20 cze 2025

Wywiad z Takehito Tomoedą - aktorem teatru Noh


O dniu z życia japońskiego aktora Noh opowiada Takehito Tomoeda. Serdeczne podziękowania za pierwotnego autora tego wywiadu, którym sie posiłkowałam na moim blogu.

„Wciąż denerwuję się przed występami” – mówi Takehito Tomoeda. Patrząc, jak przybiera uroczystą, pewną siebie pozę na tradycyjnej drewnianej scenie w teatrze Kita Noh w Meguro, trudno uwierzyć, że ten weteran nō aktor i nauczyciel może cierpieć na tremę. W końcu scena była dla niego drugim domem odkąd był trzyletnim aktorem dziecięcym. Ale, jak wyjaśnia, kiedy masz za zadanie podtrzymać 600-letnią japońską tradycję, podczas gdy bogowie rzucają na ciebie osądzające oko, zawsze jest miejsce na kilka świeżych nerwów.

- Jak wygląda Twój typowy dzień lub tydzień?
Całe moje życie w tej chwili skupia się na noh, nie tylko na ćwiczeniach i występach, ale także na nauczaniu. W normalnym tygodniu staram się mieć wolne poranki dla siebie i poświęcać popołudnia i wieczory na pracę. Występuję w każdą sobotę i niedzielę, a żeby się do tego przygotować, ćwiczę w każdy czwartek i piątek. Pozostałe dni to połączenie ćwiczeń w pojedynkę i nauczania. W tej chwili mam dodatkową pracę, ponieważ organizujemy również występy nocne i świąteczne.

W teatrach takich jak Broadway zazwyczaj odbywają się wielokrotne pokazy tej samej sztuki jednego dnia, trwające tygodniami, ale w przypadku produkcji noh jest to pojedyncza, jednodniowa sztuka. Oznacza to, że stale ćwiczę nowe sztuki, około 10 w dowolnym momencie. Istnieje około 100 różnych sztuk noh, klasycznych, które zna każdy aktor… więc w przypadku tych sztuk musimy przećwiczyć je tylko raz przed występem, mimo że za każdym razem gramy inne role.

„Moja rodzina tańczyła noh od czasów Edo, więc dla mnie było to tak normalne, jak wstawanie i jedzenie śniadania”

- Dlaczego wybrałeś tę pracę?
Tak naprawdę, nie wybrałem tej pracy. Moja rodzina grała noh od czasów Edo, więc dla mnie było to tak normalne, jak wstawanie i jedzenie śniadania.

- Jaki jest najważniejszy aspekt bycia aktorem noh?
Najważniejszą rzeczą jest to, że musisz lubić noh. Jeśli jesteś aktorem filmowym, na przykład, musisz wierzyć, że film jest najlepszym medium ekspresji. Tak samo jest z noh – musisz czuć, że noh jest najlepszą formą ekspresji.

- Jak zostać aktorem noh?
Istnieje wiele różnych szkół noh i wszystkie różnią się sposobem opowiadania historii. W moim przypadku zaczynałem jako aktor dziecięcy, więc nie było zbyt wielu dyskusji na temat różnych szkół; to był raczej przypadek „powtórz za mną”, więc uczyłem się w ten sposób. Chociaż mój ojciec był nauczycielem, szkoła Kita zniechęca do uczenia przez członków rodziny, więc mnie uczył nauczyciel szkoły. Podobnie, nie uczę własnego syna.

Jeśli uczysz się jako dziecko, aktorstwo jest łatwe i wydaje się naturalne. Staje się trudniejsze, gdy osiągasz okres dojrzewania, ponieważ mamy skoki wzrostu, nasze głosy opadają i możemy stać się nieśmiali, aby występować przed publicznością. Musisz również przejść z odgrywania ról dziecięcych do ról dorosłych. W tym momencie musisz zacząć skupiać się na czymś więcej niż tylko słowach, ale także na udoskonalaniu swojej techniki. Przejście przez ten okres i ponowne rozpoczęcie występów zawodowych może zająć nawet trzy lata.


- Jaka jest najlepsza część tej pracy?
Nie musieć wstawać wcześnie rano. [ Śmiech ] Jeśli nie jesteś aktorem lub nigdy nie byłeś na scenie, trudno to zrozumieć, ale sprawianie radości publiczności jest moją ulubioną częścią pracy. Oczywiście, są chwile, kiedy to nie działa i twój występ nie jest tak dobry, jak byś chciał, ale porównuję to doświadczenie do maratończyka, który mówi: „To będzie mój ostatni maraton”, ale 10 minut po zakończeniu biegu myśli: „Który maraton pobiegnę następnym razem?”

- Co jest najtrudniejsze w tej pracy?
Metoda aktorska jest najtrudniejsza. Noh nie jest znany z fascynujących wątków fabularnych; chodzi bardziej o postacie i kondycję człowieka. Mimo że istnieje 100 klasycznych sztuk noh, których uczy się każdy aktor, sposób, w jaki zagrasz jakąkolwiek rolę, gdy będziesz mieć 18 lat, w porównaniu z tym, gdy będziesz starszy, naturalnie zmieni się wraz z gromadzeniem większego doświadczenia życiowego. Dlatego twoja metoda aktorska musi nieustannie ewoluować.

- Co sprawia, że ​​noh jest tak wyjątkowy?
Jak zapewne wiecie, noh istnieje od około 600 lat i pierwotnie był przedstawieniem dla bogów. Zatem zadaniem aktora noh było nie tylko zapewnienie widowiska dla publiczności, ale także odwoływanie się do bogów. Z tego punktu widzenia niewiele się zmieniło. Sam teatr jest postrzegany jako sanktuarium, więc samo przebywanie w nim i występowanie na scenie jest świętym – i stresującym – doświadczeniem.

- Co przyniesie przyszłość noh?
Japońska tradycyjna sztuka traci swoją publiczność od wielu lat. Wiemy, że są części tej sztuki, które nie pasują do współczesnych czasów i form rozrywki. Używamy starych terminów literackich, których nawet Japończycy już nie rozumieją. Więc teraz, gdy jesteśmy w nowym okresie Reiwa, szukamy sposobów na unowocześnienie noh, pozostając jednocześnie wiernymi jego korzeniom.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz