Tradycyjny balijski taniec

Będąc na wyspie Bali w Indonezji spotkacie się zapewne z niezwykłym balijskim tańcem. Taniec w Indonezji, a na Bali w szczególności, jest podstawowym elementem życia kulturalnego mieszkańców wyspy. Tańczy się dosłownie wszędzie i przy każdej okazji.

Nie musicie nawet martwić się, że trzeba będzie szukać miejsc, gdzie trwają popisy tancerzy. Uliczni sprzedawcy i naganiacze na pewno znajdą was pierwsi. W zasadzie każde miasteczko i większa wioska ma swój zespół muzyków oraz własnych tancerzy. Warto jednak rozejrzeć się za występami profesjonalnych artystów. Przepych oryginalnych strojów i dźwięk dobrej jakości instrumentów podnosi wartość oglądanego przedstawienia.

Historia tańca

Tradycja tańca na Bali sięga daleko w przeszłość. Przy pomocy tanecznych ruchów opisywano wydarzenia nim jeszcze pojawiło się pismo.

Od początku taniec związany był głęboko z mitologią balijską i religijnymi rytuałami. Warto zwrócić uwagę, że podczas tańca nie tylko ruchy ciała artystów są nośnikiem informacji, ale także mimika, a nawet ledwo zauważalne gesty i spojrzenia. Każdy drobny ruch oczu czy palców ma znaczenie dla opowiadanej historii.

Typy tańca

Taniec na Bali dzieli się na dwa główne rodzaje. 

• Pierwszym jest taniec sakralny i religijny. Aby go obejrzeć wystarczy udać się do pierwszej większej świątyni w trakcie, któregoś z balijskich świąt. Tych uwierzcie mi nie brakuje. Praktycznie co dwa trzy dni mieszkańcy wyspy znajdują powód by odprawić jakąś religijną ceremonie. Najbardziej popularnymi tańcami ceremonialnymi są Wali i Bebeli. Pierwszy z nich to rodzaj tańców wykonywanych wyłącznie w świątyniach. Często podczas tańca artyści wpadają w trans co pozwala im wyprawiać prawdziwe cuda.
• Drugi rodzaj – Bebeli, to raczej przedstawienia teatralne, w których opowiada się przy pomocy tańca, przygody bóstw i demonów z balijskiego panteonu.

Każdy z tańców ma określone zadanie. Jedne zabawiają Bogów inne odstraszają demony.

• Ostatnim rodzajem są tańce świeckie. Wykonuje się je na ulicach, knajpach czy hotelach.

Tancerze angażują się w uprawianą przez siebie sztukę w pełni. Zaczynają ćwiczyć już w najmłodszych latach by z czasem doprowadzić każdy ruch do perfekcji.

Najciekawsze tańce związane są z balijskiej mitologii. Przewija się w nich odwieczna walka dobra ze złem. Występują tam dzielni bohaterowie i straszliwe demony. Tancerze i piękne tancerki doskonale radzą sobie z opisem wydarzeń i akcją opowiadanej historii.

Stroje i muzyka

Artyści i ich stroje robią wielkie wrażenie. Dbałość o szczegóły ubrań i ich misterność jest niesamowita. Najciekawsze jest to, że artyści sami szykują swoje kostiumy i rekwizyty. Mówi to wiele o zdolnościach balijskich artystów.

Tancerzom na scenie towarzyszy zazwyczaj zespół muzyków. Grają oni na instrumentach zwanych gamelan. Jest to zestaw bębnów i gongów. Część z nich jest zawieszona na specjalnych ramach, inne leżą poziomo. Muzycy do gry używają specjalnych młotków i pałek. W zespole występują też instrumenty dęte i strunowe.

Niewielu wie, że w Polsce mamy znany w świecie zespół wykonujący tradycyjną muzykę indonezyjską. Warsaw Gamelon Group to grupa muzyków działająca przy Ambasadzie Republiki Indonezji w Warszawie.

Pokaz tradycyjnego tańca w Ubud

Na taki pokaz można się wybrać do Pałacu Królewskiego, choć nie tylko tam się one odbywają. Na ulicy możecie trafić na sprzedawców biletów także do innych miejsc, czy to jakiegoś hotelu czy restauracji, czy innego przybytku. Będąc na Bali koniecznie trzeba taki show obejrzeć, szczególnie polecany jest ten w pałacu, niemniej to już zależy od Waszego planu podróży. Najbardziej znane tańce to Barong oraz Kecak.

