duże liczby są tworzone przez grupowanie co każde 10000, a nie jak w przypadku języka polskiego co 1000:
| Rząd wielkości | 104 | 108 | 1012 | 1016 | 1020 |
|---|---|---|---|---|---|
| Odczytanie | man | oku | chō | kei | gai |
Liczby arabskie zapisuję się obecnie rozdzielając je przecinkiem co trzy cyfry (np. sto tysięcy zapisuje się 100,000), pomimo tego odczytuje je się w stylu japońskim (co 10000).
Części dziesiętne
Do przedstawienia części dziesiętnych, stosuje się następujące słowa:
| Rząd wielkości | 10-1 | 10-2 | 10-3 | 10-4 | 10-5 |
|---|---|---|---|---|---|
| Odczytanie | wari | bu | rin | mou | shi |
Kanji wari jest bardzo rzadko spotykane obecnie.
Części dziesiętne są zazwyczaj zapisywane liczbami kanji (zapis pionowy) lub cyframi arabskimi (zapis poziomy), poprzedzone kropką (podobnie jak to stosowane jest w krajach zachodnich, dla przypomnienia: w Polsce do rozdzielania części dziesiętnych od liczb całkowitych stosujemy przecinek).
Liczby z wartościami po przecinku mogą być zapisywane w tradycyjnym systemie przedstawiania liczb z wykorzystaniem kanji, w której potęgi dziesięciu są zapisywane, lub w systemie gdzie wykorzystywane jest zero.
Liczby urzędowe
Japończycy posiadają dodatkowy zestaw kanji dla liczb zapisywanych w oficjalnych dokumentach (w urzędach). Są one pomocne w zapobieganiu dodawaniu kresek, tak by z jedynki zrobić dwa lub trzy.
Koniec lekcji dotyczącej liczebników ^^
Lekcja wyjątkowo zapożyczona z: http://pl.wikibooks.org/wiki/Japo%C5%84ski/Liczebniki
ja ne
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz