Ojigi cz.3 Kategorie stylów w życiu codziennym

A w tej części, ostatniej już, zajmiemy się tym jak ojigi wygląda na co dzień.

W świecie biznesu

Zwyczaje i maniery w japońskim biznesie są uważane za jedne z najbardziej skomplikowanych i zniechęcających na świecie, zwłaszcza dla osoby z zagranicy, która nie jest zaznajomiona z japońską ideologią stopni i tradycji. Niewykonanie odpowiedniego rodzaju ojigi dla statusu drugiej osoby jest uważane za faux pas w miejscu pracy, a nawet wykroczenie. Szczególnie bardziej tradycyjni i konserwatywni Japończycy postrzegają ojigi jako reprezentację japońskiej tożsamości i odnajdują piękno w wykonywaniu doskonałego ojigi z prawidłową postawą. Dlatego wiele branż w Japonii zaoferuje nowym rekrutom obszerne szkolenie na temat prawidłowych sposobów wykonywania ojigii inne ważne etykiety biznesowe.

Eshaku, keirei i saikeirei to trzy typowe kategorie ojigi praktykowane w świecie biznesu w Japonii. Bez względu na wybrany typ, ważne jest, aby stale zwracać uwagę na mięśnie i postawę. W szczególności plecy powinny być wyprostowane, a ciało poniżej pasa powinno pozostać nieruchome i pionowe podczas całego gestu ukłonu. Przygarbione plecy i wystające biodra są uważane za brzydkie i nieprofesjonalne zachowania.

Inną ważną techniką ojigi jest synchronizacja ruchów z oddechem, powszechnie nazywana Rei-sansoku (礼三息). Rozwijając, obniżający ruch górnej części ciała powinien trwać tak długo, jak wdychanie naturalnego oddechu. Następnie należy podczas wydechu pozostać całkowicie nieruchomo w pozycji skłonu, zanim powróci do swojej pierwotnej pozycji podczas wdechu drugiego oddechu. Rei-sansoku zapewnia harmonijną równowagę między ruchami, dzięki czemu ojigi nie czuje się ani pośpiechu, ani przeciągania. 

• Eshaku

Eshaku (会釈) zazwyczaj wykonuje się z lekkim nachyleniem około 15° górnej części tułowia. W pozycji skłonu oczy powinny patrzeć na podłogę mniej więcej trzy metry przed naszymi stopami. Jest to bardzo swobodna forma powitania w biznesie, zwykle wykonywana między kolegami o tym samym statusie lub gdy bardziej formalne gesty są uważane za niepotrzebne, na przykład gdy ktoś przypadkowo wpada na kogoś na ulicy.

• Keirei

Drugi rodzaj, keirei (敬礼), jest najczęściej używaną odmianą ojigi w japońskim biznesie. Daje bardziej formalne i pełne szacunku wrażenie niż eshaku , ale mniej niż saikeirei , ostatni rodzaj ojigi . Tradycyjnie keirei wykonuje się przy nachyleniu około 30° górnej części ciała. W pozycji skłonu wzrok powinien spoczywać na podłodze około 1 metra przed stopami. Możliwe scenariusze jego wykorzystania to przywitanie klientów, wejście na spotkanie i podziękowanie przełożonym w pracy.

• Saikeirei

Wreszcie saikeirei (最敬礼), co dosłownie oznacza "gest największego szacunku", jest, jak sama nazwa wskazuje, ojigi, które pokazuje najwyższy szacunek wobec drugiej strony. Najczęściej używa się go przy witaniu bardzo ważnego personelu, przepraszaniu lub proszeniu o wielkie przysługi. Saikeirei charakteryzuje się jeszcze głębszym pochyleniem górnej części ciała niż keirei, zwykle od 45 do 70 stopni. Dodatkowo, ponieważ saikeirei jest używane tylko w poważnych sytuacjach, oczekuje się, że pozostaniesz w pozycji skłonu przez stosunkowo długi czas, aby okazać szacunek i szczerość. 

Jeśli chodzi o ułożenie rąk, mężczyźni powinni trzymać je naturalnie po obu stronach nóg, podczas gdy kobiety często kładą jedną rękę na drugiej pośrodku, gdzieś poniżej brzucha. 

Zarei: patrz Seiza - osobny post

Zarei to etykieta kłaniania unikalna dla Azji Wschodniej, która polega na zginaniu górnej części ciała w pozycji klęczącej lub seiza na tradycyjnych japońskich podłogach tatami. Wraz z westernizacją dekoracji wnętrz i stylu życia, zarei staje się coraz rzadziej praktykowane w codziennym życiu Japończyków. Niektórzy Japończycy uważają nawet zarei za straszliwą mękę dla kolan i talii. Niemniej jednak zarei pozostaje ważną częścią japońskiej kultury, szczególnie w bardziej tradycyjnych czynnościach, takich jak ceremonia parzenia herbaty, kendo i japońskie tańce (Nihon-buyō ).

Saikeirei

Podobnie jak w przypadku łuków stojących, zarei, a także wiele innych dziedzin kultury japońskiej, takich jak ikebana i projektowanie ogrodów, można podzielić na trzy główne style oparte na doktrynach japońskiej kaligrafii: shin (真), najbardziej formalny styl, gyō (行) styl pośredni i sō (草) , styl najbardziej swobodny. 

Saikeirei (wersja zarei)

Saikeirei jest najbardziej formalnym i pełnym czci z trzech typów. Zaczynając od pozycji seiza, oczekuje się, że osoba opuści górną część ciała, aż klatka piersiowa naciśnie się na jego kolana. W trakcie tego jego ręce powinny przesuwać się do przodu wzdłuż ud, aż znajdą się na podłodze około 7 cm od jego kolan. W końcowej pozycji jego twarz powinna znajdować się około 5 cm od podłogi. Jego dłonie powinny leżeć płasko na podłodze, tworząc trójkąt bezpośrednio pod jego twarzą, a czubki palców wskazujących lekko się stykają. Dla saikeirei, podobnie jak wersja stojąca, ważne jest, aby zapewnić odpowiednią ilość czasu w pozycji skłonu przed powrotem do pierwotnej postawy seiza, aby pokazać jak największą szczerość i szacunek. Cała procedura powinna zająć około 10 sekund.

Futsūrei

Futsūrei (普通礼, styl gyō) jest najczęściej używaną odmianą zarei w sytuacjach formalnych i najbardziej tradycyjnych czynnościach. Aby wykonać futsūrei, należy opuścić górną część ciała tak, aby twarz znajdowała się około 30 cm od podłogi. W międzyczasie ręce powinny poruszać się w podobny sposób jak saikeirei, ponownie tworząc trójkąt bezpośrednio pod twarzą w końcowej pozycji skłonu.

Senrei

Senrei (浅礼, styl sō) jest najbardziej swobodnym typem zarei w życiu codziennym, używanym głównie jako pozdrowienia w nieformalnych sytuacjach. Charakteryzuje się stosunkowo niewielkim nachyleniem (około 30°) górnej części tułowia. Podczas ruchu opuszczania ręce powinny naturalnie przesuwać się wzdłuż ud do kolan. W pozycji skłonu, w przeciwieństwie do pozostałych dwóch typów, tylko opuszki palców powinny dotykać podłogi. Mężczyźni na ogół trzymają ręce przed każdym kolanem, podczas gdy kobiety kładą ręce razem pośrodku. 

Seiza w kendo

Kendo, podobnie jak wiele innych form sztuk walki w Japonii, jest dumny ze swoich samurajskich tradycji. Powiedzenie kendo „Zaczyna się etykietą, a kończy etykietą” (Rei ni Hajimari, Rei ni Owaru) pomaga zilustrować znaczenie uprzejmości i sportowej rywalizacji w jego praktyce. Ojigi jest szczególnie istotnym trybem w swoim systemie etykiety, tak że praktykujący kendo może ukłonić się nawet osiemdziesiąt razy podczas turnieju lub treningu. 

Przede wszystkim ćwiczący kendo kłaniają się przed dojo za każdym razem, gdy wchodzą i wychodzą z budynku, ponieważ jest on uważany za świętą przestrzeń w praktyce sztuk walki. Po przybyciu uczniowie pokłonią się swoim nauczycielom i seniorom jako pozdrowienia, zaczynając od najwyższego członka. Na początku i na końcu meczu przeciwnicy kłaniają się sobie na znak wzajemnego szacunku i pokory. Przed każdą sesją treningową gracz kłania się najpierw shōmen (正面, kierunek ołtarza Shinto lub najważniejszej osoby), następnie kłania się swoim nauczycielom, a na końcu swojemu partnerowi treningowemu. W turnieju zawodnicy pierwszego i ostatniego meczu zwykle kłaniają się sędziom, zanim kłaniają się sobie nawzajem. Konwencjonalnie formalne ojigi takie jak keirei czy saikeirei jest konieczne, gdy zwracamy się do osób zajmujących wyższe stanowiska, podczas gdy między przeciwnikami jest bardziej swobodny ukłon około 15°. Kiedy wymagane jest zarei, gracze muszą najpierw uklęknąć w pozycji seiza (着座, Chakuza). W praktyce kendo jest zwyczajem, że gracze klękają, zginając najpierw lewe nogi i wstając najpierw prawą nogą, powszechnie znane jako sazauki (左座右起), Mówi się, że służy temu celowi z dawnych czasów, aby zawsze można było narysować katanę w nagłych wypadkach jak najszybciej, ponieważ katanę nosi się zwykle po lewej stronie ciała. Z podobnego powodu prawa ręka powinna być nieco opóźniona w stosunku do lewej w osiąganiu ostatecznych pozycji na parkiecie.

Modlitwa w sanktuarium Shinto

Podobnie jak sama religia, etykieta modlenia się w shinto przeszła przez wieki dramatyczne zmiany. We współczesnej Japonii wierni w świątyni Shinto zazwyczaj stosują tak zwaną procedurę 2 ukłonów, 2 klaśnięć i 1 ukłonu (二拝二拍手一拝) .

Przede wszystkim, po przybyciu do sanktuarium, wyznawcy powinni wykonać lekkie eshaku w kierunku głównego budynku świątyni, przechodząc przez torii. Ta sama procedura obowiązuje, gdy opuszczają kompleks świątynny.

Kiedy zbliżają się do głównego budynku świątyni, uważa się, że z szacunkiem należy wykonać kolejne eshaku w kierunku ołtarza jako wprowadzenie. Następnie większość wiernych wrzuci kilka japońskich monet do skrzynki z darami (賽銭箱, Saisen-bako) i zadzwoni dzwonkiem nad wejściem, aby otrzymać błogosławieństwo. 

W głównym procesie modlitewnym wierni powinni najpierw wykonać dwa głębokie ukłony do 90°, aby oddać hołd Shinto kami, a następnie dwa razy głośno klaszcząc przed klatką piersiową. Uważa się, że podobnie jak dźwięk wydawany przez monety i dzwonek, głośne klaśnięcia mają efekt egzorcyzmowania negatywnej energii lub złych duchów. Na koniec, po złożeniu życzeń kami, trzymając obie dłonie razem w pozycji klaszczącej, wierny powinien opuścić ręce i wykonać kolejny głęboki ukłon, aby zakończyć ceremonię modlitewną. 

Pogrzeby

Podczas tradycyjnego pogrzebu buddyjskiego w Japonii, zwyczajem jest, że goście opłakują zmarłego przez spalenie sproszkowanego kadzidła (お焼香, O-shōkō ), raz podczas stypy (通夜, Tsuya ), a później podczas ceremonii pożegnania (告別式, Kokubetsu- shiki). Chociaż istnieją różne odmiany rytuału, wersja obejmująca ritsurei (łuki stojące) jest najbardziej rozpowszechniona we współczesnym społeczeństwie.

