Dynastie Chin - skrót (od Shang do Han) cz.1

No i dla odmiany - dynastie chińskie, które panowały przed obecną republiką.

_______

Cywilizacja chińska obejmuje 3000 lat historii dynastycznej. Dzięki odkryciom archeologicznym i źródłom pisanym mamy szczegółowe obrazy życia i śmierci w czasach cesarzy.

Neolit - ok.6000 - 2100 p.n.e.

Dynastia Xia - 2100 - ok 1766 p.n.e.

Dynastia Shang - 1766 – 1045 p.n.e.

Dynastia Shang była pierwszą prawdziwie chińską dynastią. Doszła do władzy po słynnej dynastii Xia. Królestwo Shang, położone w dolinie rzeki Huang He, było wysoko rozwiniętym społeczeństwem rządzonym dziedzicznie przez klasę arystokratów.

Rolnicze społeczeństwo epoki Shang dzieliło się na dwie klasy społeczne: arystokrację i plebejuszy. Rządy sprawował król kapłan. Z tego okresu pochodzą słynne rzeźby z nefrytu, jedwab, przedmioty z brązu, ciągnięte przez konia rydwany oraz pismo. Pismo opracowane w czasach dynastii Shang wykorzystywało ponad 3000 symboli, wyrytych na kawałkach kości lub skorupach żółwia. Z tego „wróżebnego” języka wykształciły się później znaki używane w języku chińskim.

Za panowania dynastii Shang ludzie oddawali cześć swoim przodkom i całej plejadzie bogów. Czasami składali krwawe ofiary z ludzi. Grzebali żywcem niewolników w grobowcach ich panów. Okres panowania dynastii Shang zakończyła rebelia niewolników, która doprowadziła do obalenia despotycznego cesarza.

Dynastia Zhou  - 1045 – 256 p.n.e.

W 1045 roku p.n.e. dynastia Zhou z zachodnich Chin pozbawiła władzy dynastię Shang i ustanowiła swoje rządy. Społeczeństwo Zhou było podzielone na klasy społeczne podobnie jak Shang. Obok warstwy arystokratów i plebejuszy istnieli niewolnicy.

Dynastia Zhou sprawowała bezpośrednią władzę tylko nad niektórymi regionami północnych Chin, a królestwo było podzielone na kilka państw. W każdym z nich rządził lokalny gubernator, który realizował decyzje władz centralnych. Z czasem państwa te stawały się coraz bardziej niezależne, a władza dynastii słabła.

W 771 roku dynastia Zhou została siłą zmuszona do opuszczenia swojej stolicy i przeniesienia się na wschód. Rozpoczęła się epoka dynastii Wschodniej Zhou. Nastąpił rozkwit miast. Pojawiła się klasa kupców, którzy zamiast handlu wymiennego używali pieniędzy. Eksperci podziwiają do dziś kunszt i technikę wyrobów z brązu z tamtego okresu.

W tym czasie tworzyło wielu myślicieli i filozofów, a wśród nich Konfucjusz i Laozi. Powstało wówczas wiele dzieł, takich jak „Księga przemian” (I Ching), „Księga pieśni” (Shijing), „Księga dokumentów” (Shujing), „Zapiski obyczajów” (Liji) oraz „Wiosny i jesienie” (Chungiu).

Panowanie dynastii Zhou zakończyło się w 256 roku p.n.e., kiedy centralny rząd stracił władzę, a królestwo rozpadło się na siedem dużych państw.

Okres Wiosen i Jesieni - 722 - 481 p.n.e.

Okres Królestw Walczących - 481 - 222 p.n.e

Dynastia Qin - 221 – 206 p.n.e.

Po upadku dynastii Zhou siedem niezależnych państw prowadziło walkę o przejęcie kontroli nad Chinami. Zwycięzcą okazało się państwo Qin, które ustanowiło silne, autorytarne cesarstwo. Cesarz dynastii Qin, Shi Huang, zlikwidował pozostałe państwa i powołał silny rząd centralny, który sprawował bezwzględną władzę posługując się sprawną administracją i surowym kodeksem prawnym.

Rząd Qin wprowadził wiele trwałych reform, które zjednoczyły Chiny. Ujednolicił jednostki miary i wagi, system monetarny i chińskie pismo. Cesarz dynastii Qin nakazał budowę Wielkiego Muru Chińskiego, który miał chronić cesarstwo przez inwazją obcych wojsk. Wielki Mur, poszerzany i rozbudowywany przez kolejne dynastie, rozciągał się na długości 7240 kilometrów - od Morza Żółtego aż do Xinjiang w zachodnich Chinach.

  

Dynastia Han - 206 p.n.e. – 220 n.e.

Po upadku dynastii Qin nastał okres panowania silnej dynastii Han. Okres ten możemy podzielić na dwie epoki: Epokę Wcześniejszą dynastii Han,która trwała od 206 roku p.n.e. do 8 roku n.e., i Epokę Późniejszą Han (25 – 220 n.e.). Współcześni Chińczycy często określają swój naród nazwą Han.

Rząd dynastii Han zachował strukturę administracji odziedziczoną po dynastii Qin, ale zmniejszył wpływy i znaczenie władzy centralnej. Stanowiska w administracji państwowej zajmowali przedstawiciele warstwy wyższej, ale kompetentni w danej dziedzinie. Wybierano ich na podstawie wyników egzaminów państwowych. Kluczowe znaczenie miały kanony konfucjańskie, całkowicie zakazane za czasów poprzedniej dynastii.

(Dynastia Xin) - 9 - 24 n.e

W 8 roku n.e. po rebelii jednego z mandarynów tron cesarski na krótko przejęła dynastia Xin, ale już w 25 roku n.e. dynastia Han z powrotem odzyskała władzę. W Epoce Późniejszej dynastii Han nastąpił gwałtowny rozwój gospodarki, nauki i edukacji. Chińczycy prowadzili handel nie tylko z północnymi sąsiadami, ale także z kupcami w Europie, wykorzystując lądowy Jedwabny Szlak. Pisarze tworzyli wielkie dzieła literackie oraz teksty historyczne i słowniki. Buddyzm rozprzestrzenił się z Indii do Chin. Za panowania dynastii Han silne militarnie Chiny poszerzyły swoje granice, włączając tereny obecnego Tybetu, Korei Północnej i północnego Wietnamu.

Polityczne rozgrywki i korupcja osłabiły rządy dynastii Han. Silne państwa lenne zbuntowały się i wybuchła zakrojona na szeroką skalę rebelia, która w 220 roku n.e. doprowadziła do upadku dynastii. Chiny podzieliły się na trzy konkurujące ze sobą państwa, którym zagrażały koczownicze plemiona z północy. (KONIEC cz.1)

Dewa matta