29 sty 2025

Indriya

Indriya to w buddyzmie zdolność. Termin może odnosić się do duchowych zdolności lub 22 zdolności.

Pięć duchowych zdolności
W węższym znaczeniu indriya oznacza pięć duchowych zdolności, które należą to 37 warunków wyzwolenia (bodhipakkhiya-dhammā):
  • Wiara (saddhā)
  • Wigor (viriya)
  • Uważność (satipatthāna)
  • Skupienie (samādhi)
  • Mądrość (paññā)
Gdy zdolności te rozwinięte zostają do takiego stopnia, że posiadają cechę niezłomności nazywane są duchowymi mocami (pali bala).

Zdolności
W szerszym znaczeniu termin indriya odnosi się do 22 częściowo fizycznych i częściowo mentalnych zjawisk

Sześć Podstaw (āyatana):
  • oko (cakkhu)
  • ucho (sota)
  • nos (ghāna)
  • język (jivhā)
  • ciało (kāya)
  • umysł (mano)
Płeć (bhava)
  • kobiecość (citthi)
  • męskość (purisa)
  • witalność (jīvita)
Pięć Uczuć (vedanā)
  • fizyczne przyjemne uczucie (sukha)
  • fizyczny ból (dukkha)
  • zadowolenie (somanassa)
  • smutek (domanassa)
  • obojętność (upekkhā)
Pięć Duchowych Zdolności
  • wiara (saddhā)
  • wigor (viriya)
  • uważność (sati)
  • skupienie (samādhi)
  • mądrość (paññā)
Trzy Ponad-światowe Zdolności:
  • postanowienie: Będę wiedział to czego jeszcze nie wiem! (aññātañ-ñassāmītindriya)
  • zdolność najwyższej wiedzy (aññindriya)
  • zdolność tego, który wie (aññātāvindriya).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz