24 kwi 2024

Linga


Linga – termin z metafizyki hinduizmu. W najstarszych tekstach śiwaizmu linga obrazowana jest jako Pierwotne Kosmiczne Jajo z którego powstaje cały wszechświat i wszystkie stworzenia. Również jako forma świetlistego słupa, będąca przejawieniem Śiwy dającego początek światom. Kamienny hinduistyczny lingam to najczęściej obiekt kultu boga Śiwy, czyli śiwalingam.

Fallus
Potoczne wyobrażenia lingamu jako fallusa (męski) czy jaja (żeński) pochodzą głównie od chrześcijańskich badaczy kultury indyjskiej i mają charakter skojarzeniowy, a nie merytoryczny. Przykładowo, Abhinawagupta (X wiek) w tantrycznym traktacie „Tantra-Aloka” (Światło Tantry, wers 5.54) tak wyjaśnia znaczenie pojęcia lingamu:

Ten cały wszechświat jest rozpuszczany w tym (lingamie), i ten cały wszechświat jest postrzegany jako przebywający w tym lingamie!

Linga jest rozumiana raczej jako kształt geometryczny superprzestrzeni w której zawiera się cały fizyczny kosmos i bardzo trudno ten symbol kojarzyć z męskim członkiem.

Tantryzm
W metodach jogi i tantryzmie wizualizuje się trzy lingamy – jajowate czy wazopodobne naczynia skupiające siły i energię ducha wewnątrz ciała: Swajambhulingam, ciemnogranatowy, znajduje się u podstawy tułowia i uważany jest za zbiornik energii witalnej, kojarzony z witalnością, długowiecznością, łonem i narządami rozrodczymi.

Banalingam to złota linga wewnątrz piersi w obszarze fizycznego serca, kojarzona z mądrością, intuicją i religijną żarliwością.

Itaralingam – biała linga, w rejonie czakry zwanej trzecim okiem, uważana za źródło mocy paranormalnych jak jasnowidzenie i podobne.


Lingaśarira
Indyjski epos „Mahabharata” (wers 12.195.15) wyjaśnia, że lingam to ciało wędrującej duszy, kształt w jakim dusza wędruje pomiędzy kolejnymi wcieleniami. Stąd teozofowie przejęli termin lingaśarira (dosłownie: lingamowe ciało) i konsekwentnie tłumaczą to pojęcie jako ciało eteryczne.

Forma
Jako lingamów do celów kultowych w domach używa się naturalnych otoczaków o kształcie elipsoidalnym, symetrycznym znalezionych w indyjskich rzekach uważanych i czczonych jako święte. Uważa się, że taki kształt oddaje obraz początkowy wszechświata w jego stanie potencjalnym przed ekspansją, rozszerzaniem. Hindusi wierzą, że posiadanie lingamu w domu lub noszenie przy sobie jako amuletu zapewnia szczęście i powodzenie życiowe.
Lingam może być przedstawiany jako umieszczony w joni w postaci jednej rzeźby. Takie przedstawienie interpretować można jako oddanie idei nieprokreatywnej unii seksualnej.

Grupy lingamów
Lingam zainstalowany w mandirze najczęściej odnosi się do kultu śiwaickiego. Spotyka się jednak lingamy reprezentujące też inne bóstwa hinduistyczne, np. postacie trimurti.
Lingamy w liczbie kilkudziesięciu mogą stanowić jedyne obiekty kultowe świątyni.

Dźjotirlingamy
Na terenie Indii i Nepalu jest zlokalizowanych 12 głównych świątyń śiwaickich z wielkimi lingamami (zwanymi dźjotirlinga), jako centralnym obiektem kultu. Podaje się, że zostały wykonane przez ludzi ale są samoistnymi tworami przyrody.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz