Oiran kontra tayuu

Dziś porównamy wygląd kurtyzan z Tokyo i Kyoto, Niektóre różnice są większe inne mniejsze, zatem zapraszam, gdzie podobnie bywa z maiko podczas całego etapu. 

Kontekst historyczny 

Porównanie Oiran i Tayuu pojawia się literaturze popularnonaukowej i publikacjach wirtualnych a niektórzy nadal maja błędne założenia, co raczej nie dziwi, gdyż Azjata to zrozumie, ale przeciętny Europejczyk nie zaznajomiony z kulturą już nie, przez co się gubi w terminach dotyczących ich tytułów, rang i wyglądu. Ale dlaczego w ogóle istnieje rozróżnienie? Dlaczego te dwa szeregi kobiet z dzielnic przyjemności przetrwały w kulturze popularnej do dnia dzisiejszego, podczas gdy inne szeregi zanikły ? I dlaczego tak ważne jest rozróżnienie tych dwóch rang? Zanim zagłębimy się w ten temat, należy pamiętać o kilku kwestiach, omawiając wygląd Oirana kontra Tayuu:

Najważniejszą rzeczą do zapamiętania jest to, że Tayuu nadal praktykuje dzisiaj, podczas gdy Oiran już nie. W Shimabara w Kioto ostatnie aktywni Tayuu pracują do dziś i robią to pomimo upadku ich odpowiedników w Yoshiwara w latach 60. i zniszczenia Osaki Shinmachi podczas II wojny światowej. Do tego czasu Tayuu z Kyoto i Osaki słynęli ze swojego stylu i wyrafinowania, promowani przez książki, przewodniki i sztukę do legendarnego statusu, Oiran zawsze grały w nadrabianie zaległości i próbowały naśladować wysokiej klasy talent Tayuu. 

Kiedy ostatnia Tayuu z Yoshiwary przeszła na emeryturę, wydawało się, że era dobiegła końca. Teraz najwyższe stopnie kurtyzany nie miały żadnej lub bardzo małej wartości artystycznej, a opis pracy Tayuu z Edo został teraz podzielony na dwie profesje: zawód Oiran i zawód gejszy. 

Potem Oiran zaczął znikać wraz z upadkiem Yoshiwary, spalony do ziemi przez pożary i wykorzeniony przez wielkie trzęsienie ziemi w Kanto, ale gejsza, silna i odporna jak wierzba, przetrwała. Nie wiadomo, kiedy ostatni Oiran z Shimabary, dzielnicy największej przyjemności, przeszła na emeryturę, ale zakaz handlu zadał ostateczny cios ich profesji. Nim tradycję tayuu przywrócono ponownie, ale nie w takim wydaniu jak wcześniej, czyli chodzi o to, że nie uprawiają prostytucji.

Ponadto, od czasu zakazu prostytucji w 1958 roku i standaryzacji karyukai po drugiej wojnie światowej, wygląd Tayuu osiągnął swoją ostateczną formę. Współczesne Tayuu (które toż były na blogu w cyklu ukazane) mają dość ograniczony wybór odzieży, a pieniądze mają z tym wiele wspólnego. Kobiety te nie tylko są związane z najważniejszymi wizualnymi wskazówkami w ramach swojego zawodu, ale koszt zamówienia elementów ich garderoby jest znaczny, ponieważ wiele z nich to antyki. W międzyczasie widzimy rolę współczesnej Oiran jako maskotki z innego czasu, aktorki grające Oiran w paradach są przebrane za księżniczki Disneya w parkach. Nawet jeśli ich kostiumy są drogie same w sobie, w żaden sposób nie można ich porównać do jakości współczesnej Tayuu.

Wreszcie znamy i rozpoznajemy Oirana i Tayuu głównie dzięki ich strojnym strojom paradnym, na które składają się susohiki, uchikake, wiązane z przodu Obi, geta i nihongami z wieloma ozdobnymi ozdobami do włosów. W życiu codziennym jednak zarówno Oiran, jak i Tayuu ubierali się bardziej praktycznie, ale nie mniej kosztownie. Nieco trudniej jest odróżnić Tayuu od Oiran w tych rzadkich przypadkach i nie ma zbyt wielu przykładów ubierania się niedbale, ponieważ fotografowanie tych ekskluzywnych ptaków rajskich nie miało sensu, jeśli były ubrane jak każda inna dziewczyna z dzielnicy, z tym powiedziawszy, jest kilka zdjęć ważnej Tayuu ubranej bardziej swobodnie, ale przez wiele dziesięcioleci były one błędnie oznaczone. Możemy być pewni, że współczesne Tayuu w jak największym stopniu pozostały wierne dokumentom starych fotografii, a korzystanie z antycznej garderoby do dziś pomaga tworzyć autentyczny wizerunek. Ale różnice stylistyczne Oirana i Tayuu są stosunkowo nowym wynalazkiem i niezbyt dobrze odzwierciedlają historię. Jak widać we współczesnych drukach ukiyo-e, często trudno jest odróżnić Oirana od Tayuu i przez większość czasu oba szeregi próbowałyby ubierać się tak ostentacyjnie, jak to tylko możliwe.

Dlaczego kochamy Oiran?

Japońska popkultura kocha Oiran! Dzięki Kabuki, wygląd tych kobiet przetrwał do współczesnej świadomości jako obraz błyszczących supergwiazd okresu Edo. A Edo jest wszędzie we współczesnych mediach: manga, powieści, programy telewizyjne, sztuki teatralne i filmy, ponieważ istnieje bezpośrednia linia, którą można wytyczyć z kwitnącego krajobrazu kulturowego Edo, z takimi wydarzeniami jak Kabuki, Ukiyo-e i Bunraku, wszystkie skierowane do rosnącej klasy kupców i mieszczan. Większość z nich nigdy nie widziałaby Oiran osobiście, więc zdecydowanie mieli mistykę drugiego. A kultura popularna była radykalną falą demokratyzacji dla ludzi Edo, ale oni nie tylko chcieli zobaczyć życie i miłość każdego Joe Shmoe, chcieli zobaczyć gwiazdy Ukiyo-e print na scenie, chcieli usłyszeć ze swojego skandalicznego życia w burdelach, chcieli poczuć swój ból poprzez piosenki. I dzięki tej katapulcie popularności Oiran zdołał przyciągnąć uwagę pierwszych fotografów w Japonii, którzy udokumentowali ich imponujący wygląd, miał to być ostatni hurra z wyblakłej arystokracji kurtyzańskiej.

Tak więc fakt, że wiemy, jak wyglądały Oiran, mimo że mogły wyginąć 100 lat temu, ma wiele wspólnego z ich znaczeniem dla sztuki popularnej. Kiedy widzimy portret Oiran w Kabuki, jednym ze współczesnych opisów ich życia, widzimy, że są one romantyczne jako te szlachetne damy, zamknięte w okrutnych kontraktach, ale cierpiące w dumnym milczeniu, jak uznano za godne towarzysza samuraja. Są zawsze obdarzone wielką urodą i stoickim wyglądem, a niejednokrotnie nie mają sobie równych pod względem artystycznym. Wygląda na to, że mówiono o Tayuu, a nie Oiran. Czy mogli wybrać tytuł swoich bohaterek jako Oiran z powodu kwiecistej konotacji tytułu? Słowo Tayuu jest używane do opisania najbardziej utalentowanych w sztuce, ma w sobie tę imponującą i męską energię, może to było po prostu zbyt wiele, żeby zagrać w Kabuki. Tayuu były szczytem piramidy Oiran, na każdą Tayuu przypadało trzech Oiran aspirujących do jej talentu i przywilejów. Na początku kultury Oiran mogli być wśród nich bardzo utalentowani artyści, ale ten blask z czasem zniknął, spychając na dalszy plan ekstrawaganckie wartości zewnętrzne.

Spotkanie Tayuu było rzadkim zjawiskiem, nawet dla popularnych dramaturgów i poetów, mogli być bardziej zaznajomieni z Oiran. W Yoshiwara pozycja patrona nie była aż tak znacząca, ponieważ język pieniądza jest uniwersalny. Oiran nie przejmowałaby się tak bardzo, gdyby jej klient był samurajem lub kupcem, dopóki miał dość monet. W przeciwieństwie do Tayuu, nigdy nie mieszałaby się z kupcami, ale tylko z najbardziej prestiżowymi klientami. Oiran była łatwiejsza do przedstawienia, ponieważ mogła być łatwiejsza do spotkania, ponieważ klient mógł gromadzić pieniądze, ale nie mógł kupić prestiżu. tym były Oiran.

Mimo to Tayuu miał w sobie tę niemal legendarną energię. Kiedy ich ranga osiągnęła ten status na początku XX wieku, ich wygląd stał się kultowy, a Tayuu z Shimabara zaczęli nosić kreacje, które możemy podziwiać do dziś. Trzeba pamiętać, że do tego czasu Oiran stały się niemal karykaturą swoich historycznych odpowiedników z wyściełanym obi, jaskrawymi kolorami i komicznie wysoką getą. Ale wszyscy wiemy, co przyciąga tłumy. 

Teraz, po omówieniu wielu podstaw, przyjrzymy się różnicom i podobieństwom między Oiran a Tayuu od stóp do głów. 

Ważny jest fakt, że Tayuu z Osaki i Shimabary są często umieszczane razem lub niewłaściwie oznaczone na pocztówkach i zdjęciach, więc mogą być tam też pewne warianty, a czasami Tayuu z Osaki wygląda jak brakujące ogniwo między Oiran i Tayuu, próbowałem wskazać szczegóły, ale często Osaka Tayuu miał bardzo wyjątkowy wygląd, który zasługuje na bardziej dogłębną analizę. Tayuu Shimabary są jednak bardziej rozpoznawalne, ponieważ można je porównać z ich współczesnymi odpowiednikami. 

Zacznijmy! Starałam się wskazać szczegóły, ale często Osaka Tayuu (które mam nadzieję uda mi się je w Internetach znaleźć, acz pewnie będzie to jak szykanie igły w stogu siana) miały bardzo wyjątkowy wygląd, który zasługuje na bardziej dogłębną analizę. Tayuu Shimabary są jednak bardziej rozpoznawalne, ponieważ można je porównać z ich współczesnymi odpowiednikami.

Nihongami

Niektóre nihongami stały się synonimami pewnej kurtyzany, a wiele z nich zostało nazwanych ich imieniem. Tak wyjątkowe i pomysłowe te fryzury stały się przez dziesięciolecia, one również podlegały trendom i zapominamy, że nie każde nihongami przetrwało do czasów współczesnych. Kultowe fryzury, które dziś kojarzymy z Oiran, to oczywiście Hyogo z jego wieloma odmianami. Poniżej widzimy Tate Hyogo z wydatnymi uszami królika, ale były też Date Hyogo, Yoko Hyogo i wiele innych stylów, które wyglądały podobnie, ale nie tak samo. Tayuu nosił wszystkie rodzaje nihongami, ale nie miały żadnego konkretnego mocno związanego z ich stylem, w przeciwieństwie do Oiran, która jest najczęściej rozpoznawana po włosach. Można śmiało powiedzieć, że Tayuu wybrałby bardziej elegancki styl, podczas gdy znakiem rozpoznawczym Oiran zawsze było „więcej znaczy więcej”, a im bardziej sztucznie i nienaturalnie wygląda, tym lepiej. Kilka świetnych ujęć Oiran przetrwało z najbardziej fascynującymi nihongami, niepraktycznymi, drogimi i nieziemskimi, te nihongami miały tylko jeden cel: zaimponować wszystkim!

Oiran (L) / Tayuu (P)

Kanzashi

Największe różnice między wyglądem Tayuu i Oiran są widoczne w kanzashi i dekoracjach włosów. Mimo że Oiran ozdobili swoje szalenie uczesane włosy wspaniałymi kanzashi i tyloma szpilkami i grzebieniami, ile mogły nosić, Tayuu stworzyli dla siebie bardzo wyraźny i jednolity styl, szczególnie w Kyoto, gdzie tradycja ta jest pielęgnowana do dziś przez Tayuu i Maiko.

Najwyraźniej nakrycie głowy Tayuu jest nam bardziej znajome. Noszona jest Katsuyama, bira kanzashi, spinki do włosów bekko i daikan lub maezashi w zależności od pory roku. Ale jednym ze wskaźników Shimabara Tayuu i absolutnie jednym z niewielu szczegółów, które z całą pewnością wykluczają Oirana i Tayuu poza Shimabarą, są cztery szpilki hirauchi z wiszącymi czerwonymi koralikami jako birabira. Dwie z przodu i dwie z tyłu. Oiran nigdy ich nie nosiła, były królowymi spinek do włosów bekko, których niezliczona ilość została włączona do ich nihongami, im wyższa ranga, tym większa liczba spinek. Zdecydowali się na grzebienie i tama kanzashi, ale rzadko kwiaty lub inne delikatne ozdoby, głównie ich kanzashi były szorstkie i mocne.

Kanzashi dla Oirana: Bekko kanzashi, no hanakanzashi

Kanzashi dla Shimabara Tayuu: Katsuyama, bekko, hanakanzashi, hirauchi i czerwona birabira z koralikami

Kanzashi dla Osaka Tayuu: Bekko kanzashi i birakanzashi

Uchikake

Uchikake to zewnętrzne kimono wykonane z luksusowego jedwabnego brokatu, misternie przeszytego srebrną lub złotą nicią i ozdobionego najdroższymi barwnikami. Dla żony kupca mógł to być luksus, na który być może nie byłaby w stanie pozwolić sobie przez całe życie, ale dla Tayuu był to chleb powszedni jej wyglądu.

Jako strój ślubny i historycznie zarezerwowany dla samurajskich żon i szlachty, później dla każdego, kogo było na to stać, ten strój niemal naturalnie znalazł się w garderobie kurtyzany. Czym ona była, jeśli na razie nie żoną, a noszenie szaty tak bogato zdobionej i wzorzystej pokazywało nie tylko jej wartość, ale i wartość jej patrona. 

Wielu Oiran i Tayuu otrzymało te uchikake jako prezenty od bogatych klientów i lojalnych mecenasów, którzy zlecili wykonanie dekoracji tkaniny. Widzimy, że wiele wspaniałych uchikake zawiera odważne motywy, które nawiązują do historii, opowieści, a wiele z nich jest odniesieniem do samej Tayuu/Oiran, jej imienia, imienia patrona lub jakiegokolwiek żartu z wewnątrz, którym mogli się podzielić. Na przykład:

Tayuu ma niesamowite uchikake z wyhaftowanymi maskami Noh. Dziewczyna mogła być zainteresowana teatrem i można sobie tylko wyobrazić, jak ona i jej patron siadają razem na spektaklu, a później dzielą się tą intensywną rozmową na ten temat. Zakochuje się w niej, jest piękna, inteligentna i dobrze zorientowana w sztuce i jest jedyną kobietą, jaką kiedykolwiek spotkał, która kocha Noh tak bardzo, jak on. Więc naturalnie wybiega i zamawia dla niej ten wspaniały kawałek. Kilka tygodni później dzwoni, by spotkać się z nią ponownie w ageya, gdzie musi zapłacić za drogie ozashiki z całą jej świtą tylko po to, by przekazać ten imponujący prezent swojej ukochanej Tayuu. Za każdym razem, gdy odwiedza Shimabarę, aby zobaczyć swojego Tayuu, nosi to uchikake podczas parady i oczywiście wszyscy wiedzą, z kim ma się spotkać, a rozmowy o mieście rozprzestrzeniają się jak ogień. Tak więc uchikake to nie tylko element garderoby, to deklaracja. Pokazuje, kim jest nosząca, co kocha, z kim jest związana i kto jest tak śmierdzący bogaty, że stać go na jej patronkę.

Oiran podeszła do ich uchikake w podobny sposób, ale ich styl był, z braku bardziej sympatycznego określenia, kolorowy. Wiemy ze sztuk kabuki i ukiyo-e, że Oiran uwielbiał używać uchikake, aby wspiąć się na Tayuu i każdy inny Oiran, który może być w drodze. Oiran używał uchikake również jako billboardów, ale w porównaniu do luksusowej i wyrafinowanej odzieży wierzchniej Tayuu, uchikake Oiran wyglądał bardziej jak kostium do sztuki scenicznej. I to też ma swoje powody. Pod koniec panowania Oiran rzeczywiście była tylko skorupą, tylko wizerunkiem wysokiej rangi kurtyzany. Aby zaimponować swoim klientom, musiała postawić na bardziej oczywisty luksus, ponieważ stonowane bogactwo spopularyzowane przez Tayuu po prostu nie było już żadną podróżą. Uznajemy wyściółkę uchikake Oiran za jej wyjątkową cechę, a to wywodzi się z trendu junihitoe noszenia dwunastu warstw kimona na dworze w okresie Heian. Wyściółka jest przyszyta tylko do jednej warstwy, ale wielu Oiran tak bardzo przesadzało, co utrudniało im chodzenie. Nie trzeba dodawać, że te uchikake były zarezerwowane tylko dla parad i ozashiki, żaden sprytny Tayuu ani Oiran nigdy nie zabrudzi ich bezcennego uchikake, nosząc je regularnie. Niektóre elementy przetrwały wiele dziesięcioleci, a współcześni Tayuu nadal noszą te rarytasy, więc to prawdziwa przyjemność zobaczyć je w dzisiejszych czasach. Nie trzeba dodawać, że te uchikake były zarezerwowane tylko dla parad i ozashiki, żaden sprytny Tayuu ani Oiran nigdy nie zabrudzi ich bezcennego uchikake, nosząc je regularnie. Niektóre elementy przetrwały wiele dziesięcioleci, a współcześni Tayuu nadal noszą te rarytasy, więc to prawdziwa przyjemność zobaczyć je w dzisiejszych czasach. Nie trzeba dodawać, że te uchikake były zarezerwowane tylko dla parad i ozashiki, żaden sprytny Tayuu ani Oiran nigdy nie zabrudzi ich bezcennego uchikake, nosząc je regularnie. Niektóre elementy przetrwały wiele dziesięcioleci, a współcześni Tayuu nadal noszą te rarytasy, więc to prawdziwa przyjemność zobaczyć je w dzisiejszych czasach.

Uchikake dla Oiran: duże wzory, żywe kolory, grubo wyściełane obszycia

Uchikake dla Tayuu: skomplikowane wzory, proste usztywniane obszycia

Obi

To, że Oiran zwisało z obi jak wodospad, było ukłonem w stronę jej profesji. Jej niższej klasy odpowiedniki nosiły swoje obi, zasadniczo proste szarfy przeznaczone do podtrzymywania odzieży, zawiązane z przodu i pozostawiające końce obi zwisające. Gdyby nie Oiran, zwykła wisząca szarfa nie wystarczy. Zaczynając od stosunkowo prostych, pięknych haftów i barwników, obi przekształciło się w ogromne, wyściełane i otoczone frędzlami dzieła rzemieślniczych arcydzieł, które reprezentowały gust Oiran w modzie. Niektóre obi opowiadały historie i były rozkoszą podczas parad i ozashiki, a także były wspaniałym pokazem wartości pieniężnej Oiran. Niektóre artystyczne upodobania Oiran mogły być upamiętnione na obi haftowanymi instrumentami muzycznymi lub zwierzętami przypisującymi jej charakter. Jako że szlachcianki nie musiały wykonywać żadnej pracy fizycznej, ich wyrazem tego wolnego czasu było zawiązywanie obi z przodu, co zasadniczo uniemożliwiało pracę, ponieważ nie brudziła misternej tkaniny, nie wspominając o tym, że waga utrudniała poruszanie się. Zarówno Tayuu, jak i Oiran naśladowali ten styl, a kiedy stał się ich znakiem rozpoznawczym, żony szlachciców przeszły na wiązanie obi z tyłu, aby oddzielić się od kurtyzany, którą tak uwielbiali ich mężowie. Obi stało się najpewniejszym znakiem odróżniającym Oiran od Tayuu.

Oiran / Tayu

Oiran / Tayuu

Osaka tayuu / Tayuu

Istnieje wiele przykładów historycznych Oiran i Tayuu noszących różne węzły, ale prawie zawsze będzie to Maru obi. Dzisiaj używamy różnych węzłów, aby zbadać status Tayuu i na szczęście należy wziąć pod uwagę tylko dwa: węzeł łuku Furisode Tayuu i węzeł Kokoro w pełnym statusie Tayuu. Oczywiście były wyjątki od tej reguły, ponieważ zarówno Oiran, jak i wczesne Tayuu lubiły wymyślać siebie na nowo lub przesuwać granice szyku, ale w większości trzymały się swojego charakterystycznego wyglądu obi i z reguły można powiedzieć, że Oiran nosiły wyściełane obi, Tayuu nie. Mamy również preferencje regionalne i możemy wywnioskować, że Tayuu z Shimabary nosiło Kokoro, a Tayuu z Osaki nosiło płaski łuk, który do dziś jest specjalnością Osaki Maiko, podczas gdy w Yoshiwara tylko Shinzo nosiły obi w łuku musubi.

Obi musubi dla Oiran: Manaita, Takinoi, Noshi, czasami z grzywką

Obi musubi dla Shimabara Tayuu: Kokoro, Bunko dla Furisode, bez grzywki

Obi musubi dla Osaka Tayuu:  Bunko w wielu odmianach, bez frędzli

Koma Geta

Wykonane z lakierowanego drewna paulownia z podstawą ze słomy, te kultowe sandały plateau stały się jednym ze wspaniałych wyznaczników wysokiej klasy kurtyzan. Drewno paulowni sprawiało, że obuwie było lekkie, w przeciwieństwie do innych elementów garderoby Oirana i Tayuu, ale kiedy Tayuu zyskały na znaczeniu, nigdy nie pomyśleliby, że kiedykolwiek noszą coś na swoich delikatnych stopach. Tayuu bawiła się nie tylko boso, ale według niektórych relacji, niektórzy z nich nigdy nie wyszli na zewnątrz i woleli być noszonymi na plecach lub ramionach swoich opiekunów. Ten zwyczaj został szybko porzucony, gdy tylko Koma geta stała się modna i wymyślono nowy sposób paradowania, ponieważ ilekroć dziewczyna musiała zostać zabrana na spotkanie, wybrałaby bardziej sensowny strój, ponieważ nie był łatwy do noszenia ją i jej całe insygnia wokół.

Geta za Oiran:  Nimaiba, Mitsuhashi, bardziej trapezowy i wyżej

Geta dla Tayuu: Mitsuhashi,  kompakt z rzeźbionymi zębami

Na wysokości 20 cm nad ziemią Oiran górował dosłownie nad wszystkimi. To było niemal śmieszne i rozpalało wyobraźnię swoją niepraktycznością i oporem codziennych zmagań. Ale to właśnie sprawiło, że Oiran był tak popularny, to przekonanie, że nie działają, nigdy nie robili niczego bez celu i że zasadniczo były statkami skarbowymi, które trzeba było podnosić, przenosić z filaru na słup, nie mogąc uciec od swoich przeznaczenie. Symbolizowały wstrzemięźliwość samurajów, a ich wytrzymałość była również oznaczana bosymi stopami w wiosennym śniegu. W świecie bez ubezpieczenia zdrowotnego ruch władzy.

Dla Tayuu Koma geta była nieco bardziej stonowanym strojem, ale nie tak. Ich geta wyglądają niżej na starych fotografiach, ale chodzenie po nich w normalny sposób było równie niemożliwe. Tayuu Katsuyama wyznaczyła w 1653 r. trend w stylu chodu ósemki, aby przejść od okiya do ageya, a Oiran później nie tylko skopiował tę modę, ale zinterpretował ją jako bardziej błyskotliwy pokaz ekstrawagancji, a nawet odrobinę nogi, musiał być bardzo pikantny wtedy. I podczas gdy ósemkowy spacer Oiran miał pokazać dużo skóry dla każdej szanowanej kobiety w tamtym czasie, Tayuu nigdy nie podnosili geta podczas chodzenia. Podeszwa ich gety zawsze mocno leżała na ziemi, wydzielając bardziej stonowane, mniej efektowne powietrze. Ale jeśli pamiętasz, że cały strój, który nosiły te kobiety, ważył około 30 kilogramów od stóp do głów.