15 maj 2022

Tradycyjne malarstwo chińskie


Początki
Chińskie malarstwo oparte jest na starych tradycjach, wywodzących się z najdawniejszych czasów. Można uznać, że rozwinęło się ono na bazie kaligrafii. Chińskie malarstwo było związane z rzemiosłem i towarzyszyło szczególnie wyrobom garncarskim. Udane próby malarskie są widoczne już na najstarszych zachowanych obrazach, rzeźbach z nefrytu i lakierowanych wyrobach takich jak figury ryb, żab, jeleni, ptaków, kwiatów, liści drzew i sylwetek tańczących ludzi, datowanych na około 6000 do 7000 lat. Za czasów dynastii Tang zaczęto zdobić jedwab oraz ściany domów i świątyń. W tych czasach szczególnie popularne były freski, którymi przyozdabiano pałace władców, świątynie i domostwa bogatszych obywateli.

Tematyka
Chińskie malarstwo jest stosunkowo oszczędne w środkach i chociaż nie rozwinęło perspektywy, pozwala uzyskać wspaniałe, poetyckie efekty. Klasyczne chińskie malarstwo, ze względu na tematykę, można podzielić na trzy grupy. Pierwsza grupa to krajobrazy, druga postaci ludzkich, a trzecia ptaki i kwiaty. Najwcześniej przedstawianymi postaciami w historii chińskiego malarstwa byli poszczególni władcy, później filozofowie, czy mędrcy i oczywiście kobiety, zazwyczaj konkubiny z cesarskiego dworu lub żony albo córki najznamienitszych urzędników.

Tematyka w malarstwie postaci znacznie różni się od europejskiego malarstwa portretowego i od panowania dynastii Song (960-1127 n.e.) wykracza daleko poza wątek religijny, nawiązujący do dwóch popularnych religii, chińskiego taoizmu i pochodzącego z zagranicy buddyzmu.
Dynastia Tang (618-906 n.e.) jest uważana za złoty wiek malarstwa portretowego w Chinach. Wtedy to znane z historii tematy i sceny z dworskiego życia stały się bardzo popularne. Ludzka postać była przedstawiana w bardzo naturalistyczny sposób i bez silnego monumentalizmu, popularnego w chińskim malarstwie. Popularność zyskało również malarstwo historyczne i ilustracja scen z życia, a techniki malarskie coraz bardziej się rozwijały.

Malarstwo krajobrazowe stało się odrębnym działem malarstwa około IV wieku naszej ery. Stopniowo wyodrębniły się dwa główne style. W pierwszym używano koloru niebieskiego i zielonego, dlatego nazywa się ono niebiesko-zielone. Drugie można nazwać „zraszaniem atramentem”. O ile w pierwszym przypadku możemy mówić o bogatej barwie, ponieważ oprócz niebieskiego i zielonego używano również różnych odmian czerwonego pigmentu. W drugiej posługiwano się tylko czarnym tuszem. Natężenie czerni, poziom bogactwa, czy ekspresji odzwierciedlał emocje autora i typ jego osobowości.

Ostatni z wielkich rodzajów chińskiego malarstwa, czyli malarstwo kwiatów i ptaków powstało jako niezależny styl malarski w IX wieku naszej ery. Wielu znanych malarzy dynastii Song upodobało sobie ten rodzaj malarstwa, obfitujący w bogactwo jednokolorowych kwiatów, owoców, insektów, szczególnie świerszczy i ryb. Malarze nie używali kolorów tylko czarnego atramentu. Są to wspaniałe dzieła, bo mimo swojej kolorystyki prezentują bogactwo i różnorodność. Najczęściej malowano kwiaty oliwy, orchidee, bambusy, chryzantemy, sosny i cyprysy, które według znawców przedstawiały idee oraz charakter ich twórców.

Technika malowania
Za pomocą specjalnych pędzelków nanosi się farbę na cienki papier lub jedwab. W niektórych rodzajach chińskiego malarstwa nie używa się kolorów tylko czarnego tuszu. Malowanie na niezwykle cienkim papierze lub jedwabiu chińskimi pędzelkami, nazywanymi niekiedy szczoteczkami, moczonymi w czarnym atramencie lub różnego rodzaju pigmentach wymaga niesamowitej wprawy i cierpliwości. Przed pierwszym maźnięciem pędzla, malarz musi mieć już w głowie dokładnie naszkicowany cały plan obrazu. Ze szczególnym pietyzmem przestrzega się rytuału maczania pędzelka, nawet po kilkanaście razy, aby nabrać właściwą ilość farby i wody. To bardzo ważne zważywszy na to, że mamy do czynienia z niezwykle cienkim, niekiedy wręcz przezroczystym papierem czy jedwabiem.

Podsumowanie
Każdy wykształcony Chińczyk doceniał zarówno poezję, malarstwo jak i kaligrafię. Dlatego wielkość chińskich malarzy polega na tym, że są to zazwyczaj znakomici poeci i kaligrafowie. Nierzadko wszystkie trzy wymienione sztuki spotykają się i stają się jednym na obrazie twórcy. Często bowiem do obrazu mistrz dołączał wspaniale wykaligrafowany wiersz, który stanowił integralną część dzieła.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz