Ubiór arystokracji w epoce Heian (794-1192) cz. 2 Kobiety i dzieci

Literatura okresu Heian jest bogatym źródłem informacji o strojach ceremonialnych kobiet. Drogocenne szaty były (są) od wieków przechowywane w cesarskich skarbcach, taki jak skarbiec Shosoin (wzniesiono go na ternie kompleksu świątynnego w Narze ). Obecnie konserwacją tkanin, kimon i przygotowaniem ceremonialnych strojów przeznaczonych dla członków rodziny cesarskiej zajmuje się Instytut Strojów Cesarskich im. Takaty (jap. Takata Sozoku Kenkyujo, założono go w 1346 roku). No ale wróćmy do Epoki Heian - ściśle mówiąc jedna z moich ulubionych epok w dziejach Japonii, ale co ja tam będę Was męczyć ględzeniem "staruszki" ^^

 >klik< Ceremonialne stroje dziecięce ^^ (ja też chce takie :)
 >klik<

Królujące w epoce Heian junihitoe ( strój dwunasto-warstwowy ) było symbolem szyku, elegancji i dobrego smaku. Jego styl zupełnie odbiegał od tego co noszono w poprzedniej epoce. Samo słowo junihitoe miało oznaczać bardzo wiele warstw, gdyż zależnie od upodobań, gustu, pory roku czy też różnego rodzaju okazji wkładano ich od 5 do nawet 40. Trzeba tu zaznaczyć, że latem temperatura nie pozwalały założyć więcej niż 12 (stąd określenie tego stroju). Natomiast w okresie zimowym - a trzeba tu zaznaczyć, że było bardzo mroźno i śnieżnie - konstrukcja budynków w stylu shindenzukuri* sprawiała mieszkańcom wiele kłopotów, dlatego by nie zmarznąć kobiety odziewały się kilkoma warstwami odzienia.

 W okresie Kamakura ( 1192-1333) liczbę kimon zredukowano do 5 - praktyczne podejście.

***

Junihitoe zachwyca nie tylko elegancją, ale także rozmiarem. Długie i ciężkie szaty o szerokich rękawach przysparzały damom wiele kłopotów. By temu zaradzić porzuciły ciasne i oplatające ciało odzienia na rzecz luźnego i szerokiego kimona. 

Formalny ubiór arystokratki jak już wcześniej wspomniałam składał się z wielu warstw:

- hitoe (pojedyncza szata, jedyna przylegająca bezpośrednio do ciała) - najczęściej wykonywano je w kolorze żółtym (ukon), zielononiebieskim (moegi) i czerwonym (aka)

- hakama (rodzaj szerokich spodni) a na specjalne okazje zakładano spodnie uchibakama - dla dam dworu i kobiet zamężnych odpowiednie były spodnie w kolorze czerwonym (kurenai), a dla niezamężnych - w kolorze fioletowym (koki)

- uchiki (kimono wkładane na hitoe) - szlachetnie urodzone kobiety nosiły aż 20 warstw, natomiast arystokratki mogły nosić większą ilość uchiki zwłaszcza podczas jakiś uroczystości. W czasie chłodu uchiki było sposobem radzenia sobie z uporczywym zimnem. Damy dworu zakładały najczęściej 5 warstw (itsutsuginu), lecz niezależnie ile warstw nakładano, ściśle trzymano się reguły by każda kolejna wkładana warstwa była krótsza od poprzedniej. Dzięki temu można było zastosować różne zestawy kolorystyczne (iro me).

Strój złożony z wyżej wymienionych wymienionych szat był ubraniem codziennym (kouchiki lub uchikisugata - małe uchiki). Niekiedy warstwy uchiki określano słowem kasane a dobór kolorystyczny irome no kasane. 

 >klik<  >klik<  uchiki

 >klik<  >klik<  kouchiki

- uchiginu (usztywniane  kimono - kilka warstw)- elementem wyróżniającym uchiginu od pozostałych warstw była faktura. Efektem było to, że materiał był odporny na pogniecenie. Kwestia koloru była osobistym wyborem kobiety, najpopularniejszym kolorem tego okresu było ciemny fiolet (murasaki) lub czerwień (kurenai)

- uwagi (kimono zewnętrzne) - ostatni element stroju. księżniczki i damy dworu o najwyższej pozycji nosiły uwagi z podwójnym zdobieniem (futae orimono), damom dworu niższej rangi przypadał pojedynczy a kobietom usługującym damom dworu - gładki jedwab.

Ostatnim elementem, która decydowała o społecznym statusie arystokratki, była długość tylnej części kimona, który przypominał trochę tren ^^ Im wyższe miejsce w hierarchii, tym tren był dłuższy.

- mo (rodzaj spódnicy)

- oraz karaginu (rodzaj kamizelki) - dawna nazwa to haishi, która przywędrowała do Japonii przed epoką Heian

Każda z warstw była wyjątkowa i niepowtarzalna dzięki szerokiej palecie kolorów oraz rozmaitym wzorom nanoszonym na tkaniny. Cały ten strój nazwano kasane shozoku (ubiór wielowarstwowy) lub karaginumo (ubiór składający się z szaty karaginu i spódnicy mo)

Najbardziej uroczystym junihitoe są te noszone przez rodzinę cesarską (oraz najwyższą arystokracje) podczas intronizacji i ślubów i są one dostosowane do wymogów obecnie panujących, a nie tych z okresu Heian.

Kolory zarezerwowany dla cesarza i jego rodziny to: niebieskozielone (ao) i czerwone (aka). Tych kolorów nie mogli używać niżsi w hierarchii (zakazane kolory nazwane były kinjiki)  

 >klik<  >klik<  >klik<  - po cesarsku ^^

Do innych kolorów zaliczymy:

• o-beni - głęboka czerwień 
• beni - czerwień cynobrowa 
• usuaka - bladoczerwony 
• asagi - jasnoniebieski 
• ai - indygo 
• midori - jasna zieleń 
• murasaki - purpura 
• taisha - brąz lub sienna palona
• usuzumii - szary 
• sumi - czarny
• aoi - błękitno-zielony
• murosaki - fiolet
• kuchinashi-iro - jasminowo-żółty 
• midori-no sode - zielony

* Shindenzukuri (styl środkowego pawilonu) - charakterystyczną cechą było powiązanie wnętrza ze światem zewnętrznym.

Z ciekawostek dotyczącej ubioru:

Powyższe zdjęcie ukazuje popularny w tym czasie wzór takarazukushi (宝尽くし) lub takaramono (宝物), autorstwa Nadeshico Rin. Ten starożytny pomyślny wzór przedstawia symbole skarbów przynoszących szczęście:

• Hôju宝珠, płonący klejnot Cintamani, który ma spełniać życzenia
• Chôji 丁字, pąki goździków, droga przyprawa
• Hôyaku宝鑰, klucz do spichlerza lub magazynu
• Kinnô金囊, sakiewka na skarby
• Fundo 分銅, przeciwwaga
• Hôkan宝巻, zwoje wiedzy (zwane także bardziej ogólnie makimono)
• Kakuremino 隠れ蓑, szata niewidzialności (lub także hagoromo 羽衣 niebiańska szata z pierza) 
• Uchide no Kozuchi 打ち出の小槌, szczęśliwy młotek spełniający życzenia

Powyższa lista tych fantastycznych skarbów nie jest ustalona, ​​można też znaleźć inne artefakty, takie jak: Shippô  七宝, geometryczny kształt przedstawiający klejnoty i metale szlachetne, kakuregasa 隠れ笠, kapelusz niewidzialności itp..

Rin wskazuje, że takarazukushi był popularnym wzorem używanym latem przez samurajki. Tutaj możesz zobaczyć, jak ta pani ma katabirę 帷子 (letnie kimono) wokół talii w sposób zwany koshimaki 腰巻. Rękawy pozostają, ponieważ są podparte specjalnie wzmocnionym pasem sageobi 提帯.

Dodatkowe motywy, które można tu zobaczyć to: Shippo i Kakuregasa (wspomniane powyżej), matsu松 (sosny), ume梅 (kwiaty śliwy), kikko亀甲 (skorupa żółwia), tomoe 巴 (przecinek), noshi熨斗 (uroczyste złożenie origami) etc