Tradycyjne zabawy w Japonii

Szukasz sposobu na urozmaicenie towarzyskich spotkań? A może nie wyobrażasz sobie wieczoru z przyjaciółmi bez partyjki scrabble’i? Sprawdź, jak przez pokolenia bawili się mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni i zainspiruj się japońskimi pomysłami na wspólny relaks.

Zabawa od wieków stanowiła ważny element ich kultury. Już w okresie Heian gry były istotnym elementem życia na cesarskim dworze. Tradycyjne rozgrywki nie pełniły jednak wyłącznie funkcji ludycznej. Często ich wyniki decydowały również o pozycji w dworskiej hierarchii. Wśród średniowiecznych japońskich dworzan, popularne były zarówno gry i zabawy zręcznościowe, takie jak kemari, łucznictwo czy żonglerka, jak i wymagające intelektualnej sprawności gry planszowe oraz konkursy, takie jak monoawase. Zadaniem drużyn, biorących udział w turnieju było np. przedstawienie przedmiotu lub utworu, który najlepiej wyrażałby zadany temat. Dużym zainteresowaniem arystokratów cieszyły się również konkursy poetyckie – utaawase – oraz malarskie – eawase.

Historia japońskich gier i zabaw

Część japońskich gier – podobnie, jak wiele innych elementów japońskiej kultury – ma swoje źródła w tradycji chińskiej. Zapożyczone od zamorskich sąsiadów zabawy, przez lata cieszyły kolejne pokolenia Japończyków, którzy modyfikowali ich oryginalne wersje, tworząc własną rozrywkową tradycję. Mimo rosnącej popularności gier komputerowych oraz innych zaawansowanych technologicznie form rozrywki, niektóre z dawnych gier nadal są lubiane przez współczesnych mieszkańców Japonii. Oto przykładowe gry i zabawy

Dzisiaj dostaniecie w swe łapki kilka gier tradycyjnych. Nie ma ich teraz dużo, ale spis będzie uzupełniany. 

Chodzenie na szczudłach >link< było czynnością, która rozpoczęła się w Chinach. Przybył do Japonii w okresie Heian.

Chodzenie na szczudłach to gra, w której jako oparcie wykorzystuje się bambusowe patyki z jakimś kołkiem. Istnieją dwa rodzaje chodzenia na szczudłach. Pierwszą zabawą, którą cieszyły się dzieci w Chinach, była zabawa polegająca na używaniu jednego bambusa jak miotły wiedźmy. Drugi typ to ten słynny, który lubią japońskie dzieci.

Nawet dzisiaj dzieci cieszą się popularną formą chodzenia na szczudłach, używając dwóch kijów z podpórkami. Mówi się, że chodzenie na szczudłach jest dobre do treningu mięśni i uzyskania poczucia równowagi.

Obecnie w ramach sportu odbywają się zawody w chodzeniu na szczudłach, a tę aktywność uwielbia wiele osób.

Gry planszowe:

- Go

Jedną z najpopularniejszych japońskich planszówek jest go, a właściwie igo, czyli gra w „otaczające kamienie”. Do Japonii przywędrowała z Chin i szybko stała się lubianą rozrywką nie tylko wśród arystokracji, ale również wśród dzielnych samurajów oraz zwykłej ludności. W XVII wieku go zostało zatwierdzone jako oficjalny zawód, w Japonii zaczęły powstawać pierwsze szkoły, kształcące profesjonalnych graczy, a z inicjatywy sioguna Tokugawy powstał nawet specjalny Urząd ds. Go. Fenomen gry polega na prostocie jej zasad, które dają graczom niezliczone możliwości strategiczne. Każdy z dwojga uczestników dysponuje pionkami, tzw. kamieniami, w kolorze czarnym lub białym. Kamienie układa się na przecięciach pionowych i poziomych linii, zaznaczonych na planszy. Zadaniem uczestników jest otoczenie kamieni przeciwnika oraz zajęcie maksymalnej powierzchni planszy. Choć reguły go są bardzo proste, umiejętność strategicznego prowadzenia gry wymaga opanowania całych sekwencji ruchów i wielu lat praktyki. Szkoły go do dziś kształcą miłośników intelektualnej rozrywki, którzy przybywają do Japonii z całego świata, by uczyć się taktycznych umiejętności od prawdziwych japońskich mistrzów.

