Dōtaku - rytualne brązowe dzwony

Dōtaku to kultowe dzwony o charakterystycznym, płaskim kształcie odlewane w późnej epoce brązu, wytwarzanych w erze Yayoi w Japonii. Odpowiedniki dzwonów można znaleźć również w Korei, które ozdabiane były wizerunkami koni oraz innymi zwierzętami domowymi oraz w Chinach (3900 lat temu).

Do dnia dzisiejszego ich rola, nazwa, przeznaczenie i prawdziwe pochodzenie oraz funkcje nie są ostatecznie wyjaśnione. Nie sposób tego również określić metoda datowania, ponieważ istnieje kilka ich wersji.

W kwestiach religijnych istnieją przypuszczenia, że są one jedna z licznych form kultu przodków.

Z ta opinia zgadzają się archeolodzy, gdyż wszystkie dotaku, znaleziono na wzniesieniach, gdzie znajdowały się świątynie, Nierzadko w jednym miejscu - najwyraźniej były one ukryte przez kapłanów. Oprócz tego kult dzwonów był łączony z kultem gór (przechodził on stadium totemistyczne).  

Obecna nazwa funkcjonuje od epoki Meiji. Ze względu na swój kształt, w epoce Edo nazywane były sanag

Dzwony zakopywane były w ziemi na wzgórzach dominujących nad okolicą, co wskazuje na ich funkcje rytualne lub magiczne. Znajdowane są najczęściej na terenach centralnych Honsiu oraz w północno-wschodniej części Sikoku podczas prowadzonych wykopalisk.

Dōtaku były wytwarzane i wykorzystywane w celach rytualnych przez około 400 lat począwszy od II wieku p.n.e. Do tej pory na terenie Japonii znaleziono około 500 dzwonów. Ilość znalezionych dzwonów na określonych obszarach przedstawia się następująco:

•     prefektura Hyōgo - 56
•     prefektura Shimane - 54
•     prefektura Tokushima - 42
•     prefektura Shiga - 41
•     prefektura Wakayama - 41
•     Łącznie na terenie całej Japonii - około 500

Pierwsze odnotowane odkrycie dotaku nastąpiło w 662 r.n.e w prefekturze Shiga. Znaleziono tam ponad 400 obiektów. Większość z nich pochodziła z obszaru Kyoto-Nara. Najstarsze dzwony, odlane były w formach piaskowych, są małe i grube. Najbardziej rozpowszechnionym obszarem występowania było Kinai.

Archeolodzy rozróżniają trzy typy dzwonów.

- I i II typ datowany na wcześniejszy okres, były mniejsze od III

- III był większy i ozdabiany tylko ornamentem liniowym, rozmieszczonym albo poziomo albo pionowo.

Dōtaku wytwarzane w regionie Kinki zawsze mały wzory na powierzchni. Najczęściej spotykany jest wzór nazywany kesa-dasuki-mon, w którym krzyżują się pasy pionowe i poziome. Wcześniejszym wzorem wykorzystywanym do zdobienia dzwonów był wzór płynącej wody (ryūsui-mon). Miejsca, w których krzyżują się pasy pionowe i poziome mają zazwyczaj kształt rombu, z wyjątkiem dzwonów znalezionych w prefekturze Osaka, gdzie mają kształt okrągły.

Dzwony pochodzące z około drugiej połowy II wieku p.n.e. mierzyły ponad 40 cm i były zdobione wzorem płynącej wody. Wzór ten zanikł około I wieku p.n.e., gdy został zastąpiony prymitywnymi wzorami przedstawiającymi budynki, łodzie, sprzęty i obyczaje z okresu Yayoi.

Późniejsze formy były większe i cieńsze. Odlewano je w formach glinianych dopuszczonych do drobniejszych detali. Nie ma dowodów, że te duże były funkcjonalne. Są one uważane jako czysto ceremonialne przedmioty.

Wielkość dzwonów waha się w granicach od 12 cm do ponad 1 metra. Dzwony z I wieku miały 60 cm i z biegiem czasu wytwarzano coraz większe, aż w II wieku ich wielkość przekroczyła 1 m, osiągając 134 cm. Największy, znaleziony dōtaku mierzy 144 cm i waży 45 kg (znaleziony w 1881 roku). >>tu - proporcjonalna wysokość dzwonów.

Dotaku przechowywano pojedynczo, w parach, w dużych grupach, czasami łączone je z brązowymi lustrami oraz bronią w odosobnionych miejscach, często na wzgórzach. Nie zostały one natomiast odkryte w grobach lub lokalach mieszkalnych. Ich rozmieszczenie sugeruje, że były one własnością gminną. 

Uzasadnieniem dla takiego pochówku pozostaje niejasna, mimo że jest często się sugeruje, że zostały one wykorzystane w obrzędach, aby zapewnić społeczności rolniczej płodność.

 ja ne