Taniec Barong ma kilka odmian, ten najczęściej prezentowany w Ubud to Barong Ket. To, co charakterystyczne to zwierzęce motywy, a raczej zwierzęco-ludzka postać, przypominająca trochę tygrysa, lwa, smoka i krowę w jednym. Postać ta nosi właśnie taką nazwę, jak taniec. Całe ciało Barong Ket ozdobione jest tradycyjnymi balijskimi rzeźbami, wykonanymi ze skóry bydlęcej. W rzeźbach znajdują się dziesiątki małych szklanych luster. Kiedy światła uderzają w małe lustrzane szkło, tworzą iskrzącą formę poświaty. Na ciele Barong Keta znajduje się także mnóstwo futra. Wełna wykonana jest z wysuszonych włókien liści, zwykle liści pandanowych. Cały taniec prezentowany jest przez dwóch tancerzy, bowiem strój jest niezwykle ciężko i duży.

W tym samym czasie podczas wykonywania tańca Barong Ket, odbywa się także taniec Rangda. Rangda jest postacią, która wygląda bardzo złowrogo, symbolizuje zło. Barong Ket zaś wyraża cnotę, to swoisty duet, pokazujący odwieczną walkę między dobrem a złem.

Taniec Kecak, zwany także Ubud Kecak fire dance, to pokaz, który odbywa się wyłącznie wieczorem z wykorzystaniem ognia. Jest to taniec, wykonywany bez użycia instrumentów, a jedynie przy użyciu głosów, tańczących artystów. Przedstawienie opiera się na tradycyjnym balijskim rytuale, został on stworzony przez Niemca w 1930 roku na podstawie słynnej epickiej hinduskiej opowieści o Ramajanie. Pokaz przedstawia historię Śri Ramy, księcia królestwa Ayody. Zostaje on wygnany przez swojego ojca Króla Dasaratha po złej sztuczce jego macochy Kaikeyi. W towarzystwie swojej żony Sita oraz młodszego brata Laksamana dociera do Małpiego Lasu, który idealnie pasuje do scenerii Ubud. W akcji pojawia się kolejna postać, zły Rahwana, który podkochuje się w Sicie, żonie księcia. Wiedząc, że i ona została wygnana, postanawia ją porwać. Na pomoc Sicie rusza jej mąż wraz małpim królem Hanomanem i jego małpimi oddziałami. Rahwana zostaje ostatecznie pokonany, a dwoje kochanków wreszcie jednoczy się w blasku zachodzącego słońca.

Pokaz tańca Kecak zwykle rozpoczyna się o 19:00. W Ubud są dwa znane miejsca, gdzie można go zobaczyć, Dalem Ubud Temple oraz Padang Tegal Kaja Ubud. Innym słynnym miejscem, gdzie owo przedstawienie się odbywa jest Uluwatu Temple. Kecak Dance w Ubud nie jest pokazywany codziennie, warto sprawdzić harmonogram i upewnić się, kiedy dokładnie można go obejrzeć.

Harmonogram Barong Dzień tygodnia Lokalizacja
Codziennie 9:30 - Sahadewa Batubulan
Środa i Piątek 18:30 - Ubud Palace
Środa 18:30 - Balai Banjar Ubud Kelod
Poniedziałek 18:30 - Ptgl Kelod Ubud

Harmonogram pokazu tańca Kecak Dzień tygodnia Lokalizacja
Niedziela - Padang Tegal Kaja 19:00 / Batukaru Temple 19:00
Poniedziałek - Junjungan Village 18:30 / Dalem Temple Ubud 19:30
Wtorek - Taman Sari Temple Ubud 19:30
Środa -18:30 Padang Tegal Kaja 19:00 / Temple Batukaru 19:30 / Dalem Taman Kaja Temple 19:30
Czwartek - Puri Agung Peliatan 18:45 / Batukaru Temple 19:30 / Taman Sari Temple 19:30
Piątek - Padang Kertha Temple 19:00 / Dalem Ubud Temple 19:30
Sobota - Padang Tegal Kaja 19:00 / Dalem Taman Kaja Temple 19:30