Cały zakres terminologii teorii i praktyk kulminacyjnego historycznego rozwoju buddyzmu, już od czasów wizyty w Tybecie Atiśy (sanskr. Ôtish Dipôngkor Srigên, po tybetańsku zwany Serlingpą, Wylie. gser-gling-pa; 980-1054 r.) z bengalskiego centrum monastycznego Vikramashila, zwięźle i kompleksowo ujęto jako lamrim, tj. „Stopniową Ścieżkę do Oświecenia” w buddyzmie tybetańskim. Buddyzm tybetański pochodzi z ostatniego rozwoju buddyzmu jaki docierał z regionów związanych Indiami i zawiera jako jedyny wszystkie trzy jego główne nurty: hinajanę (Wylie. theg dman gyi bstan pa), mahajanę (Wylie. theg chen gyi bstan pa), wadżrajanę (Wylie. rdo rje theg pa’i bstan pa) z tantrami jogi najwyższej.
Tradycyjny układ Lamrimu, który kończy się wprowadzeniem do wadżrajany, wygląda następująco:
I. Poleganie na mistrzu dharmy, podstawa „Ścieżki”
1) Mistrz dharmy
II. Poziom podstawowy (korzystna reinkarnacja)
2) Cenne ludzkie odrodzenie
3) Śmierć i nietrwałość
4) Cierpienia w niższych światach (sansara)
5) Schronienie
6) Karma
III. Poziom pośredni (nirwana)
7) Cierpienia ogólne i cierpienia w wyższych światach (sansara)
8) Splamienia
9) Ścieżka do wyzwolenia
IV. Poziom najwyższy (trzy ciała Buddy)
10) Rozwinięcie i utrzymywanie Bodhiczitty
11) Praktyka Bodhisattwy (mahajana)
12) Trenowanie w wyciszeniu umysłu (Wylie. zhi gnas, skt. śamatha)
13) Trenowanie we wglądzie w naturę rzeczywistości (Wylie. lhag mthong, skt. vipaśyanā)
14) Etapy mahajany
15) Poziomy mahajany
16) „Doskonałe Oświecenie”
17) Wyjątkowa ścieżka wadżrajany prowadząca do trzech ciał Buddy („Doskonałego Oświecenia”)
Popularne podręczniki do Lamrimu to „Klejnotowa Ozdoba Wyzwolenia” Gampopy i „Wielka Wykładnia Stopni na Ścieżce” Congkhapy. Natomiast w centrach monastycznych buddyzmu tybetańskiego oprócz kluczowych tantr buddyjskich studiuje się tzw. „Pięć dziedzin buddyzmu”: vinaję (etykę), abhidharmę (psychologię), pramanę (epistemologię i logikę), pradżniaparamitę (filozofię; tzw. „sutry serca”), madhjamakę (doktryny tzw. „Środkowej Ścieżki”) i inne dzieła uzupełniające, np. gramatykę sanskrytu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz