Historia gejsz + pojęcia ogólne Mizu shōbai

By zbytnio nie przynudzać i odejść od standardów - co, gdzie i kiedy postanowiłam przedstawić historię gejsz w formie kalendarium. Mam nadzieje, że się Wam to spodoba ;)

Więc zaczynamy... Najważniejsze wydarzenia - powiązanie kurtyzan (które był przed nimi) z gejszami i na odwrót:

- Koniec VII wieku: Działają wędrowne śpiewaczki i tancerki - saburuko

- 710: Nara - stolicą

- Rok 794: Kyōto zostaje stolicą

- Wiek IX: Działa poetka Ono-no Komachi

- Wiek X: Pojawiają się tancerki shirabyoshi/kurtyzany

- Lata 1100-1500: Dominacja shirabyoshi jako tancerek i artystek

- 1467: Zniszczenie Kyōto

- Lata 80 XV w.: Murata Shoko wyznacza w Srebrnym Pawilonie pomieszczenie na ceremonie herbaciane

- Początek XVI w.: Dramat no zyskuje wielu zwolenników

- Połowa XVI w.: W Gion powstają mizujaya - prekursorki dzisiejszych ochaya

- 1587: Hideyoshi urządza słynną wielką ceremonię herbacianą w Kyōto

- 1589: W Kyōto powstaje zamknięta dzielnica rozkoszy Yanagimachi

- 1603: Przeniesienie stolicy do Edo,

              Izumo-no Okuni tworzy kabuki

- 1612: Otwarcie pierwszej licencjonowanej dzielnicy rozkoszy w Edo

- 1641: W Kyōto zostaje otwarta licencjonowana dzielnica uciech Shimabara

               Pojawiają się kurtyzany oiran/tayu

- 1657: W Edo powstaje licencjonowana dzielnica Yoshiwara

- 1665: Herbaciarnie mizujaya w Gion zyskują oficjalne licencje

- Lata 80. XVII w.: Popularność zdobywają tancerki/prostytutki odoriko

                                    Zmierzch kurtyzan

- 1712: Herbaciarnie w Pontochō otrzymują licencje

- 1750: Kiku z dzielnicy Fukagawa ustanawia profesję gejszy

               Narodziny gejsz !!!

               Kikuya z Kyōto - pierwsza czynna zawodowo onna-gejszą ( dawna nazwa)

- 1753: Ponad 100 odoriko umieszczono w Yoshiwarze

- 1761: Gejsze w Yoshiwarze zyskują licencje

- 1799: W Yoshiwara powstaje pierwszy kenban

- 1843: Dzielnica Fukagawa zostaje rozwiązana

- 1854: Pożar niszczy Shimabara w Kyōto

- 1871: Wielka wystawa w Kyōto

- 1872: Akt Emancypacji Kurtyzan i Gejsz, początek Miyako Odori

- 1873: Gejsze zapisują się do wyznaczonych dla nich szkół

- 1874; Pierwsze oficjalne ustalenie honorariów gejsz

- 1894-1895: Dzielnice gejsz w Tokyō przyjmują swoje dzisiejsze formy

- 1900: W Japonii dział ok.25000 gejsz

- 1923: Wielkie trzęsienie ziemi niszczy Tokyō

- 1924: Ok. 80000 gejsz działa w Japonii

- 1926: Pierwsze występy tańców Azuma Odori w Shinbashi

- 1930: Gejsze z powodu kryzysu występują ze związku z powodu coraz niższy opłat

- 1943: Kaburenjō w Gion Kōbu zajęte i zamienione w fabrykę amunicji

- 5 marca 1945: Zamknięcie Karyuukai

- 1945: Bombardowanie Edo

              Dzielnice w Kyōto uległy poważnemu zniszczeniu

- 1946-1947: Reforma Karyuukai

- 1948: Shinbashi wznawia Azuma Odori

              Powrót Miyako Odori

- 1957: Ok. 40000 gejsz działa w Japonii

              Zaczyna obowiązywać ustawa przeciw prostytucji

              Oficjalny koniec patronatu danna

              Ostateczne zamknięcie dzielnic rozkoszy

- 1964: Założenie wew. systemu telefonicznego w Gion Kobu

- 1974: Topnienie okiya

              W Japonii działa ok. 17000 gejsz

- 1982: Hanamachi w Kyōto po raz pierwszy zamieszcza w mediach ogłoszenia o naborze maiko

- 1991: Po raz drugi i ostatni kompania ogłoszeniowa w celu rekrutacji maiko

- 1996: Założenie Ookini Zaidan

- 1999: Dzielnica Yanagibashi zostaje zamknięta

              Część Gion, Miyagawachō i Kamishichiken na liście zabytków

- 2000: e-hhh.... W Japonii działa już tylko ok. 5000 różnego typu gejsz, w tym ok 190 geiko i 50 maiko w Kyōto.

POJĘCIA (niektóre) :

-  Association of |Teahouse Owners - Stowarzyszenie właścicieli herbaciarni

- Mizu shōbai - świat rozrywki w Japonii, dosłownie oznacza wodny interes - chodzi tu przede wszystkim o rzeczny handel i wywodzi się od dzielnicy gejsz z Pontocho

- chatate onna - kelnerki obsługujące herbaciarnie w XVIII w.

- hakujin - prostytutki amatorki, działające w XVIII w. w Pontocho

- saburuko - wędrowne artystki działające pod koniec VII w. - aby przeżyć większość z nich sprzedawała własne ciało a reszta, której się poszczęściło, występowała dla arystokracji

- shirabyōshi - daleka przodkini gejsz, działały w okresie Heian jako tancerki i prostytutki, ale szczyt popularności zyskały w XII-XVI w. Nosiły białe szaty a ich następczynie do dziś strzegą ołtarzy w jinja

- mizujaya - wczesne poprzedniczki herbaciarni Gion za czasów Hideyoshiego

- atotori - spadkobierczyni spuścizny okiya

- taikomochi - mężczyźni artyści zaczęli działać od XVII w. a obecnie jest ich już niewielu

- sancha-jorō - prostytutki nielegalnie działające w łaźniach

- odoriko - dosłownie znaczy tańcząca dziewczyna - tancerki prostytutki

- Kabukicho - Słynna dzielnica rozrywek w Shinjuku-ko w Tokyo, znana, jako Dzielnica Czerwonych Latarni. Oprócz miejsc związanych z rozrywką seksualną mieści w sobie obecnie także dużą ilość sklepów, restauracji oraz klubów nocnych. Nazwa dzielnicy pochodzi od teatru kabuki, którego budowę planowano od roku 1940-ego. Ostatecznie budowy zaniechano, jednak nazwa pozostała.

- kenban - biuro rejestrowe gejsz, powstało w 1779 r.

- ryōtei - restauracje

- machiai - herbaciarnie działające w Edo

- okiya - domy gejsz

- onshukai - jesienne tańce

- Satomi, Korika (Ichiko) i Michiko (Ichiraku) - wielka trojka z Pontocho (bonus)

- Ichiume, Ichiteru, Komachiyo - mała, wielka trojka (bonus)

- Gohanya (御 飯 屋) - Ogólny termin określający restauracje, które działają w ramach każdego hanamachi. Klienci często zabierają swoje ulubione maiko lub gejsze na kolację w najlepszych lokalach, znanych jako Ryōtei (料 亭), jako pokaz bogactwa.

- (o)chaya - dzisiejsze herbaciarnie

- hanamachi - dystrykt gejsz

- tenugui - szalik stosowany do tańca

- danna - patron gejszy (narodziny XVIII w.)

- mizuage danna - miejscowi zamożni obywatele, blisko powiązani z hanamachi i mieli przywilej defloracji, kiedy dziewczyna miał 15 lub mniej lat, po uroczystości dziewczyna zmieniała fryzurę na ofuku, by publicznie oznajmić, że jest już dorosła

- kaburenjō - centralny punkt każdej dzielnicy, w jednym budynku może się mieścić teatr, szkoła i kenban

-pan-pan - uliczne prostytutki w latach 1945-1959 - czyli okres powojenny, gdzie by przeżyć niektóre kobiety sprzedawały własne ciała

- gohiiki - ulubiony klient

- asobi-onna - kurtyzana

- Geiko Association - Stowarzyszenie geiko

- koken - strażnik/opiekun pełniący role wybranej iemoto

- goshugi - napiwek gejszy, z których nie musi się rozliczać;

- hanadai - "koszt kwiatu"- jednostka czasu, na podst. której obliczano honorarium gejszy;

- hangyoku - gejsza-uczennica w Tokyō ( maiko występują tylko w Kyōto)

- iemōto - "wielka mistrzyni" np. szkoły Kyōmai Inoue - coś jak kierowniczka u nas;)

- Karyuukai - "świat kwiatów i wierzb" - społeczność gejsz;

- Natori - nominacja na mistrzynię tańca - mogą uczyć się i występować w rolach zarezerwowanych wyłącznie dla mistrzów, jednakże bez prawa nauczania;

- osakazuki - część ceremonii misedashi oznaczający związek pieczętujący więź między starszą a młodszą siostrą;

- otokoshi - garderobiany - w Gion Kobu jest ich ok. 5-6.

Mam nadzieję, że się Wam przyda kochani.