Święta i festiwale w Luang Prabang

Podczas planowania wyjazdu do Luang Prabang warto wziąć pod uwagę odbywające się tam festiwale. Oprócz świąt państwowych, możemy trafić na lokalne uroczystości, które dodadzą dodatkowego smaku wyprawie. Trzeba pamiętać, że wiele z nich to ruchome święta, a daty są wyznaczane na podstawie kalendarza księżycowego.

STYCZEŃ

Festwial Boun Khoun Khao to święto zbiorów oraz duchów opiekuńczych ziemi. Festiwal jest obchodzony po skończonych zbiorach. Data festiwalu przypada na przełom stycznia i lutego, ale w innych częściach kraju festiwal może też być obchodzony w marcu. 

Podczas ceremonii, rolnicy siedzą wokół wielkiego wieńca kwiatów Pha Khouan, który jest wyrazem podziękowania za udane zbiory. Senior wioski, czyli najbardziej szanowana osoba pełni rolę gospodarza ceremonii. Senior wiąże wokół rąk uczestników i mieszkańców wiosek, biały bawełniany sznurek, a następnie prosi duchy o pomyślność. Rolnicy także przynoszą zebrany ryż do pagód, gdzie dziękują za dobre zbiory i modlą się o kolejne. Po wszystkich ceremoniach, wyprawiana jest uczta dziękczynna.

LUTY

Boun Makha Bousa zwane potocznie świętem buddyjskiej Sangi, czyli buddyjskiej wspólnoty. Święto jest obchodzone w celu upamiętnienia pierwszej nauki, jaką Budda przekazał dla swoich uczniów. Festiwal odbywa się w noc pełni księżyca. Podczas uroczystości ludzie udają się do pagód, gdzie noszą palące się świece okrążając świątynie oraz modląc się.

KWIECIEŃ

Boun Pimai to Laotański Nowy Rok obchodzony przez 3 dni od 14 do 16 kwietnia, chociaż w niektórych miejscach festiwal trwa przez cały tydzień. 

Podczas uroczystości można zobaczyć parady ludzi w tradycyjnych lub ozdobnych strojach, przebranych za opiekuńcze duchy, parady słoni, tańce, śpiewy, wybory Miss Pi Mai, ceremonie oddawania wolności zwierzętom (ptakom, żółwiom, krabom), co ma przysporzyć dobrą karmę uwalniającym, układanie stup (buddyjska budowla sakralna) z piasku w pagodach, przyozdabiania posągów Buddy kwiatami oraz tradycyjne oblewanie wodą. 

W Luang Prabang podczas uroczystej parady przenosi się święty posąg Buddy Phra Bang do świątyni Wat Mai, gdzie ów posąg jest obmywany w tradycyjnej ceremonii.

Pi Mai jest obchodzone przed rozpoczęciem pory deszczowej co ma przypomnieć świętującym osobom o znaczeniu wody. W czasie obchodów polewanie się wodą jest także jednym z ważniejszych rytuałów, a przypomina to nasz Lany Poniedziałek. 

Domownicy najpierw oczyszczają symbolicznie posągi Buddy polewając je wodą, następnie tę wodę zbierają i delikatnie oblewają rodzinę oraz znajomych. Oblanie wodą ma przynieść oczyszczenie oraz szczęście. Obecnie podczas obchodów Pi Mai można zostać oblanym wodą (w dużych ilościach), pianką do golenia lub obsypanym kolorowym proszkiem. W tym okresie buddyści udają się do pagód, gdzie otrzymują błogosławieństwo, modlą się oraz słuchają nauk Buddy. Mnisi w pagodach wiążą białe sznurki na rękach wiernych, które przynoszą szczęście.

MAJ

Boun Visakha Bousa jedno z najważniejszych świąt buddyjskich obchodzone w celu upamiętniania urodzin, śmierci oraz oświecenia Buddy. Ludzie od rana gromadzą się w pagodach, gdzie słuchają nauk, ofiarowują dary Buddzie i mnichom, modlą się do duchów przodków oraz zbierają dobrą karmę poprzez popełnianie dobrych uczynków. Najciekawszym elementem festiwalu są malownicze procesje przy świecach odbywające się po zmierzchu.

Boun Bang Fai to bardzo ciekawy festiwal, którego główne obchody odbywają się w Muang Nam, 3 godziny drogi od Luang Prabang. Święto jest obchodzone przed samą porą deszczową, a jego głównym zadaniem jest proszenie bóstw o obfite opady deszczu oraz dobre plony. W celu sprowadzenia deszczu ludzie wystrzeliwują fajerwerki/rakiety, co ma „zmusić” bóstwa do sprowadzenia deszczu na ziemie.

LIPIEC

Boun Khao Phansa to święto buddyjskie, w którym mnisi rozpoczynają 3 miesięczny okres medytacji, postu oraz słuchania nauk Dharmy. W tym okresie wyświęca się nowych mnichów, a mnisi nie powinni opuszczać murów świątyń.

SIERPIEŃ/WRZESIEŃ

Khao Padap Din to uroczystość, podczas której upamiętnia się zmarłych, nie tylko członków własnej rodziny, ale i duchów obcych, którzy nie mają nikogo bliskiego oraz Bogini Ziemi. Laotańczycy dla duchów gotują specjalne danie zwane khao tom. Danie przyrządza się z ryżu kleistego słodzonego mlekiem kokosowy z dodatkiem banana, to wszystko jest zawijane w liść bananowca i gotowane na parze. Zazwyczaj gotowana jest większa ilość ciast, którymi obdarowuje się rodzinę, znajomych oraz mnichów. Z samego rana, jeszcze przed zmierzchem, khao tom, papierosy oraz inne dary są składane na podłodze w domu, w magazynie, gdzie przechowuje się zebrany ryż oraz przy bramie wejściowej do domu. Duchy przodków oraz obce częstują się podarkami. Po tej ceremonii, domownicy udają się na poranne modły w pagodach. Wieczorem wokół pagód odbywają się procesje przy świecach.

Khao Salak jest celebrowany 15 dni po Khao Padap Din, a obie uroczystości są ze sobą powiązane. Podczas Khao Salak, ofiarowane dary zmarłym są przekazywane mnichom podczas porannej uroczystości. Dodatkowo do klasztorów są przekazywane rzeczy codziennego użytku, takie jak: mydło, szczoteczki i pasty do zębów, papierosy… wraz z imieniem zmarłej osoby, za którą chce się odprawić modły. Mnich, który otrzyma dary, modli się za wskazaną osobę, a następnie dary przekazuje opatowi, który rozdziela je wśród mnichów i mniszek lub przekazuje dalej w celach charytatywnych. Wieczorem odbywa się procesja przy świecach. Wierni chodzą wokół głównej świątyni zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Ważne jest, by prawa strona ciała była skierowana w kierunku głównej świątyni. Po procesji, świece, trociczki oraz kwiaty są składane przy głównej świątyni.

Boun Suang Heua to festiwalem ścigających się łodzi. Festiwal wypada we wrześniu lub w październiku według kalendarza księżycowego. Podczas festiwalu w miastach, miasteczkach i wsiach zlokalizowanych wokół rzek są organizowane wyścigi. Łodzie są udekorowane kwiatami oraz świecami. Tradycja wyścigu łodziami jest bardzo długa. Życie wielu ludzi jest skupione wokół rzek, które dają jedzenie, nawadniają pola ryżowe oraz są środkiem transportu, a ten festiwal jest podziękowaniem bóstwom rzek za pomoc w codziennym życiu. Oprócz wyścigu łodzi, mieszkańcy Laosu spuszczają na rzeki małe, udekorowane kwiatami bambusowe tratwy.

PAŹDZIERNIK/LISTOPAD

Boun Ork Phansa inaczej zwane festiwalem świateł to bardzo ważne wydarzenie dla mnichów buddyjskich. Festiwal kończy trwający 3 miesięczny post, a także zapowiada koniec pory deszczowej. Mnisi mają pozwolenie na opuszczenie pagód oraz odwiedziny u swoich rodzin. Luang Prabang jak i pagody są ozdobione świecami oraz lampionami. Podczas festiwalu, ludzie wieczorem gromadzą się nad rzeką, wypuszczając małe łodzie wykonane z bambusa lub papieru, przyozdobione świecami. Owe dary są oferowane wodnym bóstwom.

Boun Lai Heua Fai festiwal, podczas którego, mieszkańcy Laosu proszą wodne bóstwo Nagas o pomyślność. Ludzie przygotowują udekorowane łodzie, które najpierw uczestniczą w paradach, a wieczorami są podpalane i wypuszczane na wodę podczas specjalnej ceremonii. Oprócz łodzi, można także zobaczyć wypuszczane na wodę wieńce z kwiatów, które mają zapobiec nieszczęściom oraz podziękować wodnym bóstwom.

GRUDZIEŃ

Boun Pod Pi lub Boun Kreu to Nowy Rok obchodzony przez mniejszość etniczną Khmu. Obchody Nowego Roku są celebrowane m.in. w wioskach zlokalizowanych wokół Luang Prabang. Uroczystość rozpoczyna się specjalna ceremonią „Bassi” podczas której jest dużo śpiewu oraz tańców. Khmu podczas nowego roku zakładają noworoczne stroje, grają w różne gry oraz ucztują. Khmu produkują świetną Lao Lao (Lao whisky), która zanim zostanie skonsumowana, jest trzymana w glinianych dzbanach zakopanych w ziemi przez wiele miesięcy.

Jak widać, w Luang Prabang jest wiele okazji do świętowania! Każde z tych świąt czy festiwali jest niezwykle ważne dla Laotańczyków, a dla przyjezdnych stanowią nie tylko ciekawą atrakcję, ale i możliwość poznania kultury.