Bohol – Wyspa Wodospadów i Czekoladowych Wzgórz

Filipiny nazywane są rajem na Ziemi. Ponad 7 tysięcy zachwycających swoim pięknem wysp, w tym Bohol - jedna z większych, na której znajdziemy wszystko co najpiękniejsze na Filipinach. Jest to jeden z najpopularniejszych kierunków wakacyjnych nie tylko wśród zagranicznych turystów, ale także samych Filipińczyków.

Bohol w pigułce

Bohol jest 10. pod względem wielkości wyspą Filipin. Położona jest między wyspami: Cebu, Leyte i Mindanao. Stolicą regionu jest miasto Tagbilaran. Bohol, dzięki swojemu położeniu, cudownym krajobrazom, ciekawym atrakcjom, bogactwu historycznemu oraz gościnności, przepięknym zachodom słońca i białym, piaszczystym płazom stał się jedną z najpopularniejszych destynacji. Wyspa zachwyca pod każdym względem!

Mieszkańcy wyspy żyją głównie z turystyki, ale uprawiane są tu również: palmy kokosowe, ryż oraz kukurydza.

Kiedy jechać na Bohol?

Jaki jest najlepszy miesiąc na podróż na wyspę Bohol? Na wstępnie warto zaznaczyć, że panują tu dwie pory roku: sucha i deszczowa.

• Najwięcej turystów przybywa tu w miesiącach od grudnia do marca - temperatury powietrza sięgają wówczas 32 °C w ciągu dnia, 25°C w nocy. Opady deszczu występują rzadko i w niewielkich ilościach. Jest to idealny czas na wypoczynek na plaży, trekking czy podziwianie licznych zabytków i atrakcji.
• Od marca do lipca temperatury dochodzą do 38 °C. Lejący z nieba żar czasem ochładza deszcz, niestety jest to krótkotrwałe. Są to idealne miesiące na plażowanie, nurkowanie, snorkeling. Przed upałami można też się skryć w muzeach czy lokalnych barach.
• Pora deszczowa (lub też pora mokra) na Bohol zaczyna się od lipca i trwa zwykle do grudnia. Są to najrzadziej wybierane miesiące na podróż, ponieważ opady deszczu są częste i bardzo obfite. Plusem są jednak znacznie niższe ceny hoteli i przelotów oraz brak turystów.
• Należy też wspomnieć o tajfunach, które na Filipinach trwają od czerwca do grudnia. Na szczęście wyspie Bohol występują bardzo rzadko.

Jak się dostać na Bohol?

Najszybszym i najprostszym sposobem dostania się na wyspę Bohol jest podróż samolotem. Z Manili, zabiorą nas między innymi: Cebu Pacific Air, Philippine Airlines (PAL) czy AirAsia Zest. Czas podróży do Tagbilaran, stolicy Bohol trwa zwykle około 1,5 godz. Loty odbywają się kilka razy dziennie, a ceny wahają się w granicach 30-50 USD.

Na Bohol można dostać się również drogą morską - Tagbilaran jest miejscem docelowym wielu statków, również tych płynących z Manili. Znacznie bliżej, bo w odległości około 70 km, znajduje się równie piękna wyspa Cebu. Wybierając tę opcję warto zwrócić uwagę na port, do którego płynie prom, bowiem Bohol ma dwa porty znacznie od siebie oddalone: Tubigon na północy wyspy i Tagbilaran - w południowo-zachodniej części.

Czym podróżować po wyspie Bohol?

Jest wiele sposobów na przemieszczanie się po wyspie Bohol. Jednym z najpopularniejszych i oczywiście najtańszych jest transport publiczny, czyli autobusy albo popularne jeepneje.

W Tagbilaran, stolicy Bohol, znajduje się kilka stacji autobusowych, największą jest Integrated Bus Terminal. Można stąd się dostać niemal w każdy region wyspy. Odjeżdżają też stąd tradycyjne vany - jeepneje, ale trzeba mieć na uwadze, że pokonują krótsze dystanse niż autobusy.

Transportem publicznym można dostać się do wielu popularnych atrakcji, np. Czekoladowych Wzgórz.

Większość kierowców mówi w języku angielskim więc w razie problemów czy wątpliwości mogą służyć pomocą. Ceny ustalane są z góry, w zależności od trasy.

Po wyspie można podróżować też taksówką. Jest to droższy sposób na przemieszanie się po Bohol, ale trochę wygodniejszy - jest większy komfort jazdy, a kierowca zawozi w docelowe miejsce. Odważniejsi mogą wynająć skuter, który również jest popularnym na wyspie środkiem transportu.

Bohol - co zobaczyć?

Na Bohol nie można się nudzić. Oprócz przepięknych plaż, bogatego podwodnego świata, znajdują się tu liczne zabytki, atrakcje, parki i inne miejsca turystyczne, do których warto się udać.

Czekoladowe Wzgórza

Jest to bez wątpienia najpopularniejsze miejsce nie tylko na wyspie Bohol, ale całych Filipinach. Położone są w centralnej części wyspy więc bez problemu można się tu dostać motocyklem lub wynajętym samochodem, taksówką czy nawet autobusem. W to wyjątkowe miejsce organizowane są też wycieczki.

Prawie 1300 idealnie uformowanych wzgórz pokrytych trawą (gdzieniegdzie krzewami lub drzewkami) o wysokości od 30 do 120 m na powierzchni 50 km kw. Wyglądają jak olbrzymie kopce kreta! Co ciekawe, w zależności od pory roku, stożki zmieniają kolor. W porze deszczowej są soczyście zielone, a w suchej - brązowe. Stąd też nazwa: Wzgórza Czekoladowe. Podziwiać je można z punktu obserwacyjnego, do którego prowadzi 214 schodów - opłata wynosi około 1 USD. Obowiązuje zakaz wejścia na teren Czekoladowych Wzgórz, nie pochodzisz więc po wzniesieniach.

O tym przepięknym miejscu powstały oczywiście legendy! Jedna z nich opowiada o olbrzymie o imieniu Arogo, zakochanym z dziewczynie o imieniu Aloya. Po jej śmierci olbrzym wpadł w rozpacz, bardzo płakał, a jego łzy wyschły i zamieniły się we wzgórza. Inna legenda opowiada o dwóch walczących ze sobą olbrzymach, którzy rzucali w siebie wielkimi skałami z piaskiem. Po kilku dniach, gdy się zmęczyli, zaprzyjaźnili się i opuścili wyspę. Ogromne kamienie porosły trawą i tak powstały Czekoladowe Wzgórza. A jak było naprawdę? Wzgórza powstały na skutek wietrzenia skał.

Sanktuarium Tarsier 

Bohol znane jest z malutkich (około 15 cm) zwierząt o wielkich oczach - wyraków. Są drapieżnikami polującymi wyłącznie w nocy. Zwierzęta te uznawane są za gatunek zagrożony. Są bardzo wrażliwe i jeśli ich poziom stresu jest zbyt wysoki - popełniają samobójstwo uderzając głową w drzewo.

Jednym z miejsc, gdzie można zobaczyć wyraki jest Sanktuarium Tarsier w Corelli, prowadzone przez Filipińską Fundację Tarsier. Podczas odwiedzin, bardzo ważne jest zachowanie ciszy. Zdjęcia można robić jedynie bez użycia lampy błyskowej. Zabronione jest także dotykanie zwierząt. W celu zminimalizowania stresu u wyraków, zaleca się, aby wizyty były krótkie. Zwierzęta są tak małe, że trudno je dostrzec w gęstej dżungli. Dlatego z pomocą przychodzi przewodnik, który oprowadza grupę. Bilet wstępu kosztuje około 1,5 USD.

Wodospady Dimiao Twin i Imgkumhan

Jednym z najpiękniejszych miejsc na Bohol są bliźniacze wodospady Dimiao (Pahangog Falls). Dociera tu niewielu turystów, bo dostać się tu można motocyklem. Jeśli boisz się sam prowadzić, nie ma problemu. Bez problemu wynajmiesz kierowcę, który zabierze Cię w okolice wodospadów. Ostatni kawałek trasy trzeba pokonać pieszo. Nie jest to łatwa droga - prowadzi w dół i jest stromo (niebezpiecznie jest zwłaszcza w czasie deszczu). Widoki wynagrodzą włożony trud. Warto wziąć ze sobą strój kąpielowy, aby zanurzyć się w orzeźwiającej, turkusowej wodzie. Wstęp do wodospadów jest płatny i wynosi około 0,5 USD.

Zaledwie 3 km od wodospadów Dimiao Twin znajduje się kolejny - Ingkumhan Fall. Można tu się wykąpać, skoczyć z klifu czy pobujać się na huśtawce. Wiele osób uważa, że jest to najpiękniejsze miejsce na wyspie, choć z pewnością jednym z mniej popularnych. Do wodospadu prowadzi stroma droga a wstęp kosztuje około 0,5 USD.

Kościoły

Na Bohol jest też kilka wartych odwiedzenia kościołów. Jednym z nich jest kościół Baclayon - najstarszy na wyspie, który podczas trzęsienia ziemi został częściowo zniszczony, ale odbudowano go. Warto również zajść do kościoła Niepokalanego Poczęcia, w którym znajduje się muzeum z religijnymi artefaktami. 

Drugim najstarszym kościołem w prowincji jest Loboc, nazywany też kościołem San Pedro. Najczęściej odwiedzanym kościołem jest jednak San Jose - wybudowany z kamienia koralowego.

Baclayon

Bilar Man-made Forest

Kolejnym ciekawym miejscem na Bohol jest las Bilar. Co w nim niezwykłego? W całości został stworzony przez człowieka. 100 lat temu, na terenie 2 km kw., zasadzono tu wysokie mahoniowce. Drzewa przy drodze tworzą tunel - jest to jedno z ulubionych miejsc do fotografowania.

Pola ryżowe

Bohol słynie też z przepięknych, soczyście zielonych pól ryżowych (bardzo przypominające Bali). Podczas podróżowania po wyspie mija się ich wiele, warto się więc zatrzymać na chwilę, by uwiecznić je na zdjęciu. Za najpiękniejsze uznawane są tarasy ryżowe Cadapdapan - ich zielony kolor symbolizuje nadzieję, a złotożółty przypomina o skarbach, które pozostawili przodkowie.

Panglao 

Zaledwie 50 m od Bohol znajduje się Panglao - niewielka wyspa słynąca z pięknych, piaszczystych plaż, wielu hoteli oraz przepięknej rafy koralowej. Jest to idealne miejsce zarówno na wypoczynek, ale też baza wypadowa do zwiedzania Bohol oraz okolicznych, mniejszych wysp. Większość atrakcji znajduje się na Bohol, ale i tutaj są też miejsca warte uwagi, np. Jaskinia Hinagdanan z podziemnym źródłem wody.

Panglao i Bohol łączą dwa mosty.

Rezerwat Motyli (Habitat Butterflies Conservation Center)

Rezerwat znajduje się w Bilar, kilka kilometrów od lasu Man-Made. Jest to idealne miejsce na wypoczynek, ale też dowiedzenie się więcej o motylach. Przewodnik opowiada wiele ciekawostek oraz pokazuje najpiękniejsze okazy.

Bilet wstępu wynosi około 1,5 USD.

Wyżywienie

Kuchnia filipińska jest nieco kontrowersyjna. Jedni ją uwielbiają, inni narzekają, bo znacznie odbiega od rozsławionych tajskich smaków. Na Bohol można jednak zjeść bardzo smacznie i tanio. Odwiedzający zajadają się tu owocami morza, które serwowane są niemal w każdym barze i restauracji. Jest też kilka specjałów, z których słynie wyspa Bohol - niektóre z nich można zabrać ze sobą do domu.

• PEANUT KISSES

Chrupiące orzechowe ciasteczka inspirowane słynnymi Czekoladowymi Wzgórzami. Ten tradycyjny przysmak można kupić w sklepach spożywczych, marketach i na straganach z pamiątkami. Idealne jako deser oraz upominek dla bliskich!

• BROAS

Kolejne ciasteczka, przypominające dobrze nam znane biszkopty. Pochodzą z cukierniczej stolicy Bohol - miasta Baclayon. Często podawane z kawą i herbatą albo do deserów. Ciasteczka broas nie zawierają konserwantów.

• CALAMAY

Kolejny przysmak kojarzony z Bohol. Jest to kleisty ryż z dodatkiem mleka kokosowego, brązowego cukru i orzeszków ziemnych. Spożywany jako deser - łyżeczką albo jako dodatek ciast czy nawet smarowidło do chleba. Calamay jest specjalnością miasta Jagna, gdzie sprzedawany jest w łupinie kokosa.

• TABLEA

Miasto Jagna słynie też z gorącej czekolady! Mieszkańcy wyspy zaczynają dzień właśnie z gorącym kubkiem tablea.

• POLVORON

Kolejna słodka przekąska, przyrządzana z mleka i kruszonych orzechów. Idealny dodatek do tablea.

• CHORIZO BOHOL

Warto spróbować też okrągłych kiełbasek Chorizo Bohol. Na wyspie spożywane są zazwyczaj na śniadanie ze smażonym ryżem i jajkiem.

Filipińskie plaże są jednymi z najpiękniejszych na świecie. Dotyczy to też oczywiście wyspy Bohol. Do których z nich warto się udać, aby nacieszyć się cudownymi widokami i gorącym piaskiem?

• Jedną z polecanych plaż jest Alona na wyspie Panglao, gdzie znajduje się większość luksusowych hoteli. Są tu też bary serwujące owoce morza. Sama plaża znana jest z białego piasku i krystalicznie czystej wody. Jest to też idealne miejsce dla osób, które chciałby spróbować swoich sił w sportach wodnych, np. kitesurfing czy parasailing.
• Inną piękną, choć mniej zatłoczoną plażą jest Dumaluan. Szczególnie warto przyjechać tu o zachodzie słońca. W pobliżu również znajdują się hotele, a plusem są niższe ceny.
• Kolejną polecaną, niezatłoczoną plażą jest Bagobo na wyspie Panglao. Charakterystyczne są tu białe piaski oraz liczne palmy kokosowe. Jest to świetne miejsce do nurkowania oraz snoreklingu. W północnej części Panglao znajduje się też piękna plaża Mamo - mało znana, zdarza się, że jest tu naprawdę pusto i można cieszyć się pięknem lazurowej wody i szumem fal.
• Idealna dla rodzin z dziećmi jest plaża Bolod - wody są tu płytsze niż w innych miejscach.
• Plaża Danao znana jest z bogatego podwodnego życia, dlatego często wybierana jest przez nurków.
• Island Hopping - Jest to wycieczka łodzią po wyspach w okolicy Bohol. Na taką wycieczkę można wybrać się z wyspy Panglao, dokładniej z plaży Alona. 

Jest to niezwykła przygoda, podczas której przy odrobinie szczęścia można zobaczyć delfiny oraz żółwie. Do wyboru jest kilka opcji: z możliwością nurkowania czy przerwą na wypoczynek na plaży. Najpopularniejszymi okolicznymi wyspami są Balicasag i Virgin Island. Bez wątpienia jest to świetna przygoda oraz możliwość zobaczenia atutów wyspy Bohol od strony... wody.

• Trekking na Bohol

Bohol znany jest z pięknych plaż, ciekawych miejsc nurkowych, przepysznych owoców morza, wyraków. Nie każdy jednak wie, że jest tu wiele szlaków i szczytów, które zaspokoją pragnienie podziwiania przyrody. Wyspa oferuje wiele ciekawych miejsc, również na wędrówki przełajowe, bez konieczności wchodzenia na góry. Wybierając tę formę aktywności, warto pamiętać o odpowiednim obuwiu.

Co oferuje Bohol? 

Góry, zielone połacie lasu, pola uprawne, łagodne wzgórza i małe wioski. Przyjemność z chodzenia połączona z możliwością podziwiania pięknych krajobrazów oraz poznania nowej kultury. Podczas pieszej wędrówki można zajść do wyżej wspominanych wodospadów czy sanktuarium wyraków. Można też udać się do Parku Narodowego Rajah Sikatuna - jest to prawdziwy raj dla miłośników ptaków.

Nieco bardziej zapaleni/doświadczeni trekkingowce mogą wybrać się w góry. W mieście Alicia znajduje się szczyt Binabaje. Wejście jest dość trudne - kręte i błotniste, dlatego zaleca się wybranie się tam z przewodnikiem.

Najwyższą górą na Bohol jest Mayana Peak, w mieście Jagna. Wejście również nie należy do prostych, ale widok, obcowanie z przyrodą wynagradza włożony trud.

Nurkowanie na Bohol

Bohol ma bardzo bogaty podwodny świat. Jesteśmy pewni, że każdy miłośnik nurkowania znajdzie tu coś dla siebie.

• Anda - znajdują się tu jaskinie, ściany klifowe oraz ogrody koralowe. Można tu też zobaczyć np. rekina wielorybiego.
• Balicasag - niewielka wyspa, wokół której znajdują się przepiękne koralowce oraz żółwie morskie. Jest to jedno z najlepszych miejsc do nurkowania i snurkowania na Filipinach.
• Pamilacan - nurkując tu, z dużym prawdopodobieństwem można zobaczyć olbrzymie manty, barakudy, tuńczyki, delfiny czy nawet wieloryby. Widoczność wokół wyspy oceniana jest jako doskonała.
• Panglao - również i tutaj znajdują się miejsca do nurkowania. Zobaczysz tu miękkie korale, żółwie morskie, manty oraz rekiny wielorybie.

Jaki jest najlepszy czas na nurkowanie? Wokół Bohol można nurkować cały rok, ale w porze deszczowej zmniejszona jest widoczność.