Przede wszystkim najbliżsi krewni zmarłego wykonają uroczysty ukłon przed mnichami buddyjskimi, którzy są wynajęci do intonowania sutry religijnej oraz wszystkim innym gościom, aby podziękować im za ich obecność. Następnie, jeden po drugim, podejdą do stacji palenia kadzideł (焼香台, Shōkō-dai) w pobliżu trumny, aby oddać szacunek i pożegnać się ze zmarłym. 

Zwykli goście albo podążają za nimi, albo, w innych przypadkach, ustawiają się w kolejce, aby odwiedzić osobną stację wypalania kadzideł nieco dalej. Wszyscy żałobnicy powinni wykonać głęboki ukłon przed portretem zmarłego, trzymając dłonie złożone w sposób buddyjski. Następnie powinni uszczypnąć trochę sproszkowanego kadzidła (抹香, Makkō ) prawymi rękoma z pojemnika podnoszą go do czoła i pokornie wrzucają do kadzidełek. Taki proces można powtórzyć do trzech razy w zależności od zwyczajów religijnych regionu. Na koniec ważne jest również, aby zwykli goście kłaniali się pogrążonej w żałobie rodzinie przed i po procedurze palenia kadzidła, aby złożyć kondolencje. 

Ceremonia parzenia herbaty

Ceremonia parzenia herbaty (茶道, Sadō ) to tradycyjna forma sztuki w Japonii, obejmująca rytualne przygotowanie i spożycie sproszkowanej zielonej herbaty wraz z dopasowanymi japońskimi deserami . Każdy element tego doświadczenia, od kaligrafii na ścianach po dekoracje naczyń, jest starannie dobierany zgodnie z koncepcją estetyczną gospodarza, aby pasował do pory roku i tematu spotkania. Dlatego ważne jest, aby goście okazali wdzięczność za ciężką pracę gospodarza, zachowując się w sposób pokorny i pełen szacunku. 

Regularna ceremonia parzenia herbaty zwykle składa się z mniej niż pięciu gości, których szeregi, pozycje siedzące i obowiązki podczas ceremonii zostaną ustalone wcześniej. Zostanie wybrany gość honorowy (主客, Shukyaku ), który zawsze będzie serwowany jako pierwszy i będzie angażował się w większość uroczystych rozmów z gospodarzem (亭主, Teishu).

Przed wejściem do herbaciarni każdy gość powinien indywidualnie wykonać formalny ukłon w stronę samej przestrzeni w odniesieniu do jej głębokiej duchowości. Po wejściu, przed oficjalnym rozpoczęciem ceremonii, goście mogą podziwiać ozdoby w tokonomie i sprzęty stacji przygotowania herbaty (点前座, Temae-za), które są starannie dobrane do temat wydarzenia. Niezwykle ważne jest, aby goście docenili wysiłek gospodarza, kłaniając się każdemu dziełu sztuki przed i po procesie podziwu. [29]Następnie wszyscy na sali, łącznie z gospodarzem, wykonują formalne ukłony, aby zaznaczyć początek ceremonii, a później ponownie na początku procedury przygotowania herbaty. Kiedy serwowany jest każdy deser lub herbata, gospodarz kłania się gościowi honorowemu, aby wskazać, że jest gotowy do spożycia przez gości, a gość honorowy kłania się w odpowiedzi jako forma wdzięczności. Co więcej, zwyczajem jest, że każdy gość kłania się osobie za nią jako przeprosiny za spożycie jako pierwszy. Na zakończenie ceremonii między gośćmi a gospodarzami nastąpi wymiana ukłonów w podziękowaniu za przeżycie. Gość honorowy również ukłoni się wszystkim innym gościom, aby podziękować im za to, że pozwolili mu usiąść na najbardziej honorowej pozycji, natomiast pozostali goście oddadzą ukłon w podziękowaniu honorowemu gościowi za dostarczenie ciekawej rozmowy z gospodarzem.