- Sugoroku

Sugoroku pojawiło się w Japonii prawdopodobnie już w VI wieku i również jest japońską wersją gry, stworzonej pierwotnie przez Chińczyków. Podobnie jak w przypadku go, w rozgrywce może uczestniczyć tylko dwóch graczy. Każdy z nich posiada 15 czarnych lub białych pionków. Najważniejszy element sugoroku stanowi plansza do gry, która najczęściej przyjmuje formę drewnianego stolika. Kunsztowne zdobienia z masy perłowej i złota, jakie można znaleźć na stolikach wytwarzanych w Japonii już w okresie Muromachii (1336-1573), świadczą o szczególnym znaczeniu tego rodzaju rozrywki dla życia japońskich elit. Pola, na których gracze umieszczają swoje pionki, ozdabiane są różnego rodzaju symbolami i ilustracjami. Plansza „53 Sceny Tōkaidō”, czyli jedna z najbardziej charakterystycznych wersji gry, składa się z krajobrazów, jakie spotkać można na drodze z Edo do Kioto. Rywale rzucają dwiema kostkami i przesuwają pionki zgodnie z ilością wyrzuconych oczek. Ich zadaniem jest oczywiście, jak najszybsze pokonanie całej „widokowej” trasy.

- Shōgi (jap. 将棋 shōgi) – japońskie szachy rozgrywane na planszy 9×9, wykorzystująca szachownicę i 40 pionów. Charakterystyczną zasadą jest możliwość umieszczenia zbitych figur z powrotem na planszy. Figury są znacznie słabsze niż w szachach międzynarodowych.

Celem gry jest zbicie króla przeciwnika. Gracz nie ma obowiązku informowania o szachu na królu przeciwnika i gdy ten takiego ruchu nie zauważy, grę można zakończyć poprzez zbicie króla.

W formalnej grze zwanej Hon-Shōgi, gra toczy się pomiędzy dwoma graczami Sente (pierwszy gracz) i Gote (gracz przeciwny). Dwaj gracze zmieniają się na przemian i gra jest wygrana, gdy król zostaje zbity. Pionki są podzielone na osiem rodzajów, z których każdy jest przenoszony lub chwytany zgodnie z regułą określoną dla każdego kawałka. 

Atrakcyjność Shōgi polega na prowadzeniu króla do parteru poprzez zbijanie pionków przeciwnika i używanie ich jako przyjaznych figur lub promowanie figur, aby dodać im inny ruch. 

Oprócz Hon-Shōgi istnieją pewne warianty, takie jak Hasami-Shōgi, w których gra jest wygrywana po zbiciu ustalonej liczby pionków lub Mawari-Shōgi dla dzieci.

Gry karciane

-Shichi Narabe
Do gry w „Siódemki” potrzebna jest standardowa talia kart (z jokerami lub bez). Karty rozdzielane są pomiędzy uczestników, którzy w pierwszej rundzie wykładają na stół wszystkie tytułowe siódemki. W kolejnych turach gracze dokładają do nich karty w tym samym kolorze i w odpowiedniej kolejności – zaczynając od szóstek i ósemek. W przypadku braku odpowiedniej karty, gracz ma możliwość opuszczenia swojej kolejki 3 razy w ciągu całej rozgrywki. Joker może natomiast zastąpić brakującą kartę, jeśli np. na stole znajduje się czwórka, a zawodnik posiada szóstkę w odpowiednim kolorze. Gra kończy się, gdy któremuś z graczy uda się pozbyć wszystkich kart. Pozostali otrzymują punkty karne, za każdą pozostałą na ręku kartę.

- Hanafuda – osobny post

- Karuta - osobny post

- Toto-awase >link<

Toto-Awase to gra pamięciowa, w której gracze muszą dopasować dwie karty, aby stworzyć pełną ilustrację ryby i znak kanji reprezentujący imię ryby. Każda karta zawiera również krótki opis przedstawionej ryby. Wszystkie te ryby są znanymi gatunkami w Japonii, a ich ilustracje zostały pięknie wykonane z kolorowych papierowych wzorów. Gra została stworzona przez Toto Koubou w Akwarium Tango Uocchikan, zlokalizowanym w Miyazu City w Kioto.

Od debiutu na rynku wiosną 2003 roku Toto-Awase, dzięki swoim pięknym ilustracjom, zyskało popularność. Gra ma dodatkową zaletę dla dzieci, ponieważ uczy je różnych gatunków ryb i ich odpowiednich znaków kanji. Całkowita sprzedaż gier Toto-Awase przekroczyła obecnie 100 000. Gra otrzymała nagrodę Good Design Award w 2005 roku i Good Toy Award w 2006. Obecnie istnieje jedenaście różnych zestawów gry pamięciowej w różnych regionach. Ilustracje to wyszukane kolaże z kolorowymi papierami o tradycyjnych wzorach, a pudełko zawierające karty jest udekorowane cynobrem i ultramaryną - kwintesencją kolorów Japonii. Wersja angielska jest również produkowana pod nazwą „Card Game Sushi Bar” i jest popularna jako pamiątka dla osób przywiezionych za granicę.

Zabawy dla dzieci

- Kendama
Historia drewnianej zabawki zaczyna się prawdopodobnie we Francji, skąd kendama przywędrowała do Chin, by stamtąd ok. 200 lat temu trafić do Kraju Kwitnącej Wiśni. Młoteczek (ken) składa się z trzech różnej wielkości podstawek oraz szpikulca. Za pomocą sznurka do rękojeści przywiązana jest kulka z dziurką w środku (tama). Zręcznościowa gra polega na umieszczeniu kulki na odpowiedniej podstawce. Choć zasada wydaje się prosta, Japończycy opracowali co najmniej kilkaset różnych technik kandamy, a jej miłośnicy – również dorośli – doskonalą swoje umiejętności w specjalnych klubach.

- Koma
Koma, czyli po prostu japoński bączek, w odróżnieniu od europejskiej wersji, kręci się wprawiany w ruch przez nawinięty wokół niego sznurek. Wirująca zabawka już w epoce Heian (794-1192) bawiła japońskie elity, a przez wieki doczekała się wielu rozmaitych wersji. Jedne gwiżdżą, inne służą do losowania, a jeszcze inne wykorzystywane są do zabawy, zwanej beigoma, w której specjalne bączki uderzają o siebie, walcząc, niczym zapaśnicy.

- Koma-asobi >link<

Japonia prawdopodobnie wyprzedza wiele innych krajów pod względem różnorodności bączków pod względem kształtu i konstrukcji. Istnieje wiele sposobów spinningu i rywalizacji, które zostały przekazane w dawnych czasach. Możesz obrócić górę, ściskając łodygę kciukiem i palcami i obracając ją, obracając dłońmi, owijając sznurek wokół szczytu i rzucając go, aby rozwinąć sznurek, lub unosząc górę z nitką owiniętą wokół łodygi i uderzając blatem o podłogę To, który sposób wybrać, zależy od rodzaju bluzki. Możesz także grać w gry ze szczytówkami na kilka sposobów, w tym grę, w której siła górnej jest kwestionowana przez uderzanie szczytów przeciwko sobie, tę, w której rywalizowały jest czas rotacji, lub zawody, w których kręcenie umiejętności są kwestionowane. Jeśli sam grasz z topem, możesz cieszyć się zmianami kształtu lub wzorów topu w rotacji lub dźwiękiem wydawanym przez mechanizm wewnątrz blatu. W Japonii jest również wiele rodzajów akrobatycznych występów, takich jak kręcenie blatem na parasolce lub kręcenie po linie.

- Omocha >klik<

Japońskie słowo „omocha” oznaczające zabawkę pierwotnie oznacza przedmiot do trzymania w dłoni i do zabawy. W okresie Heian (794-1192) nazywano to „mote (lub mochi) -asobimono (mote lub mochi oznacza trzymanie w dłoni, a asobimono oznacza coś do zabawy)” lub określano go po prostu jako „ asobimono ”w Tale of Genji. 

W okresie Edo zaczęto używać słowa „omochi-asobi” lub „te-asobi (gra ręczna)”. Chociaż niektóre figurki lub maski wykonane z gliny wykopanej z wykopalisk Jomon są uważane za zabawki, większość japońskich zabawek została pierwotnie sprowadzona z Chin. Weźmy na przykład koma (top), ta zabawka nazywa się po japońsku koma, ponieważ została wprowadzona do Japonii w okresie Nara (701-794) przez Goguryeo (zwaną po japońsku Koma). Mari (japoński bal) został sprowadzony bezpośrednio z Chin podczas dynastii Tang, a później przekształcił się w „temari” dla dziewcząt. Po przybyciu z Chin lub Korei zabawki te zostały ulepszone i opracowane w coś unikalnego dla każdej miejscowości. Każda z tradycyjnych zabawek, które wciąż można znaleźć w różnych miejscach w kraju, jest głęboko zakorzeniona w życiu ludzi i obrzędach religijnych.

- Higo Temari >link<

Temari to tradycyjna japońska piłka gwintowana, która była używana jako piłka do zabawy dla dzieci. Podczas zabawy piłką dzieci śpiewały piosenkę temari. Najbardziej lubianą z tych pieśni temari była „Antagata dokosa”, która pochodziła z Higo Temari, tradycyjnie z prefektury Kumamoto.

Higo Temari, którego piękno charakteryzują jasne kolory i biometryczne wzory, został po raz pierwszy stworzony przez dworskie damy pracujące w pałacu ich klanu w Edo w Tokio jako rozrywka. Ta umiejętność została ostatecznie przekazana ich lokalnym regionom.

Higo Temari, tradycyjnie wytwarzane przez miejscowe kobiety w regionie Higo, zaczęło znikać, gdy gumowe piłki przejęły rynek w połowie okresu Meiji. W 1968 roku powstał Higo Temari Club i zaczął formalnie zachowywać metodę wytwarzania temari.

Rdzeń kulki temari tworzy suszony ogórek biszkoptowy, który został pocięty pod kątem. Cienka przędza jest owijana na rdzeniu, a następnie nić jest losowo owijana wokół zewnętrznej części kulki, co tworzy amortyzującą powierzchnię i pomaga stworzyć idealny kulisty kształt. Do zdobienia powierzchni stosowane są francuskie nici hafciarskie, co zapewnia doskonałą kolorystykę i bogatą różnorodność wzorów.

Piosenka Higo Temari wspomina o miejscu zwanym „senba”, które znajduje się na brzegu rzeki Tsuboi, niegdyś obfitującej w małe krewetki. Mt. Pobliska Senba była niegdyś zamieszkana przez jenoty, a okolica była uważana za gęsty gaj i bambusowe zarośla.

- Piłka Hime Temari (japońska kula owinięta bawełną) >klik< jest tradycyjnym produktem rzemieślniczym miasta Matsuyama, Ehime Pref. Istnieje tradycja, że ​​panna młoda zabiera ją ze sobą do domu pana młodego jako symbol polubownego porozumienia (maruku osamaru) lub zdrowego rozwoju dziecka (marumaru sodatsu), ponieważ japońskie słowo maru oznacza kształt orbity. Uważa się również, że przynosi szczęście, więc istnieje zwyczaj dodawania nowego w Nowy Rok. Tkana kolorową i błyszczącą nicią, elegancka i piękna kula Hime Temari jest uwielbiana nie tylko przez ludzi z Japonii, ale także z zagranicy, nazywana „diamentową kulą”. Jest również preferowany jako ozdoba świąteczna. Każda piłka jest starannie wykonana ręcznie, w nadziei, że każdy posiadacz tej piłki może być szczęśliwy.

