Kihonai i Seiza

Konbanwa,

Japończycy skłonni są nie tylko zwyczajnym (z pozoru) rzeczom okazywać cześć, ale także zwykłe z pozoru czynności podnosić do roli sztuki (lub wręcz filozofii). W Japonii zamiast parzenia herbaty praktykuje się 茶道 (chadō), zamiast pisania - 書道 (shodō), zamiast ubierania się - 着付 (kitsuke). Ignoranci twierdzą, że Japończycy jak nikt inny na świecie opanowali umiejętność komplikowania prostych czynności. I nie chodzi im bynajmniej o wiązanie hakamy…

Pojęcie: 基本体 - kihontai  - podstawowe formy. dzielą są na kihon no shisei (基本の姿勢) czyli podstawowe postawy (1. stanie, 2. siedzenie na krześle, 3. formalne siedzenie na podłodze – seiza i 4. półsiad na piętach i udach – kiza i sonkyo) oraz kihon no dosa (基本の動作) czyli podstawowe ruchy (1. wstawanie, 2. Siadanie, 3. Chodzenie, 4. Zwrot podczas stania, 5. Zwrot podczas chodzenia, 6. Zwrot podczas klęczenia – hirakiashi, 7. Głęboki ukłon – rei, 8. Lekki ukłon – yu).

Te ceremonialne „cząstki” pochodzą ze słynnej japońskiej szkoły dobrych manier, jazdy konnej i konnego łucznictwa stworzonej przez ród Ogasawara już w 1187 roku. Szkoła etykiety została „upubliczniona” dopiero w 1880 roku (do tego czasu dostępna była wyłącznie dla wyższych warstw społecznych). Obecnym patriarchą (już 31-szym) jest Pan Kiyotada Ogasawara.

Seiza (正 座, dosłownie oznacza "właściwą pozycję", wywodzi się z okresu Muromachi) - tradycyjny sposób siedzenia na kolanach, z nogami podwiniętymi pod udami (formalnie), jest obowiązkowa niemal przy wszystkich okazjach. Podczas siadania kostki są obracane na zewnątrz tak by palce stóp zostały złożone w niewielką literę V, ponadto stopy leża płasko na podłodze a duże palce są schowane. W zależności od okoliczności, ręce są składane skromnie na kolanach, lub ułożone są płasko na udach.

Seiza stosujemy na różne okazje i różnie się je nazywa:

- w tradycyjnej sztuce: m.in chado, ikebana, sztuki walki czy też podczas doskonalenia kaligrafii lub w niektórych teatrach kabuki

- alternatywne wersje seiza:

a) agura - Siedząc ze skrzyżowanymi nogami, uważana jest za nieformalną, odpowiedni dla niektórych sytuacji i używany tylko przez samurajów oraz mnichów buddyjskich. W dosłownym tłumaczeniu agura oznacza cudzoziemski, barbarzyński sposób siedzenia.

 podczas chanoyu

ze specjalną podstawką do siedzenia

b) kiza (跪坐) pisze się za pomocą innego znaku niż 座る(siedzieć) - używana przez mężczyzn zwłaszcza w sztukach walki oraz innych rzemiosł i sztuki pochodzenia japońskiego. Idąc tym tropem można zauważyć, że 座 wykorzystane jest w 本座 (honza), 定めの座 (sadamenoza), 上座 (jōza) i 下座 (shimoza) - czyli słowach oznaczających miejsca, zaś 坐 w 正坐 (seiza), 跪坐 (kiza) i 坐射 (zasha) związanych z czynnością siadania.

 podczas ćwiczeń

Japończycy twierdzą, że takim właśnie, wyjątkowo niekomfortowym sposobem siedzenia wyraża się szacunek dla osoby zajmującej miejsce naprzeciwko, podkreśla swoje pokojowe nastawienie. Pozycja ta symbolizuje skupienie i równowagę z otoczeniem. Pamiętać należy, że każdy ruch powinien w odpowiedni sposób splatać się z oddechem, a każda postawa powinna zachowywać dōzukuri. Mężczyźni powinni postawą i każdym ruchem wyrażać dostojeństwo, siłę, wytworność i opanowanie, a kobiety – elegancję i prezencję. Dobre maniery są oczywiście uwarunkowane kulturowo, a więc znacząco różnią się od siebie w zależności od regionu świata.

ja ne