Ojigi w japońskiej ceremonii parzenia herbaty odbywa się głównie w sposób zarei, który można podobnie podzielić na trzy typy w oparciu o stopień formalności gestu: shin, gyō i sō (真行草). Choć w dużej mierze pochodzi z etykiety samurajskiej okresu Edo, współczesne zarei w ceremonii parzenia herbaty różni się nieco od wspomnianej wcześniej wersji samurajskiej. We współczesnym społeczeństwie jest równie prawdopodobne, że zwykły Japończyk zastosuje etykietę zarei w jednej z tych dwóch odmian.

Formalne zarei w stylu saikeirei charakteryzuje się nachyleniem górnej części ciała pod kątem 45°. W pozycji skłonu obie ręce powinny być całkowicie oparte o podłogę w układzie trójkąta, tak aby czubki palców wskazujących stykały się ze sobą. 

Półformalne zarei w stylu gyō polega na nachyleniu górnej części ciała pod kątem 30°. W przeciwieństwie do wersji samurajskiej tylko części palców za drugimi knykciami powinny dotykać podłogi w pozycji ukłonu. 

Wreszcie, swobodny zarei w stylu so charakteryzuje się płytkim nachyleniem górnej części ciała pod kątem 15°, przy czym tylko opuszki palców dotykają podłogi. Szczegóły etykiety mogą się różnić w zależności od tego, do jakiej szkoły ceremonii herbacianej się należy, dlatego zawsze dobrze jest sprawdzić maniery gospodarza i gościa honorowego pod kątem wytycznych właściwego decorum.

Dodatkowo podczas ceremonii parzenia herbaty goście często przynoszą ze sobą tradycyjny japoński wachlarz (お扇子, O-sensu) , który umieszczają poziomo na podłodze przed sobą przed wykonaniem formalnych i półformalnych gestów zarei.

Dogeza (土下座) to element tradycyjnej japońskiej etykiety, która polega na klękaniu bezpośrednio na ziemi i kłanianiu się, aby pokłonić się, jednocześnie dotykając głową podłogi. Jest używany, aby okazać szacunek osobie o wyższym statusie, jako głębokie przeprosiny lub wyrazić pragnienie przysługi od tej osoby.

Termin ten jest używany w japońskiej polityce , np. „dogeza-gaikō” (土下座外交), co tłumaczy się jako „kłopotliwa dyplomacja” lub „kłopotliwa polityka zagraniczna”. 

W japońskiej społeczności akt siedzenia na ziemi i tworzenia sceny (dogeza) jest niezwykłym szacunkiem używanym tylko wtedy, gdy ktoś znacznie odbiega od codziennych zachowań. Jest postrzegana jako część etykiety i przepełniona uczuciem żalu z powodu niepokoju drugiej osoby. Wykonując dogezę i przepraszając kogoś, zwykle druga osoba miałaby skłonność do wybaczania.

Historia

W Gishiwajinden (魏志倭人伝), najstarszym chińskim zapisie spotkań z Japończykami, wspomniano, że pospólstwo starożytnego Yamataikoku, spotykając szlachciców wzdłuż drogi, padali na twarz, klaszcząc jak w modlitwie. 

We wczesnym okresie nowożytnym, popularnie gdy przechodziła procesja daimyō, uważa się, że obecni tu pospólstwo mieli obowiązek wykonywania dogezy, ale jest to niesłuszne. To było normalne, że zwykli ludzie w dzisiejszych czasach wykonywali dogezę podczas wywiadów z przełożonymi.

Nawet teraz, jako metoda samoobrony i przeprosin, w której zaniedbuje się niszczenie własnego wizerunku, idea odczuwania wstydu pozostaje mocno zakorzeniona.