Inne:

 

- Bidama-asobi >link<

Sposób zabawy Bidamą (kulkami ze szklanego marmuru) różni się w zależności od miejscowości. W jednej z podstawowych wersji gry gracze rysują na ziemi kwadrat (lub trójkąt). Wiodący gracz kładzie kulkę na placu. Następnie przeciwnik próbuje wybić kulkę z kwadratu własną kulką. Jeśli trafi prawidłowo kulkę docelową, wygra ją, ale w zamian za to, jego kulka jest w pozycji do strzału. Inna wersja polega na wykopaniu kilku dziur w ziemi. Gracze na zmianę odwracają własne kulki, aby strzelać do otworów zgodnie z wyznaczoną trasą. Możliwe jest dodanie do gry różnych opcjonalnych zasad, na przykład, gdy gracz omyłkowo strzela kulką innego gracza po drodze, będzie to wiązało się z pewną karą.

- Puszczanie latawców Takoage >link< stało się jedną z zabaw noworocznych świąt od późnego okresu Edo, kiedy latawiec z namalowanym na nim wizerunkiem aktora Kabuki lub słynnym wojennym wojownikiem uznawano za posiadający magiczną moc lub przynoszący szczęście. 

Puszczanie latawców jest atrakcyjne w tym, jak kontrolować latawiec, biorąc pod uwagę długość i napięcie sznurka oraz kierunek wiatru. Oprócz rywalizacji o wysokość latania istnieje również kilka rodzajów bijatyk z latawcem, zwanych tako-gassen lub kenka-dako. W walce z latawcem wymyślisz sposoby, aby latać latawcem dłużej niż inni, uderzając go lub odcinając sznur rywalizujących latawców. W całym kraju odbywa się wiele konkursów w projektowaniu i wystawianiu latawców.

- Masaru Fukushima >klik< to niezastąpiona zabawka w kształcie łuku przynoszącego szczęście podczas obchodów Nowego Roku w regionie Fukushima. Na szczycie bambusa znajduje się flaga z napisem „Good Fortune”. Do sznurka przymocowany jest nieszkliwiony gliniany dzwonek z białym króliczym hari na górze. Kiedy dzwonek zostaje zwolniony z górnej części struny, opuszcza się kołysząc i wydając prosty, ale zachwycający dźwięk.

Pod koniec roku ludzie umieszczają tę zabawkę Masaru na swoim ołtarzu domowym, wierząc, że przyniesie ona pomyślność w biznesie i obfite plony. Od końca roku do początku następnego, główne ulice biznesowe w całej prefekturze Fukushima wypełnione są muzyką i towarzyszącymi jej okrzykami „kyonen ni masaru, fuku masaru, kawansho, kawansho” (ten nowy rok będzie jeszcze lepszy niż poprzedni rok, przynosząc więcej dobrobytu. Dlaczego nie kupujesz? Dlaczego nie kupujesz?) ”. Masaru to imię chłopca, które oznacza również bycie lepszym lub lepszym. Dlatego kojarzy się z ideą lepszego roku i większego dobrobytu. Masaru może również oznaczać „odpędzanie złych duchów”, gdy jest napisane różnymi znakami kanji lub chińskimi. Mówi się, że włosie królika kojarzy się z „zyskami”.

Podczas głównych ceremonii w głównych świątyniach i świątyniach, takich jak jarmark na koniec roku w świątyni Fukushima Inari, Juusan Mairi (wizyta z okazji 13-lecia), w świątyni Kuroiwakokuzouson Mangan-ji oraz na modlitwę o świcie w Nowy Rok na Mt. Świątynia Shinobu Haguroyama, odwiedzający gromadzą się, aby kupić zabawki Masaru na noworoczne szczęście. Ulice wypełnione są przyjemnym dźwiękiem dzwonów Masaru.